مرکزهماهنگی شبکه پدافند، ۶ دقیقه پیش از شلیک موشک، مجوز پرواز هواپیمای اوکراینی را صادر کرده بود
هواپیمایی کشوری، در سومین گزارش خود درباره سرنگونی هواپیمای اوکراینی و کشته شدن ۱۷۶ سرنشین آن با شلیک موشک‌های پدافند سپاه پاسداران، اعلام کرد که "مرکز هماهنگی شبکه پدافند"، مجوز پرواز هواپیمای اوکراینی را صادر کرده است؛ با این وجود ۶ دقیقه پس از صدور مجوز آنرا به دلیل خطای ۱۰۷درجه‌ای در جهت‌یابی و ۳خطای دیگر در تشخیص با موشک مورد هدف قرار داده است.
نتشر شده در: : روزآمد شده در
سازمان هواپیمایی کشوری، در گزارش جدید خود از زمان دریافت مجوز پرواز تا حمله موشکی سپاه به هواپیمای اوکراینی و سقوط این هواپیما، آنچه را طی مدت‌زمانی کوتاه (در حدود ٢۵ دقیقه و ٢۵ ثانیه) گذشته، لحظه به لحظه گزارش داده است. در گزارش ۱۷صفحه‌ای سازمان هواپیمایی کشوری، حمله موشکی پدافند هوایی سپاه به این هواپیمای مسافربری، تکرار سخنان مقام‌های سیاسی جمهوری اسلامی بوده و این رویداد را «سانحه» هوایی و ناشی از «خطای پررنگ انسانی» اعلام کرده است.
در این گزارش آمده است: «در حدود ساعت ۴ بامداد روز چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۸، با توجه به تغییر در سطح آمادگی پدافند هوایی کشور، بخش نظامی به بخش غیرنظامی کنترل فضای کشور اطلاع میدهد که تنها پروازهایی مجاز به برخاست از باند فرودگاه‌ها هستند که از قبل توسط شبکه پدافند شناسایی شده و مجوز پرواز آنها توسط این شبکه صادر شده باشد. تا قبل از این، بخش غیرنظامی، به شکل معمول با در نظر گرفتن ملاحظات عملیاتی مدیریت ترافیک و ناوبری هوایی غیرنظامی نسبت به صدور مجوز پروازها اقدام مینمود و اطلاعات پروازها را در اختیار بخش نظامی قرار میداد. این تغییر رویه و تأکید بر اخذ تأئیدیه از بخش پدافند، قبل از صدور مجوز پرواز با هدف افزایش اطمینان از شناسایی شدن پروازهای غیرنظامی توسط شبکه پدافند و پرهیز از هدف‌گیری اشتباه آنها صادر شده بود.
در همین رابطه، مرکز کنترل فضای کشور، درخواست پرواز هواپیمای اوکراینی را به اطلاع پدافند هوایی نظامی می‌رساند. پس از تماس با شبکه پدافند هوایی نظامی، ساعت ۶ و۱۰ دقیقه و۲۰ ثانیه صبح همان روز، هواپیمای اوکراینی از برج مراقبت فرودگاه اجازه پرواز می‌گیرد و به سمت کریدور پرواز حرکت میکند.
سازمان هواپیمایی کشوری در ادامه گزارش خود می‌افزاید که به محض اوج گرفتن هواپیما «در یکی از سامانه‌های دفاع هوایی تهران، پس از جابجایی سامانه که منجر به تغییر مکان جغرافیایی و سمت سامانه شده بود، فرآیند تنظیم مجدد راستای شمال سیستم در اثر خطای انسانی و اجرا نکردن مراحل الزامی بعد از جابجایی فراموش می‌شود. این سامانه به دلیل تنظیم ننمودن صحیح مجدد مسیر شمال، دچار خطایی برابر با ۱۰۷درجه می‌شود؛ در نتیجه، در زمان پرواز هواپیمای اکراینی، سمت اهداف و اشیاء شناسایی‌شده توسط سامانه با افزایشی برابر با ۱۰۷درجه توسط کاربر سامانه دفاع هوایی مشاهده می‌شود. این رخداد، آغاز ایجاد یک مخاطره است که البته در صورت اجرا و پیاده شدن سایر تمهیدات پیش‌بینی شده، میتوانست کنترل شود.»
در این هنگام کاربر سامانه دفاع هوایی، هدفی را در سمت ۲۵۰ درجه نسبت به شمال خود شناسایی می کند که در حال طی کردن مسیر ۵۶ درجه بود. در همین زمان پرواز اکراینی پس از برخاست از فرودگاه از سمت ۱۴۳ درجه نسبت به سامانه در حال نزدیک شدن به سمت سامانه پدافند بود.
کاربر سامانه دفاع هوایی مشخصات هدف شناسایی‌شده را بر روی بستر ارتباطی به مرکز هماهنگی مربوطه اعلام میکند؛ این هدف به اشتباه شناسایی‌شده، در واقع همان هواپیمای اکراینی بوده که از سمت فرودگاه امام در حال نزدیک شدن به سامانه بوده است، ولی توسط سامانه به عنوان هدفی که از ناحیه جنوب غربی در حال نزدیک شدن به تهران بود شناسایی می‌شود.
در گزارش آمده که اطلاعات ثبت‌شده نشان میدهد که پیام سامانه دفاعی با مرکز هماهنگی مبادله نشده است؛ در این مرحله، یک حلقه دیگر زنجیره این رویداد غم انگیز شکل می‌گیرد.
کاربر سامانه دفاع هوایی سپس به تجزیه و تحلیل اطلاعات قابل مشاهده میپردازد و این هدف را به اشتباه به عنوان یک هدف متخاصم شناسایی میکند. هرچند کاربر بدون آگاهی از اینکه سمت قابل مشاهده دارای خطایی ۱۰۷ درجه است، اینگونه نتیجه گیری میکند، ولی اگر در این مرحله کاربر سامانه دفاع هوایی، هدف را یک هواپیمای تجاری تشخیص میداد، شلیک موشک منتفی می‌گردید. این شناسایی اشتباه نیز زنجیره دیگری از این رویداد است.
در ساعت ۶ و ۱۴ دقیقه و ۴۱ ثانیه، کاربر سامانه دفاع هوایی، بدون دریافت پاسخ از مرکز هماهنگی، یک فروند موشک به سمت هدف متخاصمی که شناسایی کرده شلیک میکند. مطابق دستورالعمل‌های مربوطه، در صورتی که سامانه دفاعی موفق به برقراری ارتباط با مرکز هماهنگی نبوده و فرمان شلیک را دریافت نکرده باشد، مجاز به شلیک نبوده است. این تمهید نیز به عنوان یک سپر مراقبتی دیگر پیش‌بینی شده بود که رعایت نمی‌شود؛ در نتیجه حلقه چهارم که منجر به شلیک موشک شد در این مرحله شکل گرفته است.
این گزارش می‌افزاید که در زمان شلیک موشک اول، هواپیما در ارتفاع و موقعیت عادی قرار داشت. اطلاعات سامانه‌های شناسایی به درستی توسط سیستم‌های زمینی دریافت می‌شد و در زمان شلیک، هواپیما در مسیر صحیح پروازی خود قرار داشت و هیچ نوع عملیات پروازی که باعث گمراه کردن سامانه دفاعی شود، مشاهده نشده است.
در ادامه این گزارش همچنین آمده است: پس از فعال شدن فیوز رادیویی موشک اول، همچنان قفل راداری سامانه پدافندی بر روی هدف باقیمانده و سامانه همچنان هدف را شناسایی و مسیر حرکت آن را ردیابی می کند. با توجه به تداوم سیر حرکتی هدف کشف‌شده، موشک دومی نیز از سامانه دفاعی به سمت هواپیما شلیک می‌شود.
آخرین ارتباط موشک دوم با سامانه پدافندی در مکانی نزدیک مسیر حرکت هواپیما ثبت شده است. پس از آن، پیام موفقیت‌آمیز نبودن عملکرد موشک در سامانه نشان داده می‌شود و هواپیما پس از مدتی از قفل راداری سامانه خارج می‌شود. در این اثنا، هواپیما شروع به گردش به سمت راست میکند. به دلیل قطع ارتباطات رادیویی، اطلاعات ارتفاع هواپیما در این مراحل که هواپیما توسط رادار اولیه شناسایی می‌شود در دسترس قرار ندارد. شواهد نشان میدهد که سپس آتشی در هواپیما شکل گرفته و اندازه آن گسترش می‌یابد.
هواپیما در ساعت ۶ و ۱۸ دقیقه و ۲۳ ثانیه در منطقه خلج آباد در نزدیکی شاهد‌شهر در یک زمین بازی به زمین برخورد میکند. همزمان با برخورد هواپیما با زمین انفجاری رخ میدهد و هواپیما در یک مسیر که به سمت فرودگاه قرار دارد در چند مرحله دیگر به زمین برخورد کرده و قطعات هواپیما، اموال و اشیاء جانباختگان و بقایای پیکر مسافران پرواز در ناحیه‌ای گسترده در یک منطقه مسکونی، پارک تفریحی و ورزشی و باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی اطراف منتشر می‌شود.
در گزارش سازمان هواپیمایی کشوری آمده است که هواپیما دارای ۱۷۶ سرنشین بوده که ۹ نفر از آنان گروه پروازی، و بقیه افراد مسافران هواپیما بوده‌اند. تمامی سرنشینان هواپیما در زمان شناسایی محل سانحه جان باخته بودند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید