روند سرمایه گذاریهای مستقیم در جهان

پس از سقوط روند سرمایه گذاریهای مستقیم در جهان در سال 2009، اکنون شاهد از سر گیری آهسته این روند در جهان هستیم. گزارش سالانه کنفرانس سازمان ملل متحد برای تجارت و توسعه جهانی CNUCED در روز پنجشنبه گذشته منتشر شد. این گزارش نشان میدهد که جریان سرمایه گذاریهای مستقیم جهان در سال 2009 برای دومین سال پی در پی سقوط کرده است. این گزارش همچنین تأیید میکند که گرایش سرمایه گذاریهای مستقیم در نیمه دوم سال 2009 بتدریج تثبیت گردیده و از آغاز سال جاری میلادی با رشد آهسته ای همراه بوده است.

پس از سقوط روند سرمایه گذاریهای مستقیم در جهان در سال 2009، اکنون شاهد از سر گیری آهسته این روند در جهان هستیم.

گزارش سالانه کنفرانس سازمان ملل متحد برای تجارت و توسعه جهانی CNUCED در روز پنجشنبه گذشته منتشر شد. این گزارش نشان میدهد که جریان سرمایه گذاریهای مستقیم جهان در سال 2009 برای دومین سال پی در پی سقوط کرده است. این گزارش همچنین تأیید میکند که گرایش سرمایه گذاریهای مستقیم در نیمه دوم سال 2009 بتدریج تثبیت گردیده و از آغاز سال جاری میلادی با رشد آهسته ای همراه بوده است.

کنفرانس دائمی سازمان ملل متحد برای تجارت و توسعه CNUCED در سال 1964 تأسیس گردیده و مرکز آن در شهر ژنو در کشورسویس میباشد. 191 کشور جهان در آن عضویت دارند. این سازمان یکی از نهاد های اصلی سازمان ملل متحد در زمینه تجارت و توسعه در جهان بوده وهدف اصلی آن کمک به کشورهای در حال توسعه در جهان است. این سازمان با فراهم نمودن امکانات مطلوب در جهت تجارت، سرمایه گذاری و توسعه اقتصادی به کشورهای عضو کمک میکند.

بدون هیچگونه تردید ، دلیل اساسی سقوط سرمایه گذاریهای مستقیم طی سالهای 2008 و 2009 بحران مالی و اقتصادی در جهان بوده است. این گزارش تصریح میکند که در سال 2008 سرمایه گذاریهای مستقیم جهانی به میزان 16 در صد کاهش یافت. در سال 2009 با سقوط اینگونه سرمایه گذاریها روبرو بودیم. در این سال میزان سرمایه گذاریهای مستقیم در جهان با یک سقوط 37 در صدی به 1.114 میلیارد دلار رسید.

آنچه مسلم است این گرایش منفی سرمایه گذاری در سطح کلان طی سالهای یاد شده ناشی از تحولات و تغییر اتی بوده که در سطوح کوچکتر و در رفتار و تصمیمات شرکت ها رخ داده است.

مکانیزم این تحولات اقتصادی خرد را میتوان بشرح زیر تحلیل نمود.

در وهله نخست، شروع بحران موجب گردیده که میزان سود شرکت ها عموماً کاهش یابد. در واقع، سود شرکتها ابزار اصلی سرمایه گذاریهای مستقیم آنها محسوب شده و در این حالت بدیهی است که میزان سرمایه گذاری آنها کاهش یابد. دوم آنکه تداوم رکود اقتصادی، بسیاری از شرکتها را بسوی ادغام و ترکیب شرکت های با ساختار سبک تر سوق داده و این سیاست، بحران سرمایه گذاریهای مستقیم را تشدید نموده است. بطور مثال، سقوط ارزش سهام شرکتهای آمریکائی در سال 2008 در بورس های اوراق بهادار این کشور با کاهش ارزش عملیات ادغام، کنترل و ترکیب شرکت ها همراه بوده و این کاهش به نوعی کاهش سرمایه گذاری های مستقیم در آمریکا و بتدریج در سایرکشورها جهان- خصوصاً کشور های غربی و توسعه یافته که دارای اقتصاد بازهستند را باعث شده است.

در تطابق با مکانیزم تحلیلی یاد شده، این گزارش نتیجه میگیرد که کشور های توسعه یافته، خصوصاً آمریکا و اروپا بیش از سایر کشورهای جهان از این جهت آسیب دیده اند.

بین سالهای 2008 و 2009 میزان سرمایه گذاریهای مستقیم در کشورهای توسعه یافته به نسبت مدت مشابه قبل از آن 34 در صد سقوط داشته است. این سقوط در آمریکا بیش از سایر کشور های غربی بوده و در حالیکه کاهش متوسط سرمایه گذاریهای مستقیم در اروپا 25 در صد بوده، کشور آمریکا با یک کاهش 50 درصدی روبرو بوده است.

از سوی دیگر این گزارش نتیجه میگیرد که کشور های در حال توسعه و نوخاسته صنعتی طی همین مدت در این رابطه کمتر آسیب دیده اند. متوسط کاهش اینگونه سرمایه گذاریها در کشور های در حال توسعه 24 در صد و در مناطق جنوبی، شرقی و جنوب شرقی آسیا از 17 در صد تجاوز نکرده است.

چین، هنگ کنگ و هند به ترتیب مقام های دوم، چهارم و نهم را در زمینه ورود سرمایه گذاریهای مستقیم جهان داشته اند.

کشور های آفریقایی به لحاظ سرمایه گذاریهای جدید کشورهای نوخاسته صنعتی، مانند چین، هند و برزیل توانسته اند که میزان کاهش اینگونه سرمایه گذاریها را درحد 19 در صد در سال 2009 محدود نمایند.

این گزارش همچنین تأکید میکند که با وجودیکه آمریکا طی این مدت بیشترین میزان کاهش سرمایه گذاریهای مستقیم را داشته است، اما هنوز مقام اول را در جهان دارد. در عمل، سرمایه گذاریهای مستقیم در آمریکا در سال 2009 به 130 میلیارد دلار بالغ میگردد- اینگونه سرمایه گذاریها در آمریکا ودر سال 2008 به میزان 325 میلیارد دلار بوده هست.

کنفرانس دائمی سازمان ملل متحد برای تجارت و توسعه چشم انداز بهتری را برای سال 2010 در جهان ترسیم میکند و امیدوار است که طی سال جاری میلادی میزان اینگونه سرمایه گذاریها در جهان 10 در صد رشد یافته و میزان آن حداقل به 1.200 میلیارد دلاربرسد. این سازمان همچنین امیدوار است که میزان سرمایه گذاریهای مستقیم جهان تا سال 2012 حداقل به سطح سال 2008 برسد. با این وجو د ، گزارش این سازمان به شرایط شکننده و نامطمئنی اشاره میکند که هنوز در اقتصاد جهان وجود داشته و میتوانند در هر زمان مانع از رسیدن به اهداف ترسیم شده گردند.