ناو خارک، از بزرگترین شناورهای نیروی دریایی ایران، پس از حریق در آب های محدودۀ جاسک غرق شد

ناو پشتیبانی خارک نیروی دریایی ارتش جمهوری سلامی ایران، پس از بازگشت از ماموریت دریانوردی دچار حریق شد و به رغم همۀ تلاش ها برای اطفای حریق، در حوالی بندر جاسک غرق شد. سرنشینان ناو خارک که برخی از آنها دانشجویان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی بوده‌اند، پیش از غرق شدن این ناو، از آن خارج شده و این حادثه بدون تلفات جانی بوده است.

ناو پشتیبانی خارک نیروی دریایی ارتش جمهوری سلامی ایران، پس از بازگشت از ماموریت دریانوردی دچار حریق شد و به رغم همۀ تلاش برای اطفای حریق، در حوالی بندر جاسک غرق شد. AP

ناو خارک، یکی از بزرگترین شناورهای پشتیبانی آموزشی نیروی دریایی ایران که از چند روز قبل عازم مأموریت دریانوردی آموزشی در آب‌های آزاد شده بود، روز سه شنبه ۱۱ خرداد، در حوالی بندر جاسک در یکی از سامانه ها دچار حریق شد که با حضور تیم کنترل صدمات ناو، ضمن مبارزه با حریق، تمامی کارکنان تحت آموزش به‌سلامت از ناو پیاده و به ساحل منتقل شدند.

به‌دنبال گسترش حریق در شناور خارک و پس از انتقال کارکنان به ساحل، تلاش شناورها و دستگاه‌های کشوری و لشکری برای اطفای حریق و نجات این شناور بی‌نتیجه ماند.

براساس اعلام روابط عمومی منطقه دوم دریایی جاسک، با وجود ۲۰ ساعت تلاش همه‌جانبه و استفاده از امکانات امداد دریایی، به‌دلیل گسترش آتش در بخش‌های مختلف، عملیات نجات شناور پشتیبانی آموزشی خارک بی‌نتیجه ماند و این شناور بامداد چهارشنبه ۱۲ خرداد، در آب‌های محدوده جاسک غرق شد.

بهزاد جهانیان مسئول روابط عمومی منطقه یکم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، دربارۀ جزئیات این حادثه گفت: «روز گذشته ناو لجستیکی آموزشی خارک که در حال انجام یک مأموریت آموزشی با حدود ۴٠٠ نفر از خدمه و دانشجویان بود، در نزدیکی آب‌های بین‌المللی و در آب‌های داخلی دچار حریق شد».

وی افزود: «نیروهای امدادی به‌سرعت به محل حادثه اعزام شدند و با اقدام به موقع توانستند جان همه خدمه و دانشجویان را نجات دهند. این دانشجویان و خدمه ناو به جاسک منتقل شدند و حادثه تلفات جانی نداشت و تنها ٢٠ نفر با مصدومیت جزئی و سوختگی سطحی هستند».

وی تصریح کرد: «صبح روز چهارشنبه ١٢ خرداد، در حدود ساعت ۸ و ٣۰ دقیقه، تلاش‌ها برای مهار حریق کارساز نشد و این ناو متأسفانه غرق شد». وی ادامه داد: «علت حادثه هنوز مشخص نیست و به‌محض انتقال نیروها از جاسک به بندرعباس در این زمینه نیز اطلاع‌رسانی خواهیم کرد».

Video of Iran’s largest ship that sank near the port of Jask close to the Strait of Hormuz after catching fire. Iranian news agencies say efforts failed to save the ship Kharg pic.twitter.com/hF86Gtqc7H

— Golnaz Esfandiari (@GEsfandiari) June 2, 2021

مسئول روابط عمومی منطقه یکم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی دربارۀ این شناور گفت: «این کشتی یکی از پیشرفته‌ترین شناورهای نظامیان ایران است و گاهی ناو هلیکوپتربر هم نامیده می‌شد».

وی ادامه داد: «ناو خارک پس از ناو بندر مکران دومین ناو بزرگ خاورمیانه است و با سیستم بخار آب حرکت می‌کرد، برق آن از طریق ژنراتورهای با توان ۵٠٠ کیلووات تأمین می‌شد».

جهانیان افزود: «این ناو می‌توانست برق شهری مثل بندرعباس را با ژنراتورهای خود تأمین کند به‌طوری که با در مدار قرار گرفتن تمام ژنراتورها و سیستم بخار می‌توانست به تولید برق ۶۰۰۰ کیلووات ساعت برسد، بخش زیادی از تجهیزات خارک طی سالیان اخیر توسط مهندسین نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی بومی‌سازی و اورهال شده‌ بود».

ناو ایرانی خارک حوالی بندر جاسک دچار حریق شد © tasnim

ناو تدارکاتی و هلیکوپتربر خارک به سفارش نیروی دریایی ارتش ایران در سال ۱۳۵۶ در بریتانیا ساخته شد  و هفت سال بعد پس از مذاکرات طولانی بین تهران و لندن، به نیروی دریایی ارتش تحویل شد. تا قبل از رونمایی از ناوبندر مکران، ناو خارک با ۳۳ هزار تن وزن بزرگترین ناو تدارکی غرب آسیا و تنها ناو ایرانی با سیستم پیشران دیگ بخار بود. این ناو مجهز به آشیانه حمل بالگرد ضد زیردریایی SH3-D هم بود.ناو خارک با طول ۲٠٧ متر، عرض ٢۶٫۵ متر می‌توانست با سرعت ۳۹٫۸ کیلومتر بر ساعت حرکت کند.

ناوهای تدارکاتی وظیفه پشتیبانی از ناوگروه‌های رزمی را به عهده دارند و همراه خود سوخت، مواد غذایی و مهمات و دیگر ملزومات ناوهای رزمی را حمل می‌کنند. در سال ۱٣۹۷ ناو خارک بعد از پنج سال تعمیر اساسی در قالب ناوگروه 54 عازم آبهای خلیج عدن شد. فرمانده نیروی دریایی ارتش در این باره گفته بود که مهمترین بخش تعمیر شده در ناو خارک، سیستم دیگ بخار این ناو بوده است که فناوری پیچیده‌ای هم داشته که تنها در اختیار کشور سازنده آن بوده است.

ناو خارک در بیش از چهار دهه عمر خدمتی خود در مأموریت‌های عملیاتی در حوزه‌های آموزشی به کار گرفته شده بود. این شناور بارها در آب های آزاد و بین المللی حضور یافته بود اما به گفتۀ رسانه های رسمی ایران، مهمترین ماموریت این ناو عبور از کانال سوئز بوده است. در بهمن ماه سال ۱۳۸۹ ناو گروه نیروی دریایی ارتش متشکل از ناوهای سهند و خارک با عبور از کانال سوئز، در بندر لاذقیه سوریه پهلوگیری کرد.

ناو خارک به سیستم‌های اطفای حریق هم مجهز بوده است اما هنوز مشخص نیست که آیا این سیستم توانسته به درستی عمل کند یا نه و بررسی‌ها برای مشخص شدن علت دقیق بروز سانحه همچنان ادامه داد.

ناو ایرانی خارک غرق شد © tasnim

پیش از این، یکی دیگر از کشتی های ایران به نام «ساویز» نیز حدود دو ماه پیش در فروردین سال جاری، در دریای سرخ دچار انفجار شد. برخی رسانه ها از جمله نیویورک تایمز گزارش داده بودند که منشاء انفجار در کشتی «ساویز» مین های مغناطیسی اسرائیل بوده است.

وزارت امور خارجه ایران در آن زمان اعلام کرد که کشتی ساویز به عنوان ایستگاه لجستیکی (پشتیبانی فنی و تدارکات ) ایران در دریای سرخ مورد استفاده قرار می‌گرفته است.