گزارشگران بدون مرز: ویروس کرونا عاملی مضاعف در سرکوب آزادی رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران؛ ایران در قعر جدول رده‌بندی
سازمان گزارشگران بدون مرز، در تازه‌ترین گزارش سالانه خود، تاکید دارد که بسیاری از نقاط جهان در سال ۲۰۲۰ با چالش اساسی «ویروس سانسور کننده» و گسترش «اطلاعات نادرست» روبرو بوده است. در فهرست رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌های این نهاد، وضعیت روزنامه‌نگاری در ۱۸۰ کشور جهان مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس این گزارش، انجام حرفه روزنامه‌نگاری، در سال گذشته، در ۷۳ کشور «به شکل ناگواری مختل» شده و در ۵۳ کشور در «تنگنا» قرار گرفته است. این گزارش تاکید می‌کند: شیوع و گسترش ویروس کرونا در جهان، عاملی برای سرکوب آزادی رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در بسیاری از کشورهای جهان بوده است.
نتشر شده در:
سازمان گزارشگران بدون مرز، در گزارش سالانه خود که روز سه‌شنبه ۳۱ فروردین/۲۰ آوریل، منتشر کرد، با بیان اینکه حرفه روزنامه‌نگاری، در سال گذشته، در سه چهارم از مجموع ۱۸۰ کشور که مورد بررسی این سازمان قرار گرفته با محدودیت مواجه بوده است، حرفه «روزنامه‌نگاری» را «یگانه واکسن ضد ویروس اطلاعات نادرست» دانست.
بر اساس این گزارش، در رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها، در بررسی اطلاعاتی که از سوی گزارشگران بدون مرز در مورد حرفه و وضعیت روزنامه‌نگاری در جهان در سال ۲۰۲۰ انجام شده است، وضعیت حرفه روزنامه‌نگاری در برخی کشورها «دشوار»، در برخی دیگر «نامطلوب» و در تعدادی از کشورها «محدود» بوده است.
بر پایه این اطلاعات، وضعیت روزنامه‌نگاری در ۵۳ کشور جهان در «تنگنا» قرار داشته است. در برخی از این کشورها، روزنامه‌نگاران با بهانه‌هایی همچون «بحران بهداشتی» یا «عدم دسترسی به اماکن و منابع اطلاعات» مواجه شدند. این گزارش می‌افزاید: بیشترین محدودیت‌های اعمال شده برای حرفه روزنامه‌نگاری در آسیا و خاورمیانه بوده اما روزنامه‌نگاران حتی در کشورهای اروپایی نیز مشکلات فزاینده‌ای داشتند.
بر اساس تازه‌ترین رده‌بندی سازمان گزارشگران بدون مرز، بر اساس «شاخص جهانی آزادی مطبوعات»، در میان ۱۸۰ کشور مورد بررسی، ایران در رتبه ۱۷۴ و در قعر این جدول قرار دارد. ایران، نسبت به گزارش سال گذشته همین نهاد، از نظر وضعیت آزادی مطبوعات و روزنامه‌نگاران یک رتبه تنزل داشته است. پس از ایران، به ترتیب، کشورهای ویتنام، جیبوتی، چین، ترکمنستان، کره شمالی و اریتره قرار دارند.
کشور سوریه، در رده ۱۷۳، با یک رتبه بالاتر از ایران در این جدول قرار گرفته است. افغانستان، در جدول «شاخص جهانی آزادی مطبوعات» در رده ۱۲۲ قرار دارد. رتبه تاجیکستان ۱۶۲ بوده و یک رده بالاتر از عراق (۱۶۳) است.
چهار کشور اروپایی نروژ، فنلاند، سوئد و دانمارک بر صدر جدول رده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات نشسته‌اند. کشورهای بریتانیا و فرانسه به‌ترتیب در رده‌های ۳۳ و ۳۴ شاخص جهانی آزادی مطبوعات و ایالات متحده آمریکا در رتبه ۴۴ این جدول قرار دارند.
در نگاه اجمالی به «شاخص جهانی آزادی مطبوعات»، بر اساس این گزارش، قاره‌های اروپا و آمریکا، جایگاه شایسته‌تری برای آزادی رسانه‌ها قائل هستند. قاره آفریقا، همچنان برای روزنامه‌نگاران «زیستگاهی پرخشونت» است. در خاورمیانه و آفریقای شمالی، تغییر عمده‌ای ایجاد نشده است.
وضعیت آزادی مطبوعات و رسانه‌ها در ایران در سالی که گذشت
ایران، با یک رتبه تنزل نسبت به سال ۲۰۱۹، در جدول شاخص جهانی آزادی مطبوعات در رده ۱۷۴ قرار دارد. به گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، «جمهوری اسلامی ایران از زمان آغاز انتشار گزارش رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها (از سال ۱۳۸۱)، به دلیل سرکوب حکومتی آزادی اطلاع‌رسانی، همواره در پایین‌ترین رده‌های جدول قرار داشته است».
همزمان با شیوع ویروس کرونا، بر اساس این گزارش، مقامات حکومتی جمهوری اسلامی ایران با محدودتر و سخت‌تر کردن مهار اطلاعات، افزایش شمار بازداشت‌ها و محکوم کردن روزنامه‌نگاران به حبس‌های سنگین، تلاش کردند تا از اطلاع‌رسانی دقیق و صحیح درباره شمار مبتلایان و کشته شدگان بر اثر ابتلا به کووید ۱۹ جلوگیری کرده و آمار را کاهش دهند.
سازمان گزارشگران بدون مرز، آمار جانباختگان ناشی از عوارض ابتلا به ویروس کرونا در ایران را بیش از دو برابر میزان اعلام شده از سوی مقامات حکومتی نظام جمهوری اسلامی ایران دانسته و تاکید می‌کند: مقامات جمهوری اسلامی ایران، در این دوران، «علاوه بر مهار اطلاعات در رسانه‌های سنتی و رسمی، همچنین در اینترنت»، اقداماتی همچون «احضار، بازداشت و محکوم کردن روزنامه‌نگاران و شهروند-خبرنگاران را افزایش داده‌اند».
در گزارش اخیر این نهاد، به صدور و اجراء احکام اعدام علیه روزنامه‌نگاران در سال ۲۰۲۰ اشاره شده و تصریح شده است: ایران در ۵۰ سال گذشته بیشترین شمار احکام اعدام علیه روزنامه‌نگاران را صادر و اجراء کرده است.
روح‌الله زم، مدیر پایگاه خبری و کانال تلگرام آمدنیوز، بر اساس این گزارش، «پس از محکوم شدن در یک محاکمه غیرعادلانه»، در روز «۲۲ آذر ۱۳۹۹»، اعدام شد.
افغانستان: کشتار هدفمند روزنامه‌نگاران، تهدیدی بر آزادی رسانه‌ها
کشور افغانستان، بر پایه «شاخص جهانی آزادی مطبوعات» در سال ۲۰۲۰، در رده ۱۲۲ قرار گرفته است. اما علاوه بر قربانی شدن دست‌کم شش خبرنگار و همکار رسانه در سال گذشته۰ که به شکل هدفمند هدف کشتار مخالفان آزادی رسانه‌ها قرار گرفتند، شیوع ویروس کرونا در این کشور نیز جان ده‌ها روزنامه‌نگار و خبرنگار را گرفت.
از آغاز سال جاری (۲۰۲۱) نیز، چهار خبرنگار دیگر در افغانستان، هدف کشتار مخالفان آزادی رسانه‌ها قرار گرفتند.
گزارشگران بدون مرز، که افغاسنتان را همچنان یکی از مرگبارترین کشورهای جهان برای خبرنگاران می‌داند، یادآور شده است: تنزل و تغییرات شاخص‌ها در کشورهای دیگر موجب شده است تا افغانستان در جایگاه پیشین خود نسبت به سال قبل باقی بماند.
این نهاد جهانی، ضمن هشدار نسبت به لزوم «توقف زنجیره کشتار روزنامه‌نگاران»، از «مقامات حکومت افغانستان» خواستار انجام «تحقیقات و بررسی جدی» درباره این کشتارها شد.
سازمان گزارشگران بدون مرز از جامعه جهانی درخواست کرد تا از «فراخوان RSF به دادستان دیوان کیفری بین‌المللی» برای رسیدگی به جنایات اخیر درباره افغانستان حمایت کنند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید