کارشناسان سازمان ملل: تحریم‌های آمریکا به حق دارو و درمان ایرانیان لطمه می‌زند

کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل متحد می‌گویند که تحریم‌های آمریکا بسیاری از شرکت‌های تولیدکنندۀ دارو و لوازم درمانی را از فروش کالا به ایران منصرف ساخته است. این شرکت‌ها از ترس تحریم‌ ترجیح می‌دهند که هر نوع معامله با ایران را متوقف کنند. اما ضرر این تصمیم متوجه بیماران و کسانی است که نیاز به وسائل خاص بهداشتی و درمانی دارند.

کمبود دارو و وسائل درمانی در ایران، از سال ۲٠۱٨ شدت گرفته است. © Mehrnews

روز سه‌شنبه ۱٩ اکتبر/۲۷ مهر، شش تن از کارشناسان سازمان ملل در بیانیه‌ای که در سایت کمیساریای عالی حقوق بشر منتشر شد، مثال می‌زنند که تصمیم یک شرکت سوئدی سازندۀ پانسمان مبنی بر عدم ارسال محصولاتش به ایران  به‌خوبی نشان می‌دهد که "رعایت بیش از حد تحریم‌های آمریکا" به حقوق بهداشتی و درمانی ایرانیان آسیب می‌زند.

این کارشناسان معتقدند که بسیاری از بانک‌ها، شرکت‌های داروسازی و لوازم پزشکی از ترس تحریم‌ها، محدودیت‌های تعیین‌شده از سوی واشنگتن را با افراط و بیش از حد اعمال می‌کنند.

در نتیجه، افراد، و از جمله کودکانی که دچار یک نوع بیماری نادر پوستی هستند، به پانسمان‌های مخصوص دسترسی ندارند. این بیماری که نوعی از "اپیدرمولیز" است، ارثی است و از بدو تولد با تاول‌های کوچک خود را نشان می‌دهد. این بیماری باعث حساسیت شدید پوست و دردناک بودن تماس‌های عادی می‌شود. زبان انگلیسی با اشاره به شکننده و حساس بودن پوست اطفال بیمار و با مقایسۀ پوست آنها با بالهای پروانه، به آنان عنوان "کودکان پروانه‌ای" (butterfly kids) داده است.

با اینکه شرکت‌های سوئدی معمولاً معیارهای حقوق بشری را در نظر می‌گیرند اما ترس از تحریم‌های آمریکایی باعث می‌شود که برخی از آنها به تأمین امنیت حرفه‌ای خود الویت دهند.

خانم آلنا دوهان، گزارشگر ویژۀ سازمان ملل که یکی از امضاکنندگان بیانیه است، شخصاً با شرکت سوئدی سازندۀ پانسمان و همچنین با دولت سوئد تماس گرفته تا راهی برای حل مشکل و ادامۀ صادرات به ایران بیابد.

شش کارشناس سازمان ملل در بیانیۀ خود نتیجه می‌گیرند که "وقتی فروش یک محصول درمانی که می‌تواند از درد و رنج انسان‌ها بکاهد در کشوری متوقف می‌شود و هیچ محصول دیگری نیز جایگزین آن نمی‌گردد، حقوق درمانی انسان‌ها نقض شده است".

مشکل اینجاست که حدود تحریم‌های آمریکایی در برخی موارد ناروشن است: گاه شرکت‌ها نمی‌دانند که دقیقاً چه کالاهایی مشمول تحریم می‌شود و بنابراین برای محکم‌کاری، از فروش هر نوع جنس به ایران خودداری می‌کنند.

شش کارشناسان حقوق بشر در بیانیۀ خود تذکر می‌دهند که "اصول ملل متحد در مورد شرکت‌ها و حقوق بشر" تصریح می‌کند که شرکت‌ها موظفند در تمامی فعالیت‌های خود حقوق بشر را رعایت کنند و دولت‌ها نیز وظیفه دارند که بر رفتار آنها نظارت داشته باشند.

قبلاً چندین سازمان مدافع حقوق بشر از محدود شدن ورود دارو به ایران انتقاد کرده بودند. تحریم‌ها بخصوص از سال ۲٠۱٨ به بعد، مشکلات درمانی و بهداشتی در ایران را بیشتر کرد.