تداوم سقوط قیمت جهانی نفت خام ادامه دارد. قیمت نفت خام سبک در بورس نیویورک امروز به زیر 50 دلار در هربشکه سقوط کرده است.قیمت نفت خام در پائین ترین سطح قیمت خود از بهار سال 2009 می باشد. قیمت نفت خام که در ژوئن سال 2014 به حدود 115 دلار در هربشکه رسیده بود، تا کنون، بیش از 57 در صد سقوط کرده است.دلیل، یا دلایل این سقوط چیست؟ آیا سقوط قیمت نفت خام کوتاه مدت خواهد بود، یا آنکه پردوام خواهد بود؟ سقوط قیمت نفت خام، چه تأثیراتی میتواند بر روی رشد اقتصادی جهان در سال 2015 میلادی داشته باشد؟ چه کشورهایی در جهان از این موضوع سود میبرند، و چه کشورهایی زیان میبرند؟
در این مجله رادیویی، ما تلاش کرده ایم تا با تکیه بر یافته های تحلیلی-اقتصادی تازه ترین بررسی انجام شده از سوی دو تن از مدیران ارشد پژوهشی صندوق بین المللی پول ، به این پرسش ها، پاسخ دهیم.
"رابا آرزکی" و"اولیویه بلانشار" دو تن از مدیران ارشد تحقیقاتی صندوق بین المللی پول دلایل سقوط قیمت نفت خام و تأثیرات این سقوط را بر روند رشد تولید ناخالص اقتصاد جهان بررسی کرده اند.
این دو پژوهشگر صندوق بین المللی پول، بررسی خود را تحت عنوان : " هفت پرسش در باره سقوط اخیر قیمت جهانی نفت خام" ارائه کرده اند.
در واقع، آنان تلاش کرده اند تا برای فهم و درک این مشکل اقتصادی، هفت پرسش را در این باره مطرح کنند.آنان، سپس پرسش های مطروحه در ارتباط با سقوط قیمت نفت خام در جهان را مورد آزمایش و بررسی قرار داده و نتایج این بررسی را که منطبق بر روش های تحقیق در علم اقتصاد است، به عنوان یافته های تحقیقی خود منتشر کرده اند.
پرسش های مطرح شده از سوی آنان عبارتند از:
1- عرضه و تقاصای جهانی چه نقشی در سقوط قیمت نفت خام در جهان داشته اند؟
2- آیا سقوط قیمت کوتاه مدت است، یا اینکه در سال های آیند تداوم داشته باشد؟
3- سقوط قیمت جهانی نفت چه تأثیراتی احتمالاً بر روی روند رشد اقتصادی در جهان دارد؟
4- تأثیرات این سقوط بر روی اقتصاد کشورهای صادر کننده نفت خام چیست؟
5- چه تأثیراتی سقوط قیمت نفت خام برروی کشورهای عمده وارد کننده نفت خام دارد؟
6- تأثیرات احتمالی این سقوط قیمت بر روی بازارهای مالی چیست؟
7- استراتژی کشورهای عمده وارد کننده و صادر کننده نفت در بر خورد با این پدیده، چه میتواند باشد؟
در بررسی دلایل اصلی سقوط قیمت نفت خام، این دو، با توجه به سقوط قیمت نفت خام که از ماه سپتامبر تا پایان سال 2014 حدود 40 درصد بوده و مقایسه این سقوط با کاهش شاخص قیمت جهانی فلزات طی همین دوره 4 ماهه، به این نتیجه رسیده اند که سقوط قیمت نفت خام ناشی از کاهش فعالیت های اقتصادی در جهان نبوده ، بلکه این سقوط، ناشی از تداوم افزایش عرضه نفت خام در جهان بوده است.
پژوهشگران صندوق بین المللی پول اعلام می کنند که شاخص قیمت فلزات، حساسیت فوق العاده ای در ارتباط با روند افزایش و کاهش فعالیت های اقتصادی در جهان دارد. بررسی آنان نشان میدهد که قیمت جهانی فلزات طی این مدت، کاهش یافته، اما این کاهش، بسیار کمتر از کاهش قیمت نفت خام در جهان بوده است.
کاهش قیمت فزات طی این مدت، به طور متوسط در حدو 8 در صد بوده است. این در حالی است که قیمت نفت خام طی این مدت بیش از 40 در صد سقوط کرده است. با ملاحظه کشش عرضه نفت خام در این مدت، این دو برآورد می کنند که کند شدن فعالیت های اقتصادی جهان در چهارماهه پایانی سال 2014 و در نتیجه کاهش تقاضای جهانی نفت میتواند صرفاً یک پنجم تا یک سوم سقوط 40 در صدی قیمت نفت خام را توجیه کند. بنا بر این، بطئی شدن فعالیت های اقتصادی در جهان لزوماً باید تأثیرات محدودی بر کاهش قیمت جهانی نفت خام داشته باشد. اما در عمل اینطور نیست.
این دو پژوهشگر اعلام کرده اند که تداوم افزایش عرضه جهانی نفت خام، مهم ترین عاملی است که سقوط قیمت نفت خام در جهان را توجیه می کنند.
