والدین دو تن از جانباختگان پرواز «پی اس ٧۵٢» باور دارند که «هواپیما را به عنوان سپر انسانی زدند» تا شاید «گردن آمریکا بیندازند»

والدین دو تن از مسافران پرواز «پی اس ٧۵٢» هواپیمائی بین‌المللی اوکراین که بامداد ١٨ دی ماه ٩٨ با شلیک دو موشک ضدهوائی سپاه پاسداران سرنگون شد و کلیۀ سرنشینان آن کشته شدند، در دومین سالگرد این رویداد با اتکا به نتایج بدست آمده و پنهان کاری های صورت گرفته، به گفتۀ خود باور دارند که مسئولان با بهره گرفتن از این پرواز «یک سپر انسانی گذاشتند!» دکتر محسن اسدی لاری و همسر او دکتر زهرا مجد که هر دو عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران هستند، در گفتگو با انصاف نیوز، دیدگاه‌های خود را در بارۀ این رویداد و رفتار حکومت ایران پس از آن بیان کرده‌اند.

دکتر محسن اسدی لاری و همسر او دکتر زهرا مجد، والدین دو تن از جانباختگان پرواز «پی اس ٧۵٢» در گفتگو با انصاف نیوز © DR

انصاف نیوز در آغاز گفتگو با محسن اسدی لاری و همسر او زهرا مجد، یادآوری می‌کند که آنان برای نخستین بار است که با یکی از رسانه‌ها سخن می‌گویند و با اشاره به «رویه‌ و فرایند موجود در دادرسی امیدی به روشن شدن تمامی ابعاد این فاجعه ندارند». آنان که دو فرزند خود، زینب و محمد حسین، را در این فاجعه از دست داده‌ و همراه با چند خانوادۀ دیگر در این زمینه به دادگستری شکایت برده‌اند، براین باورند که «متهمین حاضر در این پرونده [...] متهمین درجه‌ی اول و دوم» نیستند. آنان «آمرین و عاملین را اشخاص دیگری» می‌دانند و تاکید می‌کنند که از نظر شاکیان، تشکیل دادگاه به این منظور صورت گرفته که روشن شود « آیا سرنگونی هواپیما عمدی بوده است یا نه!» با این حال، از نظر آنان در تحقیقات به این موضوع توجهی نشده است.

محسن اسدی لاری می‌گوید در آخرین ملاقاتی که با مسئول پرونده داشته، خیلی صریح از وی پرسیده است که آیا در روند تحقیقات به «موضوعات قبل از فاجعه» یعنی چگونگی تصمیماتی که پس از ترور قاسم سلیمانی تا روز سرنگون کردن هواپیما گرفته شده است، توجهی شده است؟» و خود می‌افزاید به «این [موضوع] اصلاً در تحقیقاتشان پرداخته نشده است». او یادآوری می‌کند که «به موضوعات بعدی‌اش هم پرداخته نشده است؛ یعنی موضوع غارت، موضوع کتمان و موضوع اقداماتی که حتماً باید به آنها پرداخته می‌شده است اما اقدامی نکرده‌اند» و «تحقیقات ناقص است».

او می‌گوید تا کنون «گزارش کارشناسی در اختیار وکلا و خانواده‌ها» قرار نگرفته و «متاسفانه ظاهراً قرار نیست [...] قرار گیرد!» بگفتۀ او «به نظر می‌رسد اراده‌ی چندانی برای رسیدگی جامع به موضوع نباشد» و تاکید می‌کند که «ما این مسیر را به هر دلیل طی می‌کنیم. گرچه برای ما فوق العاده سخت و عذاب‌آور است».

دادگاه تحت فشار قرار دارد

محسن اسدی لاری با اتکا به «اطلاعات زیادی [که] از پرونده» دارد، تاکید می‌کند که مقامات «اراده‌ای بر روشن کردن موضوع ندارند» و باور دارد که «مشخصاً فشار از جاهای دیگری روی دادگاه است». او می‌گوید « تحلیل ما این است که مسائلی وجود دارد که اگر روشن شود، مشخصاً تناقض‌ها با واقعیت و سایر گزارش‌هایی که منتشر کرده‌اند و تناقض‌هایش با سایر ادعاهایی که تاکنون مطرح شده است، روشن می‌شود».

همسر وی، دکتر زهرا مجد، تاکید می‌کند که «مسئله‌ی سرنگونی هواپیمای اوکراینی را نباید حادثه‌ای منحصر به آن روز و ساعت نگاه کنیم. این جریان به صورت زنجیره‌ای به دنبال حوادث ۳-۴ روز قبلش شکل گرفته است و در بستر آنها ایجاد شده و با حمله به عین الاسد تشدید شده و بعد هم این جریان ادامه داشته است؛ یعنی کل این مسائل باید کنار هم بررسی شود».

او می‌گوید «بعد از سرنگونی، اجازه‌ی ورود خانواده‌ها و افراد به آن محل داده نشد» و به خود ما نیز «اجازه ورود به منطقه را ندادند و گفتند دست نیروهای اورژانس و هلال احمر است». او تصریح می‌کند که «هیچ وسیله‌ای از بچه‌ها را به ما تحویل ندادند، جز پاسپورت سوخته‌ شده‌ی دخترم. نه موبایل، نه لپ تاپ و نه حتی پول‌های آنها تحویل داده نشده. چطور چنین چیزی ممکن است، [...] در عکس‌ها مشخص است که حتی عروسک پارچه‌ای باقی مانده است، اما وسائل الکترونیکی از بین رفته باشد! این احتمال می‌رود که اطلاعاتی در وسائل بچه‌ها بوده و در واقع بچه‌ها شاید در لحظات آخر فیلم‌هایی گرفته‌اند و اطلاعاتی بوده است که نمی‌خواهند در اختیار قرار گیرد. [...] چند مورد نادر در اختیار خانواده‌ها قرار گرفت، که آنها هم اطلاعاتشان پاک شده است. اینها خودش جای سوال است».

سرنگون کردن هواپیما نتیجۀ تصمیمات روزهای پیش از آن

خانم دکتر مجد با تاکید بر اینکه «جریان بسیار پیچیده‌تر از اینهاست» یادآوری می‌کند که روز بعد از حادثه «بولدزور آوردند و تمام صحنه پاک شد! در یک جنایت ساده‌ی آپارتمانی، متخصصان از آثار باقی مانده انگشت‌نگاری می‌کنند و در واقع شواهد را در کنار هم قرار می‌دهند تا به علت جنایت پی ببرند. چطور ممکن است صحنه‌‌ی جنایتی که تماما با خاک یکسان شده است امکان بررسی داشته باشد. یک مشکل اصلی ما که در هیچ کدام از این گزارش‌های کارشناسی مطرح نشده است، مسائل قبل و بعد [از سرنگون کردن هواپیما] است.

زهرا مجد می‌گوید «از نظر ما متهمان اول آمران هستند و نه کسی که پشت پدافند نشسته بوده است دستور گرفته است. ۱۰ نفر را  بعنوان متهم معرفی کردند که از نظر ما آن ده نفر درجه چند بوده‌اند و گناهکاران اصلی کسانی دیگر هستند».

بگفتۀ زهرا مجد «برخی خانواده‌ها که کل نظام را زیر سؤال می‌برند، اکثرشان، می‌گویند دادگاهی که در این نظام تشکیل شود را قبول نداریم؛ حدود صد و خرده‌ای از خانواده‌ها به دادگاه نظامی ایران شکایت کردند، به این امید که چیزی مشخص شود. اما [...] با این روند، هیچکدام امیدی ندارند». او می‌گوید «ما تا آخرین قطره خون و نفسمان تلاش می‌کنیم که حتی از دادگاه ایران بتوانیم حقایقی را در بیاوریم؛ [...] اگر بعضی از حقایق هم از این دادگاه در بیاید برای ما ارزش دارد».

وی با نفی استفاده از واژه «سانحه» برای این رویداد، تصریح می‌کند که به رئیس دادگاه بروشنی گفته است «سانحه سه روز اول بود که انکار می‌کردید؛ سانحه یعنی هواپیما در اثر بدی آب و هوا یا خرابی موتور سقوط کرده است. در صورتی که این جنایت و فاجعه [است]، اگر می‌خواهید به این شدت نام گذاری نکنید، [...] حداقلش «سرنگونی» بوده است. خلبان بسیار ماهر بوده است و حتی با موشک اول هواپیما را کنترل می‌کند؛ افسر پدافند هم می‌گوید دیدم با اولی سرنگون نشد، دومی را زدم».

پرسش اساسی اینست که سرنگون کردن هواپیما عمدی بوده یا خیر؟

دکتر زهرا مجد می‌گوید «ما الان بحث داریم که این سرنگونی عمدی بوده است یا غیرعمدی» و می‌افزاید «ما شواهدی جمع آوری می‌کنیم که این مساله عمدی بوده است!» او با تاکید بر اینکه «ما مستندات قوی» داریم، تصریح می‌کند که «مسئله خیلی ساده تر از این حرف‌هاست».

محسن اسدی لاری تصریح می‌کند که «ما واقعاً به این نتیجه رسیدیم که اینها به عنوان سپر انسانی هواپیما را زدند؛ خیلی رک بگویم [...] شاید می‌خواستند بزنند و بندازند گردن آمریکا. کمااینکه این کار را قبلاً در اقدامات مشابهی هم انجام داده بودند». وی تصریح می‌کند که «خودشان [هم] این را می‌گویند» که «اگر این هواپیما نمی‌افتاد، جنگ سختی همان روز بعد اتفاق می‌افتاد. آمریکا حمله می‌کرد و جان ده میلیون نفر به خطر می‌افتاد».

زهرا مجد تصریح می‌کند که بر اساس آنچه در دیدار با محمد جواد ظریف دریافته‌اند «یک دایره‌ی خیلی محدودی از این جریان خبر داشتند؛ حتی دایره‌ی دولت و آقای ظریف که عضو شورایعالی امنیت بودند خبر نداشتند». او می‌گوید فردی که به نام مهدی خسروی به عنوان اُپراتور در دادگاه در زمرۀ متهمان معرفی شده «اپراتور نیست و درحد فرمانده گردان است و متخصص‌ترین فرد در ایران در این حوزه است، به اذعان همه، در ایران و در منطقه» و می‌پرسد « آخر متخصص‌ترین فردی که به دیگران هم آموزش می‌دهد اشتباهی می‌زند؟!»

 محسن اسدی لاری در همین زمینه تصریح می‌کند فردی که به نام خسروی در دادگاه حاضر بود «متخصص‌ترین فرد در این حوزه است! سال‌ها همین حوزه را آموزش می‌داده است، اما ایشان قیافه‌ای حدود سی ساله دارد و همه متعجب بودند؛ نه تنها متعجب بودند داد می‌زدند که "ایشان نیست و متهم باید احراز هویت شود"  [و] بازپرس می‌گوید "احراز هویت شده است" و...».

تردید در بارۀ هویت متهمان

سخنان زهرا مجد و محسن اسدی لاری در بارۀ متهمان حاضر در دادگاه نیز بسیار پراهمیت است و نشان می‌دهد که حتی در بارۀ هویت این افراد تردید فراوان وجود دارد و خانوادۀ جانباختگان حتی از رویت متهمان هم بازداشته می‌شوند. دکتر مجد پس از نفی «مواجهه با متهمان» می‌گوید «در جلسه اول در ردیف پشت آنها نشسته بودیم [...] دو ردیف اول را نیروهای امنیتی گرفته بودند؛ در جلسه بعدی هم با یک ردیف فاصله نشستیم؛ خانواده‌ها خیلی هم اصرار کردند که اینها را برگردانید تا ببینیم‌شان». همسر او دکتر محسن اسدی لاری می‌افزاید «شاید فقط یک نفر که درجه‌اش از همه بالاتر است -آقای سیدون- که جانشین آقای حاجی زاده […] است- را دیده باشیم. این […] این‌ها با ترتیبات امنیتی خاصی وارد دادگاه می‌شوند. قبل از اینکه ما وارد شویم آنها نشسته‌اند و قبل از آنکه ما از دادگاه خارج شویم، آن‌ها خارج می‌شوند». بگفتۀ آنان این افراد با لباس شخصی معمول، بدون دستبند آزادانه به دادگاه می‌آیند و می‌روند.

بگفتۀ او در این دادگاه، وکلا جایگاه ویژه ندارند و در میان خانواده‌ها می‌نشینند.

دکتر اسدی لاری در بارۀ چگونگی وقوع این رویداد و نتایج آن می‌گوید «ترامپ همان اول می‌فهمد. [...] هواپیماهای F35 [آمریکا] بلند شده بودند و بعد دستور گرفته‌اند که بنشینند! اینکه ترامپ مصاحبه‌اش را در روز سه‌شنبه شب، که می‌شد چهارشنبه نزدیک ظهر ما، لغو کرد، پیام بسیار مهمی بود که فرماندهان ارشد ممکلت گرفتند و به تعبیری گفتند که "انگار استخر آب سردی بود که روی او ریختند، ما منتظر اقدام شدیدتری از آمریکا داشتیم ولی امریکا دیگر این کار را نکرد". اینها را کنارهم بذاریم به آن سناریو و چیزی که خدمتتان گفتم می‌رسیم، یعنی سپر انسانی و اینکه بیاندازند گردن امریکا».

زهرا مجد نا امید از نتیجۀ روند قضائی تاکید می کند که این سخنان را برای ماندن در تاریخ» می زند و حتی تردید دارد که انصاف نیوز بتواند آنها را چاپ کند، زیرا بگفتۀ او «جو به سمتی می‌رود که تحریف بیشتر و بیشتر می‌شود و متاسفانه فضای رعب و وحشت را زیاد می‌کنند» و تصریح می کند که اگر او و همسرش «این حالت» را ندارند، از آن روست که «همه چیز باخته هستیم.» وی در پاسخ به این پرسش که چرا تا کنون خانوادۀ جانباختگان در ایران اینگونه حرف‌ها را نمی‌زدند، می‌گوید «از ترس. اگرنه همه همین نظر را دارند».