بحران در صنعت خودرو سازی کشور به دنبال تحریم ها
نتشر شده در:
گوش کنید - ۰۷:۳۸
ادامه تحریم صنایع خودرو سازی ایران به وسیله غرب با کنار کشیدن شرکت پژو از بازار ایران، وارد مرحله تازه و نگران کننده‌ای گردیده که اثرات منفی آن بر اقتصاد ملی کشور غیر قابل انکار است.
در سه ماهه نخست سال 1391 تولید خودرو در ایران 36 در صد کاهش داشته است. با توجه به آنکه بخش صنایع خودرو سازی ایران و شرکت های خدماتی وابسته به این بخش، در مجموع نزدیک به 500 هزار شغل را در کشور ایجاد می کنند، کاهش بیش از یک سوم تولید داخلی خودرو می تواند عواقب بسیار ناگواری در زمینه گسترش بیکاری و کاهش تولید ناخالص داخلی و در نتیجه، کاهش رشد اقتصادی در کشور داشته باشد.آنهم در شرایطی که اقتصاد کشوردر چنبره مشکلات عدیده دیگری گرفتار آمده که ناشی از تحریم‌ها، خصوصاً تحریم صادرات نفتی و سیستم بانکی کشور می باشند.
همانطور که میدانیم شرکت "دیمبلر بنز" در بهار سال گذشته از بازار ایران خارج شد و بخشی از صنایع خودرو دیزل ایران با تهدید مواجه شد.شرکت هیوندای کره‌ای در سودای بازار آمریکا، زمزمه تحریم‌ها را آغاز کرده بود و شرکت‌های خودرو سازی "سایپا" و "گروه کرمان" را نگران کرده است.
"مزدا" و "نیسان" نیز تحت فشار برای تعلیق همکاری با ایران بوده اند.ولی از همه مهم تر، شرکت "پژو" است. مدل های پژو 405 و 206 به تنهایی نزدیک به 40 در صد تولید خودروهای سواری را در ایران تشکیل می دادند. این مدل های پژو بوسیله شرکت ایران خودرو در ایران ساخته می شد، اما قطعات اصلی این خودروها به صورت کیت در کارخانه پژو در منطقه "هوت سائون Haute-Saône" فرانسه ساخته وبرای مونتاژ به شرکت ایران خودرو در ایران ارسال میگردیده است.
روابط تجاری و صنعتی بین شرکت "پژو - سیتروئن PSA " و "شرکت ایران خود رو" ظاهراً برای طرفین از اهمیت اقتصادی و تجاری فوق العاده‌ای بر خوردار بوده است.شرکت "پژو- سیتروئن" در سال میلادی 2011 نزدیک به 455 هزار کیت اتومبیل های پژوی 405 و 206 را برای مونتاژ به ایران صادر کرده است.ایران دومین بازار اتومبیل های پژو از نقطه نظر کمیت در جهان پس از بازار داخلی فرانسه بوده است. برای ایران نیز 455 هزار خودرو پژو، سهم بسیار عمده ای را از کل تولید اتومبیل در ایران تشکیل میدهد. بر اساس آمار وزارت صنایع در سال 1390 بیش از یک میلیون و نیم خودرو سواری در کشور تولید شده است.
واما چه اتفاقی افتاد که شرکت "پژو- سیتروئن" با تمامی مشکلاتی که اکنون مبتلا به صنایع اتومبیل سازی جهان است و با توجه به مشکل بیکار کردن نزدیک به 10 در صد کارکنانش در فرانسه، خود را راضی کرد تا از بازار اتومبیل ایران خارج گردد؟
پاسخ به این پرسش را باید در تقاضای شریک تازه شرکت "پژو- سیتروئن"، یعنی شرکت خودرو سازی "جنرال موتورز" آمریکا جستجو کرد.
همانطور که میدانیم از ماه فوریه گذشته 7 در صد سهام شرکت "پژو- سیتروئن" در اختیار شرکت "جنرال موتورز" آمریکا قرار گرفته و یکی از شرایط این شراکت که از سوی شرکت آمریکایی به شرکت فرانسوی پیشنهاد شده و مورد موافقت شرکت "پژو- سیتروئن" قرار گرفته، خروج از بازار ایران بوده است. در همین راستا باید اشاره کرد که دولت فدرال آمریکا 60 در صد سهام شرکت اتومبیل سازی "جنرال موتورز" را در اختیار دارد.این شرکت در هنگام بحران اقتصادی در سال 2008 میلادی با کمک 50 میلیارد دلاری دولت آمریکا از ورشکستگی نجات یافت و حالا پر واضح است که خواست دولت آمریکا در زمینه تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی به وسیله این شرکت، بدون چون و چرا انجام پذیرد.
و اما پرسش دیگر آنست که شرکت "پژو-سیتروئن" چه چیزی را در خروج از بازار ایران از دست می دهد و در مقابل آن چه چیزی به دست می آورد؟
سخنگوی شرکت "پژو- سیتروئن" گفته که خروج این شرکت از ایران، تأثیر بسیار محدودی برای شرکت داشته و این خروج در کوتاه مدت به معنی 640 تا 850 میلیون یورو فروش کمتر برای شرکت خواهد بود. وی گفته که این مقدار، سهم بسیار ناچیزی را در فروش کل شرکت "پژو-سیتروئن" که در سال 2011 میلادی 42.7 میلیارد یورو بوده است تشکیل میداده است. سخنگوی این شرکت اخراج 10 در صد از کارکنان "پژو- سیتروئن" را در ارتباط با قطع همکاری با ایران نمی داند. وی تأکید کرده که در کارخانه کاملاً اتوماتیزه "هوت سائون Haute-Saône" فقط 115 تن از کارکنان این شرکت سفارشات ایران خودرو را آماده میکردند که همگی آنان در قسمت‌های دیگری به کار مشغول شده اند.
در باره توجیه استراتژی "پژو- سیتروئن" در میان و بلند مدت، ذکر این نکته ضروری است که با توجه به آنکه این شرکت در صدد نفوذ در بازار اتومبیل آمریکا می باشد و شراکت وی با شرکت "جنرال موتورز" آمریکا، در راستای این هدف صورت پذیرفته است، بر آورد می شود منافعی که این استراتژی می تواند برای شرکت اتومبیل سازی فرانسوی داشته باشد، ده‌ها برابر بیش از منافعی خواهد بود که از فروش در بازار ایران بدست آورده است.
با وجود خروج "پژو- سیتروئن" از بازار ایران به دلایلی که گفته شد، شرکت اتومبیل سازی "رنو" می خواهد در ایران بماند . شرکت رنو با همکاری شرکای ایرانی‌اش و در چارچوب یک کنسرسیوم- "رنو پارس"، که 51 در صد آن را در اختیار دارد و 49 در صد بقیه در چارچوب سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در اختیار شرکت های ایران خودرو و سایپا می باشد، هرساله بیش از 90 هزار خودرو در ایران تولید می کند. در سال 2011 میلادی این شرکت 83 هزار خودروی "لوگان" و 10 هزار خودروی "مگان" در ایران تولید کرده و مدیر عامل فرانسوی "رنو پارس" از حضور و کار خود در ایران بسیار خشنود است.
حال، به رسم نتیجه بر گردیم به پرسشی که در ماه‌های اخیر در مخافل و رسانه های اقتصادی و صنعتی ایران مطرح بوده است و بر اساس آن با توجه به پویایی بازار اتومبیل در ایران افرادی پرسیده بودند که تحریم صنایع خودرو سازی ایران تا چه میزان ثمر بخش است و کدام یک از طرفین، شرکت‌های تحریم کننده و یا ایران در این رابطه بازنده خواهد بود؟
برای پاسخ به این پرسش باید گفت که هیچ شرکت خودرو سازی خارجی تمایل ندارد که بازارهای خود، ولو آنکه بسیار کوچک هم باشند را رها کند. حضور و ادامه کار شرکت "رنو" در ایران، مؤید این نظر است. اما، شرکت "پژو- سیتروئن" که برای دست یافتن به بازار آمریکا و تحت فشار غیر مستقیم آمریکا ناچار به ترک بازار اتومبیل ایران شده، یک انتخاب استراتژیک انجام داده و بازار ایران را قربانی دست یافتن به بازار مهم تر آمریکا کرده که می تواند در میان مدت منافع بیشتری برایش به بار آورد. همانطور که گفته شد، این شرکت در گذشته تمایلی به خروح از بازار اتومبیل ایران را نداشته و این بار بر سر دوراهی قرا گرفته بود.
باید گفت که شرکت هایی همچون "دیمبلر بنز" و یا "پژو" که بازار ایران را تحت شرایطی ترک می کنند، بازنده نیستند. آنها دست به یک انتخاب زده اند و به دنبال منافع بیشتر در آینده هستند. اما آنچه مسلم است، در این رابطه بازنده کشور ایران است که صدمات ناشی از کاهش تولید کارخانه‌های اتومبیل سازی خود را حداقل در کوتاه و میان مدت در زمینه‌های اشتغال و تولید ناخالص ملی باید تحمل کند...
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید