پس از چند هفته نوسانات چشم گیر و تنش در بورس سهام اوراق بهادار ژاپن، "شینزوآبه" نخست وزیر این کشور امروز اعلام کرد که تنش های موجود در بازار سهام زود گذر بوده و نمی تواند عزم راسخ وی را در توسعه و رشد اقتصادی کشوربه زیر پرسش ببرد. آنچه طی چند ماه گذشته از نقطه نظر اقتصادی و با ابتکار"شینزوآبه" در ژاپن گذشته، بیشتر به معجزه شبیه است. .
طی همین مدت کوتاه، علایم پویایی اقتصادی در ژاپن آشکار شده است. ژاپنی که اقتصاد آن طی دو دهه گذشته با رکودی مزمن روبرو بوده و ازده سال پیش به این طرف، بسیاری از اندیشمندان اقتصادی ژاپنی و خارجی از بازگشت رشد و توسعه اقتصادی به این کشور قطع امید کرده بودند.
راویان حکایت می کنند که در اواسط قرن پانزدهم میلادی در منطقه ای در ژاپن به نام "شوگوکو" نزدیک به هیروشیما، رئیس یکی از قبایل بزرگ محلی به نام "موری موتوناری" سه پسر خود را فرا میخواند و به هریک از آنان یک پیکان می دهد و به آنان نشان می دهد که هریک از این پیکان ها به تنهایی و سادگی قابل شکستن هستند، اما با کنار هم گذاشتن این سه پیکان، شکستن آنها بسیار سخت و دشوارمی گردد.
پس از گذشت پنج قرن، این درس اتحاد و انسجام، پایه های نظری طرح "شینزو آبه" نخست وزیر جدید ژاپن را که اتفاقاً از همان منطقه آمده، تشکیل میدهد.
اقتصاد دانان طرح ضربتی "شینزوآبه" برای خروج ژاپن از رکود اقتصادی و باز یافتن راه رشد و توسعه اقتصادی، با توجه به عوامل سه گانه ضربتی در این طرح را اصطلاحاً " طرح سه پیکانه" می نامند.
از هنگامی که شینزو آبه به عنوان نخست وزیر ژاپن در ماه دسامبر گذشته سکان سیاسی و اقتصادی این سومین قدرت اقتصادی جهان را بر عهده گرفت، زمان درازی نمی گذرد. کمی پس از رسیدن به قدرت در ابتدای ماه ژانویه سال 2013، "شینزوآبه"یکی از پیکان های سه گانه خود را که تحلیلگران آن را " آبه نومیک" نام دادند از تیردان خارج کرد. این پیکان، تصویب طرح تحرک اقتصادی 10300 میلیارد ینی است که برای تأمین منابع مالی مورد نیاز اجرای پروژه های بزرگ عمومی در کشور تخیص یافته است.
در ابتدای ماه آوریل، دومین پیکان از تیردان خارج گردید و با ابتکار سیاسی و فشار "شینزوآبه"، بانک مرکزی ژاپن ناچار گردید که بر خلاف روش معمول،
یک چرخش بزرگ در سیاست های پولی اش پدید آورد. برای وارونه کردن روند انقباضی پولی که در افتصاد کشور حاکم بوده است، بانک مرکزی ژاپن سیاست پولی انبساطی را در دستور کار خود قرار داد. در واقع، متحرک کردن اقتصاد برای خروج از انقباض پولی و قیمت ها باید در تئوری، اقتصاد کشور را به سوی داشتن یک تورم در حدود 2 در صدی در سال های آینده سوق دهد.
این سیاست انبساطی بانک مرکزی ژاپن، همچنین افزایش بی سابقه میزان اعتبار و گردش پولی را در کشور تسهیل می کند و این امر به نوبه خود، تحرک فعالیت های تولیدی و خدماتی در کشور را موجب می گردد.
سومین پیکان "شینزوآبه" قرار است فردا از تیردان خارج گردد.این سومین پیکان، در چهار چوب یک مجموعه رفورم های ساختاری در اقتصاد ژاپن می باشد. این سومین پیکان، سرمایه گذاری شرکت ها و بنگاه های اقتصادی ژاپن را تسهیل و سرعت می بخشد. در همان حال افزایش دستمزد را در بخش های مختلف افتصادی کشور تشویق می کند. همچنین، این سومین پیکان افزایش اشتغال و خصوصاً افزایش اشتغال زنان در جامعه ژاپن را هدف گرفته است.
"شینزوآبه" در نشست خود با صاحبان صنایع و مدیران شرکت های ژاپنی اعلام کرد که دو لت ژاپن یک دوره تشویق سه ساله را برای تشدید سرمایه گذاری شرکت ها در نظر گرفته است. "شینزوآبه" تأکید کرد که طی این مدت، دولت ژاپن تمامی موازین لازم و ممکن در زمینه های مالیاتی، بودجه ای، مالی را برای آزادی هرچه بیشتر شرکت های ژاپنی فراهم می کند. این موازین به شرکت های ژاپنی امکان میدهد که با آزادی کامل ، چالش های سر راه خود را پشت سر گذارند و با افزایش سرمایه گذاری راه رشد و توسعه را در پیش گیرند.
اگر خوب نگاه کنیم، "شینزوآبه" در همین مدت کوتاه تمامی اهرم های ممکن در زمینه اقتصاد کلان برای تحرک اقتصادی کشوررا به حرکت درآورده است.
نتایج این تلاش بی سابقه دولت تازه ژاپن از هم اکنون قابل مشاهده می باشد.
تحلیلگران اقتصادی در جهان با نگاهی خوش بینانه یک رشد اقتصادی 3.5 در صدی را برای سال 2013 در ژاپن بر آورد می کنند. این برآورد مبتنی بر داده های اقتصادی واقعی در سه ماهه اول سال جاری می باشد.
درعمل اقتصاد ژاپن که سالیان دراز در رکود بوده، در سه ماهه نخست سال 2013 راه رشد اقتصادی را باز یافته است. رشد اقتصادی در سه ماهه نخست بر مبنای یک روند یک ساله، 3.5 درصد بوده است و این امری است بی سابقه در ژاپن طی دودهه اخیر.
در همین حال، "ین" واحد پول ژاپن با سیاست های جدید بانک مرکزی این کشور از حالت یک واحد پولی قوی خارج گردیده و ارزش خود را به نسبت دلار و یورو و یوان چین به نسبت قابل توجهی از دست داده است. به طور مثال، "ین" ژاپن از ماه نوامبر گذشته تا کنون به میزان 25 در صد نسبت به دلار سقوط کرده است. این کاهش بهای "ین" که به وسیله بانک مرکزی ژاپن و با سیاست های انبساطی -اقتصادی دولت برنامه ریزی شده است اصطلاحاً در زبان اقتصادی سیاست کاهش بهای پول به هدف رقابتی کردن اقتصاد شناخته می شود.
در نتیجه ی اجرای این سیاست پولی، یک امتیاز بسیار بزرگ رقابتی به شرکت های تولیدی و خدماتی ژاپنی داده شده و به یکباره میزان صادرات تولیدات ژاپنی در همین مدت کوتاه افزایش یافته است.
افزایش صادرات، با افزایش فعالیت های صنعتی و تولیدی در ژاپن همراه بوده است. وزارت صنایع ژاپن روز جمعه گذشته اعلام کرد که تولیدات صنعتی کشور طی دو ماهه آوریل و مه به میزان 1.7 در صد رشد کرده است.
افزایش فعالیت های تولیدی، طبیعتاً نرخ بیکاری را در اقتصاد کاهش میدهد. نرخ بیکاری در ژاپن بر اساس آمارهای وزارت کشور ژاپن به میزان 4.1 در صد کل جمعیت فعال کشور است. این نرخ، پائین ترین نرخ بیکاری در ژاپن از نوامبر سال 2008 میلادی می باشد.
بازگشت رشد اقتصادی در ژاپن، اشتهای سرمایه گذاری این کشور در خارج از کشور را نیز تحریک کرده است. برای تأمین و تداوم رشد اقتصادی در بلند مدت و نیازی که اقتصاد ژاپن به تأمین مواد اولیه دارد از یک سوی و بدست آوردن بازارهای جدید در مناطق رو به رشد جهان که بتوانند تولیدات آینده صنایع ژاپن را جذب کنند، از سوی دیگر، ژاپن تصمیم گرفته که در قاره آقریقا اقدام به سرمایه گذاری های کلان نماید.
ژاپن مصمم است که به زودی چین را در آفریقا پشت سر بگذارد و به عنوان یکی از بزرگترین سرمایه گذاران جهانی در قاره آفریقا مطرح باشد.
نشست دیروز "شینزوآبه" نخست وزیر ژاپن با روسای 40 کشور آفریقایی و اعلام کمک 10.6 میلیارد یورویی ژاپن به کشورهای آقریقایی در جهت توسعه آنها در این راستا قرار می گیرد.
باری همه این اقدامات، آنهم در زمانی بسیار کوتاه بیشتر به معجزه شبیه است. اما نباید فراموش کرد که که به رغم تمامی این امتیازات، ژاپن هنوز مشکلات بزرگ ساختاری دراقتصاد دارد که می توانند در آینده روند معجزه آسای سیاست اقتصادی "شینزوآبه" را به سرابی مبدل سازند. یکی از این نقاط سیاه، میزان بدهی های دولتی ژاپن است که از میزان 245 در صد تولید ناخالص داخلی ژاپن بیشتر است.
در صورتیکه رفورم های ساختاری "شینزوآبه" طی سال های آینده تداوم داشته باشند و روند آن دچار کاستی نگردند، می توان امید وار بود که ژاپن قادر به حل مشکلات ساختاری خود، از جمله مشکل بدهی های دولتی خواهد بود.
به هر حال باید صبر کرد تا نتیجه مشخص گردد. باری، زمان نشان خواهد داد که پیکان های سه گانه "شینزوآبه" معجزه می آفرینند، یا سرابی بیش نیستند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید