اختلاف تصمیم های اقتصادی کشورها با موازین محیط زیستی

مذاکرات در این زمینه، از دوشنبه این هفته در شهر بن آغاز شده است. شش ماه پیش از برگزاری کنفرانس پاریس، 194 کشور جهان، عضو «سازمان همکاری و توسعۀ اقتصادی» روی طرح نهایی که قرار است به این کنفرانس ارائه شود، کار میکنند. تلاش روی این است که این طرح، که 200 صفحه دارد و هنوز دو هزار مورد اختلاف میان کشور ها در بارۀ محتوای آن وجود دارد، ساده تر شود. خبر خوش این است که همۀ کشورها حاضر هستند مقدار تولید کربن خود را، که نمایندگی از مقدار و نوعیت انرژی مصرف شده در این کشورها میکند، کاهش بدهند، برای این کار به کشورهای فقیر کمک کنند و وسایلی برای اندازه گیری و کنترل عملی کردن تعهدات کشورها ایجاد کنند.

بررسی های اخیر در اکولوژی، یا در علم محیط زیست نشان میدهد که به دلیل استفاده از انرژی فسیل، یعنی ذغال و نفت، میانگین درجۀ گرمای زمین، از آغاز صنعتی شدن دنیا تا به امروز، 0.8 درجه افزایش داشته است. این رقم ناچیز نیست. اثرات گرمای آب و هوا را در مواردی میشود به چشم دید. از آن جمله میتوان از بالا رفتن سطح آب اقیانوس ها، تغییر مهاجرت های پرندگان و شدت خشکسالی ها یاد کرد. دلیل این ازدیاد گرما، استفادۀ بشر از ذخایر ذغال و نفت است، که هم در صنعت و هم در زندگی روزمرۀ مردم از آن استفادۀ روز افزون میشود. کشورهای پیشرفته، با صرفه جویی در انرژی و با استفاده از انرژی اتمی و انواع دیگر انرژی ها، در حال کاهش تولید کربن خود هستند. ولی کشورهای روبه توسعه، هنوز هم ظرفیت ازدیاد مصرف ذغال و نفت را دارند. هدف کنفرانس پاریس، صرفه جویی در تولید کربن، نه تنها برای کشورهای پیشرفته بلکه برای همۀ کشورهای دنیا است.

از روز دوشنبه تا امروز، نمایندگان 195 کشور عضو «سازمان همکاری و توسعۀ اقتصادی» در شهر «بن» دور هم جمع شده اند تا پیشاپیش کنفرانس پاریس، که برای 30 ماه نوامبر تا 11 ماه دسامبر پیش بینی شده است، اساسات قرارداد جهانی را طوری بگذارند، که ازدیاد گرمای زمین، به حد اکثر 2 درجه محدود شود. ولی یکی از مشکلات این است که بسیاری از کشورها هنوز هم سیاست های اقتصادی دارند که به نفع استفاده از انرژی فسیل است. یعنی در بسیاری از این کشور ها، به وسایل حمل و نقل کمک میشود و یا هم سرمایه گزاری ها در زمینۀ نفت و ذغال ادامه دارند و حکومت ها هم به این بخش کمک میکنند. سرمایه گزاری در انرژی های غیر فسیل، مانند آفتاب و باد، هم در این اواخر کاهش یافته اند.

گرایش در مذاکرات بن این است که برای تولید کربن به دلیل استفاده از انرژی نرخ تعیین شود. و این نرخ باید طوری زیاد باشد، که روی سرمایه گزاری در این زمینه، اثر داشته باشد. از سوی دیگر، سازمان همکاری و توسعۀ اقتصادی روی این تاکید میکند که موازین اقتصادی که در شهر «بازل»، بعد از بحران اقتصادی سال 2008، تصویب شدند، روی محیط زیست اثرات منفی دارند. در موازین اقتصادی بازل، اصولی گنجانیده شده اند، که مانع سرمایه گزاری های دراز مدت، در زمینه های چون انرژی های تجدید پذیر میشوند.