آغاز سال تحصیلی و ازدیاد یک جانبۀ ساعات درسی زبان پشتو

اجبار در آموزش زبان پشتو، در کنار اینکه قدرت سیاسی معمولاً در دست پشتون ها بوده است، در گذشته باعث تشدید بد بینی های قومی شده است. حکومت فعلی افغانستان، که به کمک کشورهای غربی بوجود آمد، هم ترکیب پشتون گرا دارد. این موضع باعث میشود که گاهگاهی تصامیم عجیبی توسط اراکین این حکومت گرفته شده، به اطلاع مردم رسانیده میشود.

تغیر در ترکیب ساعات درسی، یکی از مسایل بسیار مهمی است که در کشورهای دموکراتیک، با مذاکرات و مفاهمات فراوان و با در نظر گرفتن خواست ها و ارزش های همگانی تنظیم میشود. ولی در افغانستان، وزرای مسئول، خود را در این کار ها مستقل احساس میکنند، و بر اساس همان تسلط قومی «معمولی» پشتون ها، خودسرانه عمل میکنند.

این موضوع را با خانم زهرا موسوی در میان گذاشتم. خانم زهرا موسوی، که یکی از فعالان اجتماعی و فرهنگی است، میگوید که متاسفانه ما شاهد استیم که نظام حاکم، در فکر حل این مشکلات نیست. این نظام آموخته است که با کارهای سطحی، تنها صورت مسئله را پاک کند. این طرز برخورد، یعنی نفی مشکلات بجای حل آن، توسط این نظام، نه تنها در ساحۀ زبان و قوم، بلکه در همه ساحات فعالیت ها موجود است.

خانم موسوی، تصریح میکند که افغانستان یک کشوریست، با زبان ها و هویت های متعدد و ایجاب میکند که در آن، فرهنگ تسامح، یا فرهنگ یکدیگر پذیری، مروج باشد. مردمان این کشور باید بیاموزند که تفاوت ها را به رسمیت بشناسند. در حالیکه این حکومت و این نظام، تمایل به یک رنگ سازی دارد. تا زمانیکه در زمینۀ تسامح، مدارا و همدیگر پذیری کار نشود، تا زمانیکه دولتمداران افغانستان، این مسایل را یک نیاز مبرم جامعه تلقی نکنند، حضور خارجی ها هم نمیتواند موثر باشد.

با یاد آوری از گزارش «دانا روهرا باکر» سناتور امریکایی، که چندی قبل، نوشته بود که کرزی و خلیلزاد، میخواهند تسلط قوم خود، یعنی پشتون ها را تضمین کنند، از خانم موسوی میپرسم، که آیا خارجی ها میتوانند روی این مسئله اثر مثبت داشته باشند؟ او میگوید که ظرفیت سازی، نمیتواند در خارج از جغرافیای یک کشور عملی شود. دیگران در خارج میتوانند تصامیم خوبی بگیرند، ولی زمانیکه عملی شدن آن، در داخل افغانستان مطرح میشود، میبینیم که محتوای اصلی مسایل از بین میرود و مسئولین به تئوری بافی و لفاظی میپردازند.

در نهایت، در مورد پشتون ها، خانم موسوی میگوید که مشکل، عمومی نیست، و نباید با یک چوب، همه را مجازات کرد. مشکل در این است که نظام حاکم تفکر طالبانی دارد. کسانی در این نظام میتوانند جلب شوند، که دید طالبانی داشته باشند.