اسناد "فین سِن" و نقش دویچه بانک در دور زدن تحریم ها علیه ایران

با انتشار اسناد تحقیقاتی شبکه جرائم مالی وزارت دارائی آمریکا که "فین‌سِن" (FinCen*) نامیده می شود، حقایق تازه ای درباره نقش دویچه بانک در دور زدن تحریم های آمریکا علیه ایران آشکار شد. بزرگترین بانک آلمان، به ویژه در زمینه تراکنش های مالی غیرمجاز رضا ضراب در ترکیه نقش مهمی ایفا کرده است.

"فین سن" نام شبکه جرائم مالی وزارت دارائی آمریکا است © dr

"فین‌سِن*" از سوی وزارت دارائی آمریکا برای مبارزه با پول شوئی و سایر جرائم مالی از جمله دور زدن تحریم های بین المللی ایجاد شده است. اسناد این نهاد به مدت ١۶ ماه در اختیار "اتحادیه بین المللی روزنامه نگاران افشاگر" قرار گرفته بود. این اتحادیه در ٧٧ کشور جهان حدود ۴٠٠ عضو دارد.

نتیجه تحقیقات اتحادیه بین المللی روزنامه نگاران افشاگر روز دوشنبه ٢١ سپتامبر/٣١ شهریور از سوی مؤسسۀ رسانه‌ای "بازفید آمریکا" انتشار یافت و از آنجا که در این اسناد به تخلفات دویچه بانک و شعبه آمریکائی آن اشارات زیادی شده است، در رسانه های معتبر آلمانی بازتابی گسترده یافت.

در این اسناد، به نوشته "بازفید" (BuzzFeed) دست کم به بیش از ۶٠ تراکنش مالی مشکوک از سوی دویچه بانک اشاره شده، که دور زدن تحریم های جمهوری اسلامی و مشارکت در فعالیت های مالی غیرمجاز رضا ضراب تنها بخشی از آن ها است.

٢هزار میلیارد دلار تراکنش مشکوک

شبکه جرائم مالی وزارت دارائی آمریکا در حال حاضر قدرتمندترین نهاد مبارزه با تراکنش های مالی غیرمجاز است و بانک های سراسر جهان موظف شده اند که گزارش "فعالیت های مالی مشکوک" را در اختیار آن قرار دهند.

برپایه تحقیقات کارشناسان این نهاد، تنها در سال های ١٩٩٩ تا ٢٠١٧ میلادی دو هزار میلیارد دلار تراکنش مالی مشکوک در جهان صورت گرفته که ۶۵ درصد آن به مبلغ ١٣٠٠ میلیارد دلار را دویچه بانک انجام داده است.

فعالیت های مشکوک دویچه بانک برای نخستین بار در سال ٢٠١۴ میلادی برملا شد و یک سال بعد این بانک ضمن پذیرش برخی اتهامات مربوط به نقض تحریم های آمریکا ٢۵٨ میلیون دلار جریمه پرداخت. اما گزارش تازه نشان می دهد که تخلفات شعبه آمریکائی این بانک دست کم تا سه سال بعد هم ادامه یافته است.

تخلفات دویچه بانک تنها به دور زدن تحریم های آمریکائی و بین المللی علیه جمهوری اسلامی محدود نمی شود. گزارش "فین‌سِن" می گوید که این بانک تنها از سال ١٩٩٩ تا سال ٢٠٠۶ یکصد و یازده میلیارد دلار میان مشتریان خود در ایران، لیبی، سوریه، میانمار و سودان رد و بدل کرده است.

رضا ضراب و تعویض نفت و گاز با طلا

بخش مهمی از گزارش اتحادیه بین المللی روزنامه نگاران افشاگر به اسرار معاملات سنگین رضا ضراب مربوط می شود که در سال ٢٠١۶ در آمریکا دستگیر و یک سال بعد در همین کشور محاکمه شد.

در تراکنش های مالی غیرمجاز رضا ضراب موسسه مالی "تراست کمپانی آمریکا" (TCA) به عنوان شعبه دویچه بانک در ایالات متحده ایفای نقش کرده است.

این موسسه در ماه مارس ٢٠١٧ به فین‌سِن گزارش داد که در یک تراکنش مالی بیش از ٢٨ میلیون دلار به نام صرافی نادیر در ترکیه واریز شده است. پی گیری های بعدی ثابت کرد که این صرافی با رضا ضراب همکاری داشته و تراکنش مالی زمانی انجام شده که ضراب در آمریکا زندانی بوده است.

در چارچوب تحریم های آمریکا، بانک‌های ایران در سال ۲۰۱۲ از شبکۀ "سوئیفت" (جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) حذف شدند. به این ترتیب جمهوری اسلامی امکان دریافت ارز ناشی از فروش نفت و گاز صادراتی خود را از طریق بانک های جهانی از دست داد. جمهوری اسلامی به پول نقد و طلا روی آورد و پای رضا ضراب به میان کشیده شد. ضراب که در ترکیه صراف نامیده می شود، از آن به بعد در معاملات ایران با کشورهای دیگر از طریق دریافت طلا به جای پول نفت و گاز نقش فعالی به عهده گرفت.

رضا ضراب در سال ٢٠١٣ همزمان با چندتن از وزرای وابسته به حزب حاکم ترکیه دستگیر شد و دادستانی ترکیه اعلام کرد که او دادوستدهای خود را از طریق شرکتی به نام "طلای نادیر" انجام می داده که زیرمجموعه صرافی نادیر در ترکیه است. اما رجب طیب اردوغان همه اتهامات علیه ضراب را توطئه دانست. به این ترتیب ضراب دوماه پس از دستگیری آزاد شد و ٣ سال بعد در سفر به آمریکا به دام افتاد.

ضراب در جریان محاکمه خود علیه "هالک بانک ترکیه" شهادت داد و مدعی شد که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و چندتن از سیاستمداران نزدیک به او در ارسال پول و طلا به ایران با همین بانک همکاری داشته اند.

Financial Crimes Enforcement Network *