افغانستان در یک نگاه

مردم افغانستان در روز پنجشنبه ٢٩اسد (مرداد) برای گزینش رئیس جمهوری این کشور به پای صندوق های رأی می روند. به همین مناسبت به کشور افغانستان نگاهی کوتاه همراه با آمار و ارقام انداخته ایم.

افغانستان به عنوان یک کشور اسلامی با برخورداری از موقعیت سوق الجیشی مهمی در ملتقای خاورمیانه، آسیای مرکزی و آسیای جنوبی قرار دارد و در عین حال در زمرۀ فقیرترین کشورهای جهان به شمار می آید. افغانستان را سه کشور مسلمان نشین از جمهوری های اتحاد شوروی سابق ( ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان ) از شمال، ایران از غرب، پاکستان از شرق و جنوب و بالاخره چین از شرق در بر گرفته است. بیش از ٨٥٪ از سراسر این کشور که آب و هوائی خشک و کم باران دارد، از مناطق کوهستانی تشکیل شده است. مساحت افغانستان ٦٥٢٢٢٥ کیلومتر مربع و جمعیت آن بین ٢٦ تا ٣٢ میلیون نفر است.

افغانستان در میان فقیرترین کشورهای جهان در ردۀ پنجم جای دارد و در حدود ٤٢٪ از جمعیت آن با درآمد ماهانه ای کمتر از ١٤ دلار آمریکا زندگی می کند. افغانستان از نظر نرخ مرگ و میر کودکان پس از کشورهای سیرالئون و آنگولا، در مقام سوم قرار دارد. از نظر سواد آموزی، بر اساس آمار رسمی تنها ٢٣٪ از افراد بالغ باسوادند. نیمی از کودکان کشور ( ٦٥٪ پسر و ٣٥٪ دختر ) به مدرسه می روند.

متوسط عمر در این کشور بر اساس آمار سازمان ملل متحد ٤٣ سال است. مردم افغانستان به زبان های دری ( فارسی ) و پشتو و بیش از سی زبان دیگر از جمله ازبکی سخن می گویند. پایتخت کشور شهر کابل است و از نظر مذهبی ٨٠٪ اهل تسنن و بقیه اهل تشیع هستند.

افغانستان از سال ١٧٤٧ تا ١٩٧٣به وسیلۀ پادشاهان سلسلۀ درانی اداره شده و در این تاریخ با سقوط محمد ظاهرشاه رژیم جمهوری در این کشور برقرار شده است. در سال ١٩٧٨، در جریان یک کودتا کمونیست ها در افغانستان به قدرت رسیدند و در دسامبر سال بعد ارتش سرخ شوروی به افغانستان سرازیر شد و تا فوریۀ سال١٩٨٩ در نبردی با مجاهدین افغان درگیر بود. نجیب الله که در سال ١٩٨٦ به وسیلۀ شوروی ها در رأس کار قرار گرفته بود، در سال ١٩٩٢ برکنار شد و از این تاریخ جنگ داخلی میان جناح های مجاهدین آغاز گشت.

در سپتامبر ١٩٩٦ طالبان بر افغانستان مسلط شدند. در پی حملات تروریستی یازدهم سپتامبر ٢٠٠١ در نیویورک و واشنگتن، افغانستان مورد حملۀ نیروهای ائتلاف بین المللی قرار گرفت و در دسامبر همان سال، دولتی به رهبری حامد کرزی براساس توافق های بین ادارۀ امور کشور را در دست گرفت.

افغانستان دارای یک رژیم جمهوری و یک قانون اساسی است که در سال ٢٠٠٤ به تصویب رسیده است. حامد کرزی، نخستین رئیس جمهوری افغانستان در تاریخ این کشور است که در یک انتخابات دموکراتیک با رأی مردم ( در اکتبر ٢٠٠٤) برای یک دورۀ پنج ساله به این مقام برگزیده شده است.

افغانستان دارای معادن زغال سنگ، آهن، مس و سنگ های قیمتی است. افزون براین، در حدود ٩٣٪ از تریاک جهان نیز در افغانستان تولید می شود و مبارزه با تولید و قاچاق مواد مخدر در این کشور یکی از بزرگترین چالش های دولت کابل و جامعۀ بین المللی است.

در حال حاضر بیش از یکصد هزار نظامی خارجی در افغانستان مستقرند و ارتش و پلبیس این کشور را در مبارزه با طالبان و عناصر وابسته به القاعده یاری می دهند. ارتش افغانستان از یک نیروی ١٣٠٠٠٠هزار نفری و پلیس این کشور از یک نیروی ٨٠٠٠٠ نفری تشکیل شده است.