در این خصوص، آنان توضیح میدهند که عوامل متعددی، از جمله، افزایش پیش بینی نشده تولید و عرضه نفت خام، افزایش تولید و عرضه را در سطح جهانی به وجود آورده است.
از سر گیری تولید و عرضه نفت خام لیبی، از ماه سپتامبر 2014، عدم کاهش تولید نفت خام در عراق.
به رغم نگرانی ها از درگیری ها با گروه دولت اسلامی، تولید و عرضه نفت خام عراق تقریباً دست نخورده باقی مانده و تولید وعرضه نفت خام این کشور همانند گذشته ادامه دارد.
آنان میگویند، به غیر از حفظ سطح تولید نفت خام در لیبی و عراق، عامل اصلی دیگری در این باره وجود دارد. این عوامل تعیین کننده رفتار عربستان سعودی، به عنوان بزرگترین تولید کننده اپک و یکی ازبزرگترین صادر کنند گان نفت خام جهان باشد.
عربستان سعودی نه تنها تولید نفت خام خود برای خنثی ساختن اضافه تولید دیگر اعضای اپک و دیگر تولید کنندگان جهانی را کم نکرده، بلکه از ماه نوامبر گذشته حداکثر سقف تولید نفت خام خود را در اوپک حفظ کرده است.
با توجه به این رویکرد عربستان سعودی که نتیجه آن حفظ سقف تولید کشورهای عضو اوپک به میزان 30 میلیون بشکه در روز، آنهم در شرایطی که اضافه تولید و عرضه نفت خام در جهان وجود دارد، عمدتاً سقوط قیمت نفت خام در جهان را تبیین میکند.
یاد آور میشویم که تولید کشورهای غیر عضو اوپک طی سال 2014 به میزان 2 میییون و 600 هزار بشکه افزایش یافته است.
پژوهشگران صندوق بین المللی پول بودن تردید، نتیجه میگیرند که که اضافه تولید نفت خام در جهان و تداوم این اضافه تولید، کلید مشکل سقوط قیمت جهانی نفت خام است.
آنان میگویند که پیش از آغاز سقوط، قیمت نفت خام از سوی اوپک و دیگر کشورهای عمده غیر عضو اوپک به شدت حمایت میشد و این موضوع به رغم منحنی فزاینده تولید جهانی نفت خام بوده است. سبقت جویی برخی از تولید کنندگان مهم جهانی نفت خام برای تولید بیشتر و حفظ مشتریان خود، بازار نفت جهانی را در مسیر تداوم درتولید بیشتر قرار داده است. این موضوع توضیح میدهد چرا قیمت نفت خام در جهان سقوط کرده است.
یاد آور میشویم که در سال 1986 ما در جهان شاهد سقوط بی سابقه قیمت نفت بودیم.
در آن سال، عربستان سعودی تصمیم گرفت که به عنوان کشور تنظیم کننده میزان تولید نفت خام برای تعادل بازار تولید و مصرف در اوپک عمل نکند.
درآن سال، عربستان سعودی بدون توجه به تقاضای جهانی نفت، سطح تولید بالای خود را حفظ کرد. در نتیجه این رویکرد، قیمت هر بشکه نفت خام از 27 دلار به 14 دلار در هر بشکه سقوط کرد. اثرات این سقوط قیمت به مدت 15 سال برای کشورهای تولید و صادر کننده نفت ادامه داشت. در سال 2000 قیمت جهانی نفت توانست به سطح قیمت پیش از سال 1986 برسد.
پژوهشگران صندوق بین المللی پول همچنین اعلام میکنندکه کاهش قیمت میتواند در سال 2015 ادامه داشته باشد. ولی آنچه آنان عنوان می کنند پردوام بودن کاهش قیمت نفت میباشد.
این دو، برآورد میکنند که قیمت جهانی نفت تا سال 2019میلادی که مجداداً شروع به بالا رفتن می کند، در سطح بین 30 تا 50 دلا در نوسان خواهد بود.
پژوهشگران صندوق بین المللی پول اعلام می کنند که سقوط قیمت جهانی نفت موجب افزایش رشد اقتصادی جهان در سال 2015 و 1016 خواهد شد. بر اساس دو سناریوی مختلف آنان افزایش رشد اقتصادی جهان ناشی از سقوط قیمت نفت را در سال 2015 بین .03 در صد تا .07 در صد بر آور می کنند.
آنان همچنین وارد کنندگان نفت خام، مانند اروپا، ژاپن، آمریکا ، چین و... را برندگان واقعی سقوط قیمت جهانی نفت میدانند. در همین حال کشورهای صادر کنند ه نفت را بازندگان این پدیده میدانند.
اما باید بین صادر کنندگان، مثلاً نیجریه و ونزوئلا با عربستان سعودی و کشورهای عربی خلیج فارس تفاوت قائل شد.
با این وجود، در صورتیکه قیمت نفت خام برای مدتی طولانی در زیر سطح 50 دلار باشد. تدوام این سقوط، گریبان اقتصاد عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی خلیج فارس را نیز می گیرد.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید