مرگ جلال ستاری، گشایندۀ رمزهای قصه و اسطوره
جلال ستاری، فرهنگ‌شناس، پژوهشگر و مترجم نامدار ایرانی در منزلش در تهران درگذشت. او پنج روز دیگر به ۹۰ سالگی می‌رسید. از ستاری مجموعه آثاری بسیار غنی باقی مانده که می‌تواند راهگشای پژوهش‌های آینده در زمینۀ میراث روایی فارسی‌زبانان باشد.
نتشر شده در:
لاله تقیان، همسر جلال ستاری، به خبرگزاری ایسنا گفت: "من هنوز نمی‌توانم علت فوت را بگویم چون گواهی فوت هنوز صادر نشده. اما جلال هزار تا مشکل داشت، از جمله کهولت سن؛ یک‌بار هم سکته کرده بود"... به گفتۀ خانم تقیان، جلال ستاری ساعت ۵ عصر روز شنبه نهم مرداد از دنیا رفته است. ساعاتی بعد، خبرگزاری ایسنا علت مرگ را سکته مغزی اعلام کرد.
جلال ستاری از معدود چهره‌های ایران معاصر است که به خاطر فعالیت‌های علمی و دانشگاهی در حوزه «اسطوره شناسی» شخصیتی شناخته‌شده در سطح بین‌المللی به‌شمار می‌رود.
ستاری در ۱۴ مرداد سال ۱۳۱۰ در محله خواهر امام رشت به دنیا آمد. وی پس از بدست آوردن دیپلم ادبی خود از دارالفنون، راهی سوئیس شد و تحصیلات عالی را در این کشور در مقطع دکترا به پایان رساند. او در سوئیس، از درسهای ژان پیاژه، روانشناس و زیست‌شناس بزرگ سوئیسی بهره گرفته بود.
ستاری در اوایل دهۀ ۱۳۴٠ به ایران بازگشت و مثل بسیاری دیگر از روشنفکران هم‌نسل خود در سازمان برنامه مشغول به کار شد. زمینۀ کاری او فرهنگ و هنر و جهانگردی بود. بعدها به وزارت فرهنگ و هنر رفت و چنان که ویکیپدیا نوشته، بعد از انقلاب به حکم حسن حبیبی از این وزارتخانه اخراج شد.
جلال ستاری طی شش دهه فعالیت فرهنگی حدود ۹۰ کتاب در زمینه‌های قصه، افسانه، اساطیر، ادبیات نمایشی و نقد ادبی و فرهنگی نوشته یا ترجمه کرده‌است. او به کار فرهنگی عمیقاً باور داشت و معتقد بود که "سیاست محل نزاع، ولی فرهنگ جای گفتگو است".
ستاری به منابع بنیادین فرهنگ سرزمینش توجه خاص داشت و به همین دلیل در قصه‌های هزار و یک‌شب یا قصه‌های قرآن تأمل کرده است. پژوهشی در احوال شیخ صنعان و دختر ترسا، قصه اصحاب کهف، قصۀ سلیمان و بلقیس، نمایش در شرق، پژوهشی در اسطوره گیلگمش و افسانه اسکندر، درد عشق زلیخا و یا سیمای زن در فرهنگ ایران از جمله آثار بسیار شناخته‌شدۀ او هستند. در اکثر این آثار، ستاری دستاوردهای روانشناسی، رمزشناسی و اسطوره‌شناسی مدرن را با شناخت عمیقش از ادب فارسی پیوند زده است. تأثیر اندیشۀ کارل گوستاو یونگ به ویژه در این نوشته‌ها احساس می‌شود. احتمال دارد که ستاری به واسطۀ ژان پیاژه با مکتب یونگ آشنا شده باشد.
کارنامۀ حرفه‌ای جلال ستاری به طور کلی بر نگاهی توأمان به شرق و غرب و مقایسۀ اساطیر و افسانه‌های دو طرف بنا شده است.
او مجموعه مقاله‌ای نیز تحت عنوان "در روزبازار زمانه" منتشر کرده که "یادداشت‌های سیر و سفر" و همچنین نکاتی بدیع در بارۀ معناهای سفر و سفر زمینی و معنوی (بیرونی و درونی) را در بر دارد. او برخی از آثار گاستون باشلار، فیلسوف فرانسوی، ژرژ دومزیل، زبان شناس و متخصص تاریخ ادیان فرانسوی و ولادیمیر پراپ، نظریه‌پرداز روس را به زبان فارسی برگردانده است.
شانزده سال قبل، جلال ستاری بعد از دریافت نشان فرانسوی "لژیون دونور" از دست فرانسوا نیکولو – سفیر وقت در تهران – گفته بود: "من هميشه فکر می‌کردم در کارهايی که می‌کنم تنها هستم و آنچه می‌کنم راه به جايی نمی‌برد. ولی امروز می‌بينم زبان فرهنگ، ما را با هم آشنا و نزديک ساخته است. خوشحالم که ديگر احساس تنهايی نمی‌کنم."...
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید