گشایش لوور ابوظبی، بزرگترین طرح همکاری فرهنگی فرانسه با یک کشور خارجی

گام نخست ساخت موزه ابوظبی در ۲۱ ژوئن ۲۰۰۵ برداشته شد، زمانی که "شیخ سلطان بن طحنون" رئیس اداره توریسم ابوظبی در سفری به پاریس، از موزه لوور بازدید کرد. او در آن زمان پیشنهاد داد تا یک همکاری مشترک میان امارات متحده عربی و موزه لوور شکل گیرد.

یک سال بعد، هیأتی از فرانسه، شامل وزیر فرهنگ این کشور، رئیس اداره موزه‌های فرانسه و رئیس موزه‌های "لوور" و "که برانلی" به ابوظبی سفر کردند. در پایتخت امارات متحده عربی بود که وزیر فرهنگ فرانسه از آمادگی این کشور برای یک همکاری بین دولتی میان فرانسه و امارات متحده عربی در این زمینه خبر داد.

پس از سفرهای مختلف دوجانبه کارشناسان و مذاکره کنندگان فرانسوی و اماراتی، بالاخره در ششم مارس سال ۲۰۰۷ دو دولت پاریس و ابوظبی توافقی را در این زمینه امضا کردند. بر اساس این طرح قرار شد که موزه لوور ابوظبی آثار مهمی در زمینه فرهنگ، تاریخ و جامعه شناسی از عصر پیشاتاریخ تا دوره کنونی را به نمایش بگذارد.

همچنین طرح اولیه این موزه بر این اساس شکل گرفت که لوور ابوظبی نه تنها موجب گفت‌وگوی مستقیم فرهنگی میان امارات و فرانسه باشد، بلکه همچون چارراهی برای ملاقات فرهنگ‌های مختلف جهان در نظر گرفته شود، زیرا مقامات اماراتی قصد دارند که کشورشان با موقعیت ویژه‌ای که دارد، هم در زمینه‌های اقتصادی و هم در زمینه‌های آموزشی و فرهنگی و هنری، اولین مقصد در میان کشورهای منطقه باشد.

به همین دلیل از موزه لوور ابوظبی به عنوان اولین موزه جهانی در خاورمیانه نام برده می‌شود.

اما برای تحقق این طرح و همچنین حفظ کیفیت موزه لوور ابوظبی، فرانسه متعهد شد تا در چارچوب یک برنامه کلی به ساخت موزه بر اساس استانداردهای جهانی و ارتقاء کیفی آن کمک کند.

اولین موضوع مهم در این زمینه، انتقال مهارت و کاردانی ویژه فرانسویان در زمینه موزه داری به اماراتی‌هاست. همچنین فرانسه آثاری را برای نمایش در این موزه به امارات امانت می دهد. فرانسه متعهد شده که در یک دوره ده ساله پس از گشایش رسمی موزه، چند صد قطعه از اشیاء هنری و تاریخی از موزه لوور و دیگر موزه‌های فرانسه را به موزه لوور ابوظبی امانت دهد.

همچنین فرانسه قول داده که در زمینه مدیریت موزه و ساختار آینده آن به مدت بیست سال با امارات متحده عربی همکاری‌های مشورتی داشته باشد.

رقمی که برای توافق ساخت موزه لوور ابوظبی در نظر گرفته شد، یک میلیارد یورو است. این مبلغ به حساب موزه لوور و دیگر موزه‌هایی که در طرح لوور ابوظبی مشارکت دارند واریز می‌شود، بدون این که از بودجه دولتی آنها کاسته شود.

بر اساس این قرارداد، بخشی از این مبلغ پس از انعقاد قرارداد به فرانسه پرداخت شده و بخشی از آن در روز گشایش موزه پرداخت می‌شود و باقی‌مانده نیز در مقاطع مختلف زمان قرارداد پرداخت خواهد شد.

لوور، بزرگترین و زیباترین موزه جهان، تاکنون نام خود را به موزه ای دیگر در جهان نبخشیده بود؛ نامگذاری موزه ابوظبی به اسم "لوور ابوظبی" نشان‌دهنده اعتمادی است که این موزه معتبر فرانسه و جهان به موزه ابوظبی دارد.

فرانسه برای این نامگذاری قراردادی جداگانه با امارات متحده عربی به امضا رساند که بر اساس آن، ابوظبی امتیاز نام لوور را به مدت زمان توافق، خریداری کرده و فرانسه حق ندارد آن را به موزه دیگری در دیگر امارات‌های امارات متحده عربی و کشورهای ایران، عربستان سعودی، کویت، عمان، بحرین، قطر، مصر، اردن، سوریه، لبنان و عراق واگذار کند.

بنابراین اماراتی‌ها مطمئن هستند که دستکم تا چندین سال، رقیبی فرانسوی برای موزه لوور ابوظبی نخواهند داشت.

بستر تاریخی و سیاسی همکاری‌های  فرهنگی میان فرانسه وابوظبی

روابط فرانسه و امارات متحده عربی از قدمت و اهمیت خاصی برخوردار است؛ این اهمیت، میراث نگاه مشترک دو کشور در زمینه پرونده‌های منطقه‌ای و همچنین روابط ویژۀ رؤسای جمهوری فرانسه با حاکم پیشین ابوظبی و بنیانگذار امارات متحده عربی، شیخ زاید بن سلطان آل نهیان، است که در پنجم نوامبر ۲۰۰۴ درگذشت و برای ابلاغ تسلیت دولت و ملت فرانسه به مقامات اماراتی، شخص رئیس جمهوری وقت فرانسه به ابوظبی سفر کرد.

به غیر از همکاری‌های سیاسی و نظامی، امارات متحده عربی همچنین از نظر اقتصادی برای فرانسه اهمیت دارد. بسیاری از شرکت‌های فرانسوی با حضور در بازار مهم و پرتحرک امارات متحده عربی، این کشور را به سکویی برای صادرات محصولات خود در منطقه تبدیل کرده‌اند. به طوری که یک سوم صادرات فرانسه در منطقه خلیج فارس از گذرگاه امارات متحده عربی انجام می‌شود و این کشور اولین مقصد بازرگانان فرانسوی در منطقه است.

برخی از شرکت‌های بزرگ فرانسوی مثل شرکت نفتی توتال از مدت‌ها پیش در این کشور نفت‌خیز حضور دارند و میزان بالای مبادلات دوجانبه با امارات، این کشور را در رتبه ششم همکاری‌های اقتصادی فرانسه با کشورهای دیگر جهان قرار داده است.

اما روابط فرانسه با امارات متحده عربی به اینجا ختم نمی‌شود؛ این دو کشور در زمینه‌های علمی، آموزشی و فرهنگی نیز همکاری‌هایی جدی دارند.

در سال ۲۰۰۴ گروه زبان و ادبیات فرانسه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه "العین" آغاز به فعالیت کرد. همچنین شبکه آموزشی فرانسه در امارات متحده عربی از چهار مدرسه با بیش از ۳۶۰۰ دانش آموز تشکیل شده است. این درحالی است که دو شعبه آموزشگاه زبان آلیانس فرانسه نیز در ابوظبی و دوبی تأسیس شده است. همچنین دو دانشکده علوم تجاری INSEAD و HEC در ابوظبی از طریق شرکای اماراتی خود فعال هستند.

با این حال، مهمترین نمونه همکاری‌های آموزشی میان فرانسه و امارات متحده عربی، تأسیس شعبه‌ای از دانشگاه سوربن در ابوظبی است که کار خود را در سال ۲۰۰۶ آغاز کرد.

در میان همکاری‌های مختلفی که فرانسه با امارات متحده عربی دارد، پروژه موزه لوور ابوظبی، بلندپروازانه و با جلوه‌ای ویژه است.

بر اساس آمار منتشر شده از سوی دولت فرانسه، همکاری این کشور با امارات در اجرای این طرح، بزرگترین همکاری فرهنگی فرانسه با یک کشور خارجی را رقم زده است.