در هفته ای که گذشت، فدراسیون بین المللی فوتبال "فیفا"، در مرکز یک طوفان سیاسی-قضایی در جهان قرار گرفت. طوفانی که از سوی دادگستری آمریکا و با دستگیری ١٤تن از مقامات ارشد این نهاد بین‌المللی در سویس، آنهم در آستانه برگزاری کنگره فیفا در زوریخ آغاز گردید. بدون تردید "فیفا" یک ماشین تولید پول است. درآمد "فیفا" از محل برگزاری جام جهانی فوتبال بین سال های ٢٠١١ و ٢٠١۴ با کل درآمد ناخالص ملی "موناکو" یک کشور کوچک ولی ثروتنمد اروپا، برابری میکند. هیچ نهاد جهانی بر عملکرد "فیفا" کنترل ندارد. عدم کنترل، به معنی کاهش شفافیت است و به قولی: «هرجا که پول فراوان است و کنترل نیست، فساد میتواند پا بگیرد.»
طوفان در "فیفا"، در روز چهارشنبه گذشته 27 مه، با اعلام جرم دادگستری آمریکا و بازداشت 14 نفر از مقام های ارشد فیفا آغاز گردید. دادگستری آمریکا این افراد را متهم به رشوه خواری و پول شویی کرده است. فساد مالی که از سال 1991 تا کنون به ده‌ها میلیون دلار بالغ میگردد.
اعلام جرم دادگستری آمریکا علیه مقام های "فیفا"، درست دو روز پیش از برگزاری کنگره فیفا برای انتخاب رئیس این نهاد صورت پذیرفت. این موضوع، رنگ و بوی سیاسی به اقدام قضایی آمریکا داد. برخی این اقدام آمریکا را تلاش این کشور و برخی دیگر از کشورهای غربی برای کنترل بر فیفا، این نهاد فوتبال جهانی دانستند.
ژوزف (سپ) بلاتر، رئیس فیفا نیز به این اقدام آمریکا انتقاد کرد. وی گفت: «... اگرآمریکائی ها در جریان ارتکاب فساد مالی و حتی جرایم حقوق عمومی شهروندان خود قرار گرفته‌اند، چرا عاملین این جرایم را در آمریکای شمالی و جنوبی بازداشت نکرده و صبر کردند تا در آستانه برگزاری کنگره مهم و حساس فیفا در سویس مبادرت به این بازداشت‌ها کنند. این اقدام درستی نیست و شبهه آوراست؛ این اقدام نشان میدهد که آمریکائی‌ها قصد مداخله در کنگره فیفا را داشته‌اند. این نکته را نباید فراموش کرد که ایالات متحده آمریکا حامی درجه یک کشور پادشاهی اردن است، کشوری که رقیب من برای ریاست فیفا از آنجا آمده است.»
با انتخاب مجدد "سپ بلاتر" به ریاست فیفا، طوفان فروکش کرد
بلاتر پس از پیروزی در برابر شاهزاده "علی بن حسین"، در مصاحبه‌ای با تلویزیون "آر تی اس" سویس گفت که این بازداشت ها در آستانه برگزاری کنگره فیفا تلاشی بوده برای اینکه او نتواند مجداداً به ریاست فیفا برسد. او به موضوع انتخاب کشورهای میزبان جام جهانی در سال های 2018 و 2022 اشاره کرد و گفت که برای سال 2022 آمریکا به کشور قطر باخت و بریتانیا برای برگزاری جام جهانی فوتبال برای سال 2018 به روسیه باخت. او این موضوع را در ارتباط با رویکرد قضایی آمریکا و انتقاد های تند بریتانیا از مدیریت فیفا دانست.
سپ بلاتر ضمن اینکه قبول کرد که افرادی در این نهاد شاید مرتکب تخلفات مالی شده اند، گفت که برای بازگرداندن وجهه فیفا تلاش خواهد کرد.
بلاتر در این باره چنین اظهار کرد: «...برای آرام کردن طوفانی که برخاسته است، باید مسئولیت پذیرفت. من این مسئولیت را برعهده میگیرم و آن را با اعضای کمیته مدیریت اجرایی فیفا مشترکاً تضمین میکنم. این موضوع را من در کنگره فیفا اعلام کردم و در روزها و هفته های آینده برای انجام آن اقدام خواهم کرد. قبول مسئولیت، اجازه میدهد که کشتی طوفان زده فیفا به آب های آرام هدایت شود. در این راه، من تمامی هم و غم خود را تا پایان مأموریتم در فیفا به کار خواهم گرفت تا کشتی فیفا در شرایطی آرام و دلپذیر به جلو برود. یک فیفای مستحکم، خوب و دوست داشتنی برای همه.»
ساختار سازمانی فیفا چگونه است و فرآیند کنترل در آن به چه نحوی است
فیفا یک امپراتوری مالی است که هیچ کشور دیگری، و هیچ نهاد جهانی بر عملکرد آن نظارت و کنترل ندارد. تنها نظارت از سوی فدراسیون های مالی عضو فیفا امکان پذیر است.
مقر فیفا در زوریخ و در کشور سویس است. 209 کشور و سرزمین مستقل، اعضای این فدراسیون را تشکیل میدهند. فدراسیون های مالی در 6 کنفدراسیون تقسیم شده اند. کنفدراسیون های آسیا، آمریکای شمالی. آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی، اقیانوسیه و اروپا.
فدراسیون های ملی در کنگره فیفا رئیس این نهاد و اعضای کمیته اجرایی فیفا را انتخاب میکنند. هر یک از فدراسیونهای ملی صرف نظر از کوچکی و بزرگی کشوری که آن را نمایندگی میکنند، یک رای دارند. کنفدراسیون ها این فرآیند حق رأی ندارند.
فیفا، یک ماشین تولید پول
فساد مالی در جایی امکان پذیر است که پول در گردش وجود دارد. در فیفا، حجم عظیمی از پول در جریان و در گردش است.
جام جهانی فوتبال، بیشترین تعداد بیننده را در جهان دارد. بیننده ای تلویزیونی و رسانه های دیداری دیگر.
این استقبال عمومی در جهان، مبالغ عظیمی پول را به صندوق فیفا میریزد. فیفا در واقع ماشین تولید پول است. پول فراوان.
درآمدهای فیفا
درآمد فیفا از محل برگزاری جام جهانی فوتبال بین سال های 2011 و 2014 با کل درآمد ناخالص ملی "موناکو"، این کشور کوچک، ولی ثروتمند اروپا، برابری می کند.
برگزاری آخرین جام جهانی در سال 2014 در برزیل برای فیفا درآمدی بیش از 5.7 میلیارد دلار داشته است.
در جام جهانی فوتبال در برزیل، تلویزیونهای جهان مبلغی بیش از 2.4 میلیارد دلار برای پخش بازیها به فیفا پرداخت کرده اند. در همان حال، 22 شرکت بزرگ جهان مانند کوکاکولا، مک دونالدز، هیوندایی، بودوایزر و غیره به عنوان شرکای تجاری و مبغی بیش از 1.58 میلیارد دلار به فیفا پرداخت کرده اند. این در حالی است که درآمد فیفا از فروش بلیط در آخرین جام جهانی 2014 در برزیل، از مبلغ 724 میلیارد دلار تجاوز نکرده است.
هزینه های فیفا
در برابر این درآمد، فیفا، هزینه هایی دارد. این هزینه ها، همانند درآمدها در ترازنامه مالی فیفا بازتاب ییابد.
بخش مهمی از هزینه های فیفا مربوط به برگزاری بازیها میگردد. فیفا، هزینه بازیها را باستثنای سرمایه گذاری برای زیر ساخت ها که توسط کشور میزبان انجام میشود، بر عهده میگیرد. به عنوان مثال، در برزیل فیفا مبلغ 453 میلیون دلار هزینه کرده است.
در سال 2014، فیفا همچنین مبلغ 476 میلیون دلار برای تأمین مخارج جابجایی و اسکان و همچنین پاداش به بازیکنان تیم های شرکت کننده در این بازیها پرداخته است.
فیفا در سال 2014 مبلغ 370 میلیون دلار برای اعتای تصویر و وجهه خود در جهان در برنامه های تلویزیونی و دیگر برنامه ها، هزینه کره است.
بررسی ترازنامه مالی فیفا نشان میدهد که درآمدهای فیفا بر هزینه های این نهاد فزونی دارد. این امر به فیفا اجازه میدهد تا هرساله صدها میلیون دلار ذخیره مالی داشته باشد. ذخیره مالی فیفا، هم اکنون بیش از 1.5 میلیارد دلار است. این ذخیره، تضمینی است برای استقلال فیفا و عدم وابستگی این نهاد به دیگران.
فساد مالی در عملکرد کشورهای میزبان هویدا میگرد
اعلام جرم دادگستری آمریکا علیه 14 نفر از مدیران و کارکنان فیفا شامل عملکرد رسمی این نهاد نمیگردد.
این موضوع، در ارتباط با عدم شفافیت گردش پول در کشورهای میزبان برگزاری جام جهانی است.
"کریستوف لوپتی" اقتصاددان فرانسوی در این باره چنین میگوید: «...بدیهی است که در روند حرفه‌ای شدن، جریان و گردش مالی به نحو بی سابقه ای افزایش مییابد.این موضوع، ورزش حرفه ای و همچنین رویدادهای بزرگ ورزشی را در بر میگیرد. روند حرفه شدن، از پایان سال های 80 و 90 شتاب بیشتری یافته و به موازات آن حجم پول در گردش به ارقام عظیمی رسیده است. در شرایطی که رویداد ها بزرگ ورزشی مبدل به تجارت های بزرگ میگردند، پر واضح است که رفتار های انحرافی مالی در آن پدیدار میگردد. باز یهای جهانی، میلیاردها دلار در آمد ایجاد میکند.
درآمدهایی که عمدتاً از فروش حق بازاریابی و تبلیغات، و پخش تلویزیونی رویدادهای ورزشی حاصل میگردند. بنابراین، این موضوع منافع بالقوه بسیار زیادی را برای شرکت های بزرگ جهان و کشورهای میزبان برگزاری رویدادهای بزرگ ورزشی ایجاد میکند. وجود، چنین درآمدهایی، میتواند رفتارهای انحرافی مالی را در برخی از کشورهای داوطلب میزبانی رویدادهای بزرگ ورزشی ایجاد کند. از سوی دیگر، این موضوع نتیجه عدم وجود شفافیت در نحوه برگزاری این رویدادهای ورزشی است. بنابراین، عدم شفافیت در گزینش کشورهای میزبان، در کنار عدم شفافیت اعطای امتیازهای تجاری مانند، حق پخش تلویزیونی و تبلیغات و غیره، نظامی غیر شفاف را ایجاد میکند که در بستر آن رفتارهای انحرافی مالی بروز کرده و افزایش مییابد.»
همانطور که "کریستوف لوپتی" میگوید این پول های هنگفت در گردش اشتهای بسیاری از دست اندر کاران اقتصادی و شرکت های بزرگ جهان را تحریک میکند. حجم سرمایه گذاری در کشورهای میزبان جام جهانی امکان فساد مالی را افزایش میدهد.
هزینه برگزاری جام جهانی فوتبال سال 2018 در روسیه بیش از 21 میلیارد دلار برآورد میگردد.
در همین حال، قطر برای انجام جام جهانی فوتبال در سال 2022 در این کشور در نظر دارد تا مبلغ 146 میلیارد دلار سرمایه گذاری کند.
همانطور که پیش تر گفتیم، هر جایی که پول فراوان و هنگفت در گردش باشد، فساد میتواند گسترش یابد...
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید