مجلس ایران با کلیات لایحۀ بودجۀ ۱۴٠۱ موافقت کرد؛ هشدار نمایندگان مخالف دربارۀ تبعات حذف ارز ترجیحی و افزایش تورم

نمایندگان مجلس ایران در جلسه علنی امروز، کلیات لایحۀ بودجه ۱۴۰۱ را تصویب کردند و بر این اساس با حذف ارز ترجیحی موافقت کردند. این در حالیست که نمایندگان مخالف لایحه بودجه، تأکید کرده اند که «دولت راهکار جایگزینی برای حذف ارز ترجیحی ارائه نکرده و حذف این ارز به معنای فشار بر امنیت غذایی مردم و افزایش تورم است».

مجلس ایران با کلیات لایحۀ بودجۀ ۱۴٠۱ موافقت کرد © DR

در جریان جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در روز یکشنبه ۱۹ دی، کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۱ به رأی نمایندگان گذاشته شد و نمایندگان پس از شنیدن اظهارات ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران و توضیحات رئیس سازمان برنامه و بودجه و دلایل موافقان و مخالفان با کلیات این لایحه، با ۱۷۴ رای موافق، ۷۶ رأی مخالف و ۶ رأی ممتنع از مجموع ۲۶۱ نماینده حاضر در صحن مجلس،  کلیات لایحه بودجه را به تصویب رساندند.

ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران، با حضور در صحن علنی مجلس ضمن دفاع از کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۱، با اشاره به موضوع حذف ارز ترجیحی در این بودجه، بیان کرد: «زمانی که کار را در دولت شروع کردیم، از ۸ میلیارد دلاری که در قانون پیش‌بینی شده بود چیزی باقی نمانده بود؛ یعنی در نیمه دوم سال مبلغی برای ارز ترجیحی برای دولت نمانده بود».

وی افزود: «اگر می‌خواستیم آنچه که در قانون پیش‌بینی شده بود را اجرا کنیم باید ارز ترجیحی را بدون اینکه جبران شود، حذف می‌کردیم اما خط قرمز ما سفره مردم بود و هست».

از سوی دیگر، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی، به صحبت‌های رئیسی درباره مخالفت مجلس با لایحه حذف ارز ترجیحی واکنش نشان داد و با تاکید بر این‌که «دغدغه اول مجلس معیشت مردم است»، وعده داد: «در موضوع ارز ترجیحی اولویت ما در سال آینده توجه به معیشت مردم و در نظر گرفتن محرومان است».

محمدباقر قالیباف ضمن دفاع از تصمیم مجلس به رد فوریت لایحه حذف ارز دولتی در آبان ماه، تصریح کرد: بخش قابل توجهی از ارز ترجیحی در ۶-۷ ماه اول سال هزینه شده بود و دولت ابراهیم رئیسی پس از ۳-۴ ماه بعد از شروع کار خود، لایحه دو فوریتی حذف ارز ترجیحی را به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد.

وی افزود: «توقع دولت این بود که مجلس در مورد این موضوع مهم ظرف ۴۸ ساعت تصمیم‌گیری کند اما قطعاً مجلس فی البداهه و ۴۸ ساعته نمی‌تواند برای این امر مهم تصمیم بگیرد، لذا مجلس به این فوریت رأی نداد اما کمیسیون این موضوع را در دستور کار قرار داد و آن را بررسی کرد».

در جریان این جلسه، مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجۀ کشور نیز در دفاع از کلیات این لایحه تأکید کرد: «در بودجه سال ۱۴۰۱ خط قرمز ما خلق پول و استقراض از بانک مرکزی است. در سال جاری علی‌رغم همه هزینه‌هایی که از دولت قبل بر ما تحمیل شد، دولت خلق پول نداشت».

وی با اشاره به وضعیت تحریم‌ها و درآمد نفت ایران اعلام کرد که وضعیت فعلی اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی قابل ادامه دادن نیست. او تاکید کرد که فروش نفت ایران در سال آینده حداکثر یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز و درآمد دولت تنها ۱۶ میلیارد دلار خواهد بود.

میرکاظمی خطاب به نمایندگان مجلس گفت: «ما امروز در حال مذاکره هستیم و باید صدای واحدی از ما شنیده شود.» او تاکید کرد که «شکنندگی مردم زیاد شده و آنان تحمل ندارند که دولت و مجلس رودروی هم بایستند.»

دولت ایران لایحه بودجه سال آینده را ۲۱ آذر ماه به مجلس ارائه کرد؛ این لایحه با فرض ادامه تحریمها تدوین شده و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از محورهای این لایحه است که پیشتر مجلس با حذف فوری آن مخالفت کرده بود ولی برای جبران آن قرار شده یارانه‌ها افزایش یابد که بعضی منتقدان آن را تورم‌زا دانسته اند.

قیمت هر بشکه نفت ایران در لایحه بودجه سال آینده ۵۵ دلار و میزان صادرات روزانه را یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه تخمین زده شده است.

در حال حاضر شش قلم کالای اساسی شامل گندم، جو، ذرت، سویا، روغن خام و دانه‌های روغنی همراه با بخشی از داروها و تجهیزات پزشکی ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت می‌کنند که گفته شده ارز ۴۲۰۰ تومانی برای تهیه ‫دارو و ‫گندم در سال ۱۴۰۱ حذف نخواهد شد.

مخالفان کلیات لایحۀ بودجۀ ۱۴۰۱: دولت جایگزین مناسبی برای حذف ارز ترجیحی ندارد

نمایندگان مخالف لایحه بودجه از جمله محمدحسین فرهنگی نماینده تبریز و مهرداد گودرزوند چگینی نماینده رودبار، اعلام کردند که «دولت راهکار جایگزینی ارائه نکرده و حذف این ارز به معنای فشار بر امنیت غذایی مردم و افزایش تورم است».

علیرضا پاک فطرت نماینده شیراز و عضو کمیسیون عمران مجلس نیز گفت: «قیمت سوخت در بودجه سال ۱۴۰۱ تعیین تکلیف نشده است و معلوم نیست دولت می‌خواهد با مردم چه بکند». وی تاکید کرد: «افزایش ۱۰ درصدی حقوق کارمندان و بازنشستگان در سال ۱۴۰۱ با تورم ۴۰ درصدی همخوانی نداشته و منجر به کوچک شدن سفره مردم می‌شود».

همچنین مهرداد گودرزوند چگینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس و نمایندۀ رودبار، با انتقاد از سیاست های مالیاتی دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۱ گفت: «شرایط مالیات در این لایحه، پول گرفتن از مردم و خالی کردن جیب مردم است».

وی در مخالفت با کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۱ و حذف ارز ۴۲٠٠ تومانی، عنوان کرد: «دولت تلاش دارد بخشی از مشکلاتی را که از دهه های گذشته به او منتقل شده، در لایحه بودجه لحاظ کرده و رفع کند».

از سوی دیگر، جبار کوچکی نژاد نمایندۀ مردم رشت در مجلس نیز ضمن مخالفت با کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۱، گفت: «رشد ۸ درصدی پیش بینی شده در لایحه مبنای علمی ندارد. ۳۶ درصد بودجه به نفت وابسته است و تامین اجتماعی هم مطالبات زیادی از دولت دارد که این موضوع در بودجه دیده نشده است».

این در حالیست که پس از موافقت مجلس با کلیات این لایحه، محمد باقر قالیباف رییس مجلس،  وعده داد که در تصویب جزییات بودجه، موضوع جبران اثرات حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در نظر گرفته خواهد شد. وی گفت: «این اطمینان را به مردم می‌دهیم که در بحث ارز ترجیحی و معیشت به خصوص در کالاهای اساسی سیاست‌های جبرانی در ارز به طور مستقیم در کالاهای اساسی در بودجه به گونه‌ای لحاظ می‌شود که در زندگی مردم تاثیری نداشته باشد و آن را جبران می‌کنیم».