تعادل و ثبات قیمت نفت خام در جهان و سبقت گرفتن آمریکا از عربستان

در آخرین روزهای پایانی سال 2013 میلادی دو گزارش تازه آژانس بین المللی انرژی، یکی در باره چشم انداز آینده تولید و مصرف نفت در آمریکا و دیگری، درباره تولید، مصرف و قیمت نفت در جهان انتشار یافت.آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی در باره تولید، مصرف و قیمت نفت در جهان برای دو ماهه نوامبر و دسامبر سال میلادی2013 نشان دهنده تعادل نسبی در تولید و مصرف نفت و ثبات قیمت در جهان است. در همین حال، گزارش مقدماتی این آژانس در باره چشم انداز تولید ومصرف نفت در آمریکا نشان میدهد که روند افزایش سریع تولید نفت در آمریکا تداوم یافته و در افق سال 2016 میلادی آمریکا به رکورد تاریخی تولید نفت این کشور در سال 1970 میلادی دست خواهد یافت.

تولید نفت آمریکا از عربستان سعودی سبقت می گیرد

این گزارش همچنین نشان میدهد که تولید نفت خام آمریکا در آستانه سال 2020 میلادی از مرز تولید نفت عربستان سعودی عبور خواهد کرد و آمریکا دوباره به عنوان نخستین تولید کننده نفت خام در جهان شناخته خواهد شد.

یادآور میشویم که آژآنس بین المللی انرژی که یک آژآنس آمریکایی بوده و اطلاعات تولید و مصرف انرژی در جهان را منتشر می کند و 28 کشور صنعتی جهان در زمینه تولید و مصرف نفت و انرژِی از مشاوره های آن بهره مند می گردند، در ماه آوریل هر سال گزارشی را تحت عنوان Annual Energy Outlook یعنی، چشم انداز تولید و مصرف انرژی در جهان در افق سال 2040 میلادی منتشر می کند.

گزارش سال 2014 به تولید و مصرف انرژی در آمریکا در افق سال 2040 میلادی اختصاص یافته است. این گزارش مقدماتی بر مبنای داده های آماری است که در گزارش نهایی که در ماه آوریل آینده منتشر خواهد شد، مورد استفاده قرار گرفته است.

شتاب گرفتن تولید نفت خام در آمریکا

هر چند در گزارش سال 2013 آژانس بین المللی انرژی، روند افزایش تولید و کاهش مصرف نفت در آمریکا مورد بررسی قرا گرفته بود و بر آورد شده بود که آمریکا در سال های 2020-2022 به مقام نخستین تولید کننده نفت جهان نائل خواهد آمد، اما گزارش مقدماتی اخیر آژانس بین المللی انرژی که به تازگی انتشار یافت، بر تسریع این روند تأکید دارد.

این گزارش نشان میدهد که روند افزایش تولید نفت در آمریکا با شتاب بیشتری نسبت به آنچه در گزارش سال 2013 آمده است، همراه خواهد بود. آهنگ این شتاب به نحوی است که در سال 2016 میلادی، تولید نفت خام این کشور به مرز 9.5 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. این روند تا سال 2020 باز هم افزایش خواد یافت و آمریکا با فاصله نسبتاً زیادی نخستین تولید کنند نفت خام در جهان خواهد شد.

در گزارش مقدماتی اخیر برآورد گردیده است که تولید نفت آمریکا پس از رسیدن به بالاترین سقف تولید خود در سال 2020، به تدریج و به آرامی سیر نزولی خواهد داشت. کاهش تدریجی و آرام تولید نفت خام در آمریکا پس از سال 2020 این کشور را با مشکل وابستگی به انرژی وارداتی روبرو نخواهد کرد و استقلال آمریکا در زمینه تولید و مصرف انرژی تا افق سال های 2040 میلادی تضمین می کند.

تولید گاز طبیعی آمریکا به سقف 1000 میلیارد متر مکعب خواهد رسید

دو عامل مهم با وجود کاهش تولید نفت خام پس از سال 2020 ، استقلال آمریکا در زمینه تولید و مصرف انرژی را تأمین خواهد کرد. نخست آنکه به موازات کاهش تولید نفت، تولید گاز طبیعی با تکنولوژی های بسیار پیشرفته در این کشور افزایش خواهد یافت. تولید گاز طبیعی در آمریکا از هم اکنون تا افق سال 2040 میلادی به میزان 56 در صد افزایش خواهد یافت و تولید گاز به سقف 1000 میلیارد متر مکعب در سال خواهد رسید. دومین عامل، اعمال نرم های جدیدی است که آمریکا از هم اکنون برای خودرو ها و حمل و نقل بار و کالا در این کشور پیش بینی کرده که ضرورت تکنولوژی موتورهایی با مصرف انرژی فسیل کمتر را ایجاب میکند. این رویکرد تازه آمریکا به طور یقین تقاضای  سوخت داخلی آمریکا را به نحو مؤثری کاهش خواهد داد.

واما بر گردیم به گزارش دیگر آژانس بین المللی انرژی . گزارش تازه دیگر این آژآنس، تولید، مصرف و قیمت نفت خام در جهان را در دو ماهه آخر سال 2013 بررسی کرده است.

تعادل در تولید و مصرف و ثبات جهانی قیمت نفت خام
  بر اساس این گزارش، تولید و مصرف جهانی نفت در دو ماهه نوامبر و دسامبر سال 2013 درمقایسه با دو ماهه سپتامبر و اکتبر همین سال، 100 هزار بشکه کاهش در تولید را نشان میدهد. در همین حال مصرف جهانی نیز به میزان 400 هزار بشکه در روز کاستی یافته است. این گزارش همچنین ثبات نسبی قیمت نفت در جهان را طی چهار ماهه آخر سال 2013 نشان میدهد.

متوسط تولید و مصرف جهانی نفت در دو ماهه نوامبر و دسامبر سال 2013 به نسبت دور مشابه در سال 2012 با احتساب تولید و مصرف نفت ایران به ترتیب 600 هزار و 800 هزار بشکه در روز افزایش یافته است. در مقایسه با متوسط تولید و مصرف نفت در جهان طی سال های 2010-2012 میلادی، تولید و مصرف دو ماهه نوامبر و دسامبر 2013 به ترتیب 2.4 میلیون بشکه و 2.5 میلیون بشکه در روز افزایش داشته است.

عدم افزایش تولید نفت ایران تحت تداوم تحریم های جهانی

در باره تولید و مصرف نفت در ایران، این گزارش نشان میدهد که تولید نفت در این کشور طی دو ماهه نوامبر و دسامبر سال 2013 تحت تداوم تحریم های جهانی بوده و متوسط تولید از 2.8 میلیون بشکه در روز تجاوز نکرده است. متوسط تولید نفت در ایران در دوماهه نوامبر و دسامبر سال 2012 به میزان 2.7 میلیون بشکه در روز گزارش شده است. این در حالی است که متوسط تولید روزانه نفت در ایران طی سال های 2010-2012 میلادی به میزان 3.5 میلیون بشکه بوده است.

مصرف بالای نفت و دیگر سوخت های مایع در ایران

شایان توجه است که متوسط مصرف نفت و سوخت های مایع در ایران طی دو ماهه نوامبر و دسامبر 2013 به میزان 1.7 میلیون بشکه در روز بوده که به نسبت سه ساله اخیر تغییر چندانی نکرده است. در حالی که متوسط مصرف، طی دو ماهه نوامبر و دسامبر سال 2012 میلادی در ایران به میزان 1.6 میلیون بشکه در روز بوده است.، متوسط مصرف روزانه طی سال های 2010-1012 به میزان مشابه دو ماهه آخر سال 2013، یعنی 1.7 میلیون بشکه در روز بوده است.

ثبات قیمت نفت خام در جهان

در زمینه قیمت نفت، این گزارش ثبات نسبی قیمت را در جهان نشان میدهد. قیمت نفت "برنت" دریای شمال درآخرین روزهای سال 2013 در حدود 109 دلار/بشکه در بازار بوده است. قیمت نفت"برنت" در یای شمال در مقایسه با قیمت آن در ماه های سپتامبر و اکتبر همین سال به میزان 1.5 دلار در بشکه کاهش داشته است.

در بازار های داخلی آمریکا قیمت نفت خام نیمه سبک تگزاس که اصطلاحاً (دبلیو تی آی WTI ) نامیده میشود، آخرین روزهای سال 2013 را با قیمت هر بشکه 97 دلار به پایان برد که این قیمت در مقایسه با متوسط قیمت این نفت در دو ماهه سپتامبر و اکتبر گذشته، تغییری نکرده است.