استراتژی «بدفرمانی» احمدی‌نژاد در مقابل آیت‌الله خامنه‌ای

عمار ملکی پژوهشگر علوم سیاسی دانشگاه تیلبرگ هلند در گفتگو با بخش فارسی رادیو بین المللی فرانسه در تحلیل این اقدام دولت احمدی نژاد به بخش فارسی رادیو بین المللی فرانسه گفت:« من فکر میکنم این حرکت آقای احمدی نژاد در راستای دیگر حرکات اعتراضی ایشان است. آقای احمدی نژاد در برابر نیروهایی که قدرت بیشتری دارند به نوعی مقابله میکند و واکنش نشان میدهد و در برابر نیروهای هم وزن، مثل مجلس و رییس قوه قضایه، به نوع دیگری مواجه میشود.»

عمار ملکی در ادامه عنوان کرد:«در مورد سه نوع واکنشی که بین نیروهای درگیر در فضای قدرت در ایران وجود دارد میتوان گفت، یکی وضعیت فرمانبرداری و یا «خوش فرمانی» است.»
وی نامه های روسای قوه های قضاییه و مقننه به آیت الله خامنه ای در پی اعتراض وی به درگیری آنها با محمود احمدی نژاد را نمونه ای از این دست برخورد عنوان کرد و ادامه داد:« برخورد بعدی این است که از یک سری قواعد نافرمانی می شود. مانند عدم اجرای قوانین و دستورهای مجلس توسط آقای احمدی نژاد و شیوه دیگر این است در برابر قواعد و قوانین به نوعی «بدفرمانی» کنید. این شیوه «بدفرمانی» را زمانی آقای احمدی نژاد در پیش میگیرد که قدرت نافرمانی ندارد مانند مواقعی که در نظر دارد با رهبر درگیر شود. به طور مثال خانه نشینی آقای احمدی نژاد در اعتراض به آقای خامنه ای به نوعی بدفرمانی بود. با وجود آنکه اعلام نکرد این حرکت او اعتراضی است و گفت بیمار است اما حاضر نشد در محل کار خود حاضر شود.این حرکت تجمع در ورزشگاه آزادی نیز به نوعی یک حرکت بدفرمانی از سوی آقای احمدی نژاد است. اکنون در شرایطی که دوره ریاست جمهوری وی در حال اتمام است او دست به این بد فرمانی میزند تا جریان خودش را تبلیغ کند و به نوعی لشگرکشی مدنی انجام دهد.»
آقای ملکی در مورد انگیزه های محمود احمدی نژاد طی سالهای اخیر از اتخاذ شیوه دوگانه نافرمانی-بدفرمانی نیز گفت:« آقای احمدی نژاد سعی میکند موازنه قدرت را با توسل به این شیوه ها به نفع خود عوض کند. او با اتخاذ این شیوه ها سعی میکند از پتانسیل های اجتماعی و ظرفیت های قانونی برای نشان دادن اعتراضات خود استفاده کند چرا که این تحرکات برای برخی از مردم ایران جذابیت دارد.طرفداران وی با دیدن این گونه حرکات فکر میکنند او ایستادگی میکند باج نمیدهد؛ در مقابل نیروهایی سیاسی که به درست یا نادرست آقای احمدی نژاد اعلام کرده نیروهای فاسد اقتصادی هستند استقامت میکند.
این همچنین باعث میشود که یک سری طرفدار جذب کند حتی نیروهای اپوزیسیون هم از حرکات ایشان استقبال میکنند چرا که وی در مقابل قدرت مطلقه شکلی از اعتراض را نشان میدهد.»
این پژوهشگر علوم سیاسی در مورد واکنش احتمالی طیف آقای خامنه ای به اینگونه رفتارهای آقای احمدی نژاد در آستانه انتخابات گفت:«رهبری و نهادهای وابسته به او سعی میکنند به احمدی نژاد نشان دهند که اگر بخواهد از فاز بدفرمانی وارد فاز نافرمانی از آقای خامنه ای شود، هزینه های زیادی برای وی خواهد داشت. آقای احمدی نژاد نیز به این نکته پی برده است و به همین دلیل است که سعی میکند در تمامی موارد به نحوی عمل کند که ازقاعده بد فرمانی به نافرمانی وارد نشود، تا کنون چنین بوده است اما اینکه در زمان باقی مانده در انتخابات این روند چه شکلی خواهد داشت باید دید.
در هر صورت احمدی نژاد با بدفرمانی میتواند از این تقابل ممانعت کند و همچنین میتواند نیروهای اجتماعی خود را حفظ کند و هزینه را برای اینکه مستقیما از سوی مقام رهبری و یا ارگان های وابسته به او مورد برخورد واقع شود بالا ببرد.