کشف یک گورستان تاریخی مربوط به دورۀ اشکانیان در اهواز
معاون میراث فرهنگی استان خوزستان، از کشف یک گورستان تاریخی با داده های باستان شناسی مربوط به دوره اشکانی حین عملیات حفاری در کرانۀ رود کارون در اهواز خبر داد.
نتشر شده در: : روزآمد شده در
احمدرضا حسینی معاون میراث فرهنگی استان خوزستان، روز چهارشنبه ۱۵ تیر، با اعلام خبر کشف یک گورستان تاریخی مربوط به دوره اشکانی در اهواز، گفت: «کارکنان شرکت ملی حفاری ایران در عملیات اجرایی این شرکت در یکی از مناطق اهواز و حین حفاری با بیل مکانیکی برای احداث جاده دسترسی به چاه نفت، به یک گورستان تاریخی برخوردند».
وی افزود: «به محض کشف این گورستان، بلافاصله مراتب به اطلاع اداره‌کل میراث فرهنگی خوزستان اعلام شد و کارشناسان میراث فرهنگی استان در محل حاضر شدند و بررسی‌های کارشناسی در این خصوص آغاز شد».
معاون میراث فرهنگی خوزستان در ادامه گفت: «عملیات حفاری بلافاصله متوقف شده است، یگان حفاظت میراث فرهنگی خوزستان و حراست شرکت ملی حفاری در این محل مستقر شده و حفاظت از این محوطه را بر عهده دارند و هماهنگی لازم بین اداره‌کل میراث فرهنگی و شرکت ملی حفاری ایران در حال انجام است.»
وی تصریح کرد: «در این گورستان تاریخی، گورخمره‌هایی سفالی و نخودی رنگ با اندود قیر شبیه به تدفین‌های اواخر اشکانی و اوایل ساسانی کشف شده است و در آینده نزدیک با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی نسبت به کاوش گسترده در این محوطه اقدام می‌شود و اقدامات لازم برای ثبت ملی آن صورت خواهد گرفت».
بر اساس گفته‌های این مقام مسئول، بررسی ها در کارشناسی اولیه نشان می‌دهد که در این گورستان تاریخی فعلاً سه تدفین خمره‌ای وجود دارد که قرار است در اسرع وقت نسبت به تثبیت و نجات‌بخشی آن توسط کارشناسان مجرب اقدام شود.
حسین فیضی دانشجوی دکترای باستان شناسی نیز در این زمینهگفت: «این گورستان نویافته در محله فاز ۴ کوروش در حدود ۱۵۰ متری ساحل کارون قرار گرفته است».
وی با اشاره به مشاهدات اولیه از داده‌های فرهنگی این گورستان و کشف چندین گور خمره، تصریح کرد: «این نوع تدفین که به نام تدفین گور خمره‌ای موسوم است از دوران نوسنگی برای دفن اموات و به ویژه نوزادان و خردسالان استفاده می‌شد اما اوج استفاده از این روش تدفین را میتوان در دوره اشکانیان مشاهده و پیگیری کرد.»
وی افزود: «نمونه‌های این تدفین در گورستان های پارتی اکروپل، کنگاور، گرمی مغان و شغاب بوشهر، قابل پیگیری و شناسایی است و با مقایسه داده‌های گورستان نویافته کوروش اهواز و گورستان های دیگر میتوان گاه‌نگاری مناسبی برای آن ارائه داد.»
او در ادامه گفت: «گور خمره‌های نویافته قابل مقایسه و مطابقت با گور خمره‌های محوطه شغاب بوشهر هستند؛ برخی از پژوهشگران این نوع گور خمره‌ها را متعلق به اواخر دوره اشکانی و اوایل دوره ساسانی معرفی می‌کنند اما نکته بسیار مهم در باب گور خمره‌های گورستان کوروش اهواز، کنار رودخانه و به سمت رودخانه بودن تدفین هاست. این تدفین به سمت رودخانه در داده‌های دیگر دوره اشکانی قابل رویت و مشاهده است. در گورستان گرمی مغان هم گور خمره‌ها به سمت رودخانه بودند».
به اعتقاد این باستان‌شناس، به سمت رودخانه بودن این نوع تدفین در گورستان کوروش اهواز این نظر را تقویت می‌کند که این گورستان و تدفین‌های آن می‌تواند متعلق به آیین مهر پرستی و تدفین‌های مهری تلقی شوند.
در این راستا، یعقوب محمدی فر در کتاب «باستان‌شناسی و هنر اشکانی» نظر خود را در باب تدفین خمره‌ای چنین ابراز می‌دارد: «گورستان‌های خمره‌ای بیشتر با شیوه‌های آیین مهر پرستی مطابقت دارند».
همچنین از دیگر ویژگی های منحصر به فرد این گورستان نویافته باید به دوره این گورستان که دوره اشکانیان است، اشاره کرد.
به گفته این باستان شناس، اغلب پژوهشگران جنوب خوزستان و شهر اهواز را تا قبل از ساسانیان (باستان متاخر) فاقد استقرارگاه دائمی معرفی می‌کردند اما وجود گورستان نویافته کوروش اهواز به خوبی بیانگر استقرارهای در اواخر دوره اشکانی در محدوده کنونی شهر اهواز است.
بدین ترتیب، این گورستان به همراه تپه آسیه آباد و داده‌های تدفین کوهساران منبع آب اهواز همگی حاکی از وجود استقرار دائم اهواز از دوره اشکانیان تا هم اکنون در محدوده شهر اهواز است.
در همین حال، مجتبی گهستونی فعال میراث فرهنگی نیز در خصوص کشف گورستان اشکانی در اهواز، گفت: «در سال ۱۳۸۵ که بحث هرمز اردشیر مطرح شد، در چندین نقطه اهواز متوجه وجود آثار باستانی شدیم؛ از جمله در زرگان که محوطه باستانی در آن شناسایی شد و گورخمره‌ها و تنبوشه‌های سفالی بدست آمد».
وی افزود: «چندی بعد در همان منطقه در پشت سایت محوطه‌ای پیدا شد که مورد بررسی میراث‌فرهنگی قرار گرفت اما هیچگاه کاوش انجام نشد. محوطه باستانی کوهساران نیز در سال ۱۳۹۰ شناسایی شد اما بعد از یک دهه ثبت ملی شد. این روند فعالان میراث‌فرهنگی را درخصوص وضعیت محوطه‌های باستانی نگران می‌کند. اکنون محوطه باستانی جدید نیز در محدوده کارگاه شرکت نفت کشف شده و این نگرانی وجود دارد که این محوطه مورد کاوش قرار نگیرد اما نیاز است که این محوطه کاوش، نجات بخشی، حفظ و ثبت ملی شود».
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید