بانک مرکزی: ارتباط مستقیم بین بانک‌های ایران و روسیه برقرار شد

محمد رضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد: «ارتباط مستقیم بین بانک‌های ایران و روسیه برقرار شد. کانال مالی بین ایران و دنیا در حال ترمیم است»... این در حالی است که بانک‌های بزرگ روسیه خود تحت تحریم قرار دارند و شبکۀ ارتباطی مورد نظر جمهوری اسلامی فقط به بانک‌های بلاروس و چند کشور مشابه متصل است.

محمد رضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی © ibena

روز یکشنبه نهم بهمن، بانک مرکزی ایران اعلام کرد که «امروز سامانه‌های پیام‌رسان ملی بانک‌های مرکزی دو کشور ایران (SEPAM) و روسیه (SPFS) به یکدیگر متصل شدند و بدین ترتیب امکان اتصال بانک‌های ایرانی با ۱٠۶ بانک غیر از بانک‌های روسی در ۱۳ کشور نیز فراهم شد».

معلوم نیست که این سیزده کشور کدام‌ها هستند.

کدوم دنیا جناب فرزین ،
دنیایی که آمریکا و اروپا درش هستن
یا دنیایی بدون اینها ، ترمیم روابط بانکی با کشور هایی که ارزش پولشون چندان نیست توفیقی داره برای کشور ؟؟
همه مسیر ها از برجام میگذره ، امروز دلار وارد کانال ۴۴ هزار تومن شد ،
دستاورد تون این مدت تقریبا هیچ بوده

— Ali (@irani_engineer) January 29, 2023

حدود چهار ماه قبل، مقامات جمهوری اسلامی به عنوان یک خبر خوب اعلام کرده بودند که بزودی شبکۀ ایرانی «شتاب» (شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی) به شبکۀ روسی «میر» (MIR) وصل خواهد شد.

شبکۀ روسی میر و همچنین شبکۀ SPFS در سال ۲٠۱۴ و با در نظر گرفتن احتمال اخراج روسیه از سیستم بین‌المللی سوئیفت تأسیس شد. تقریباً یک ماه بعد از شروع جنگ اوکراین، قدرت‌های غربی هفت بانک بزرگ روسیه را از دسترسی به سوئیفت محروم کردند. ارتباط ایران با سوئیفت نیز در چند مرحله و طی تحریم‌های گوناگون در سالهای ۲٠۱۲، ۲٠۱۶ و بالاخره ۲٠۱٨ قطع شد.

روس‌ها از چند سال قبل وعدۀ اتصال مستقیم بانک‌های خود به بانک‌های ایرانی را داده بودند اما هیچگاه به آن عمل نکردند. ولی تحریم‌های سنگین بانکی ظاهراً نظر مسکو را عوض کرده است.

خبرگزاری ایسنا به نقل از نماینده بانک مرکزی روسیه می‌نویسد که بزرگترین مزیت این همکاری بانکی اینست که «تحریم‌های غربی نمی‌تواند روی آن اثر بگذارد».

مشکل اینجاست که به گفتۀ کارشناسان مالی، شبکه‌های روسی به غیر از داخل کشور فقط به بانک‌های بلاروس و چند کشور کوچک مرتبطند که هیچکدام نقش مؤثری در نظام مالی و بانکی بین‌المللی ندارند. بر اساس برخی خبرهای تأییدنشده، از جمله چند بانک‌ عراقی و سوری به این شبکه وصل‌اند.

با اینحال طرح درازمدت روس‌ها آزاد شدن از قید نظام مالی جهانی است که با اتکاء به دلار شکل گرفته است. مسکو در عین حال امکان اتصال شبکۀ خود به شبکۀ چینی CIPS را بررسی می‌کند.