ایران در نمایشگاه کتاب پاریس؛ حضوری برای "خالی نبودن عریضه"

امسال در نمایشگاه کتاب پاریس، ٢٢چهره ادبی بارسلون و ٢٧ نویسنده، شاعر، نمایش‌نامه‌نویس و منتقد ادبی رومانیایی دعوت شده‌ بودند.

این دعوت‌شدگان لزوماً در فرانسه شناخته شده نیستند و همه آثارشان نیز به زبان فرانسه ترجمه نشده است. از این روی حضور این چهره‌های ادبی توانست به شناخت بیشتر ادبیات معاصر رومانی و اسپانیا به ویژه ادبیات زبان "کاتالونیایی" و "کاستیلانی" کمک کند.

همچنین در نمایشگاه امسال، بزرگداشت نویسندگان فقید اسپانیایی نظیر "مانوئل واثکث مونتالبان" که از نویسندگان بزرگ ادبیات پلیسی این کشور است برگزار شد.

امسال برای سومین بار بود که یک شهر، مهمان نمایشگاه کتاب پاریس ‌شد؛ سال ٢٠١١ برای اولین بار بوئنوس آیرس و سال ٢٠١٢ شهر مسکو مهمان نمایشگاه کتاب پاریس بودند. در انتخاب شهرها تلاش می‌شود تا شهرهایی که ویژگی‌های فرهنگی برجسته‌ای در جهان دارند برگزیده شوند.

کتاب‌های مصور در نمایشگاه پاریس

از پانزده سال پیش، در نمایشگاه کتاب پاریس، بخش ویژه‌ای به کتاب‌های مصور (BD) اختصاص داده شده است. در نمایشگاه امسال نیز نویسندگان و طراحان این گونه کتا‌ب‌ها دعوت‌ شده‌ بودند.

رییس نمایشگاه کتاب امسال نیز، برای اولین بار در طول تاریخ برگزاری نمایشگاه کتاب پاریس، یک ناشر کتاب‌های مصور بود. "ونسان مونتاین" که امسال به عنوان رییس اتحادیه ناشران فرانسه انتخاب شد، ریاست نمایشگاه کتاب پاریس را نیز بر عهده داشت. او پیش از این رییس اتحادیه ناشران کتاب‌های مصور اروپا بوده است.

سال گذشته ریاست نمایشگاه کتاب پاریس و همچنین ریاست اتحادیه ناشران فرانسه بر دوش "آنتوان گالیمار"، مدیر انتشارات معروف و معتبر گالیمار بود.

بزرگداشت ویژه "امه سزر"

امسال به مناسبت صدمین سال تولد "امه سزر"، سیاستمدار و یکی از چهره‌های ادبی مهم قرن بیستم فرانسه که پنج سال پیش، یعنی سال ٢٠٠٨ درگذشت، بزرگداشتی در نمایشگاه کتاب پاریس برگزار شد.

اِمه سزر، سال ۱۹۱۳ میلادی در جزیره‌ مارتینیک به دنیا آمد و نخستین کتاب شعر خود را با عنوان "بازگشت به زادبوم" در سال ۱۹۳۹ منتشر کرد که به فارسی نیز ترجمه شده‌است. از او ۸ کتاب شعر و ۴ نمایشنامه از جمله "فصلی در کنگو" و "یک توفان" بر جای مانده است.

برای بزرگداشت امه سزر، ناشران آثار این نویسنده و شاعر، به نمایشگاه کتاب پاریس دعوت شده‌اند.

مسعود سالاری، مترجم و پژوهشگر ادبیات مقیم شرق فرانسه، در گفت‌وگو با بخش فارسی رادیو بین المللی فرانسه، درباره پیشینه نمایشگاه کتاب پاریس سخن می‌گوید.

وی با برشمردن اتفاقات مهم نمایشگاه کتاب پاریس، این نمایشگاه را از سیاسی‌ترین نمایشگاه‌های کتاب جهان می‌داند.

سالاری درباره ادبیات کاتالونیایی می گوید که اساساً این ادبیات تحت تأثیر موضوع جدایی‌طلبی و جدایی طبان کاتالونیایی با اسپانولی است. این ادبیات به دلایل سیاسی چندان شناخته شده نیست و از زمان ظهور آن در سده‌های میانه، سده‌های متمادی را در خاموشی گذرانده است.

این پژوهشگر ادبیات درباره حضور ادبیات معاصر رومانیایی در نمایشگاه امسال نیز می گوید که یکی از جنجالی‌هایی که امسال اتفاق افتاد بر سر حضور رومانی بود؛ به طوری که مطرح ترین و شناخته شده ترین نویسندگان رومانی به دلایل سیاست داخلی کشورشان، نمایشگاه کتاب پاریس را تحریم کردند چون به گزینش نویسندگان مدعو توسط دولت رومانی اعتراض داشتند.

سالاری همچنین درباره حضور کمرنگ ایران در نمایشگاه کتاب پاریس با کمرنگ توصیف کردن آن، معتقد است که این حضور فقط به خاطر "خالی نبودن عریضه" صورت گرفته بود.

وی درباره حضور نداشتن ناشران خصوصی ایرانی در این نمایشگاه نیز می گوید که به محض این که ناشران ایرانی در یک نمایشگاه خارجی حضور پیدا کنند، بلافاصله دولت کنترل خود را بر این ناشران افزایش می دهد.

سالاری اضافه می کند که "صرفه اقتصادی" را نیز باید در این زمینه در نظر داشت؛ این که دایره مخاطبان یک ناشر فارسی‌زبان به او اجازه می دهد که در این نمایشگاه با استقبال مواجه شود یا خیر.