یادی از استاد هماهنگ، آواز خوان موسیقی فولکلور

چهارشنبه هفته گذشته، استاد هماهنگ، یک تن از آوازخوانان سرشناس موسیقی محلی افغانستان به عمر 85 سالگی چشم از جهان فروبست. با مرگ این هنرمند، محله خرابات کابل، یک تن از آخرین میراث داران موسیقی مردمی خود را از دست داد.

استاد هماهنگ

عبدالمحمد هماهنگ، که بگفته خودش آواز خوانی را در آوان جوانی در رادیوی افغانستان آغاز کرد ه بود، آواز خوانی را در نزد استادان برجسته موسیقی کلاسیک فرا گرفت اما بخش عمده عمر خود را صرف آهنگ های محلی یا فولکلوری کرد :

دندان داری مرواری، مرواری،
گپ زدنایت در واری،
سرک عاشق شدم
خبر داری نداری
یار جان کی ره دوست داری
میل جدایی داری ....

صدیق قیام، پژوهشگر و استاد موسیقی میگوید " استاد هماهنگ نزد استاد سرآهنگ، استاد شیدا و استاد رحیم بخش شاگردی کرده است و در میان این استادان شناخته شده موسیقی افغانستان، که زمانی در میان " خاندانی ها" شنوندگان زیادی داشتند، یگانه کسی بود که در پیوند با فولکلور مردم ، سبک مخصوص خود را داشت. این سبک، یک سبک عامیانه، مستقل و جدیدی بود که دو سبک هندی و خراسانی را بهم می آمیخت."

صدیق قیام در ادامه می گوید این سبک در میان مردم محبوبیت زیادی پیدا کرد بویژه اینکه استاد هماهنگ اشعار خوب اجتماعی و عشقی را با آواز بسیار پر سوز میخواند.

هماهنگ، در سالهایی که هنوز تلویزیون در افغانستان وجود نداشت، از جمله آوازخوانانی بود که در محافل سرور و جشنهای مردمی حضور می یافت و با صدای پرقدرتش به این محافل شور و هیجان می بخشید. آنانی که مراسم جشن استقلال افغانستان در دوره سلطنتی را بیاد دارند میدانند که هماهنگ یکی از معروف ترین آوازخوانانی بود که در کنار هنرمندان شناخته شده آن روز، از جمله احمد ظاهر، بینندگان و علاقمندان بیشماری را به این مراسم می کشاند.

هماهنگ در یکی از آخرین مصاحبه هایش با ذبیح الله امانیار، خبرنگار آزاد افغان توضیح داده است که در دوره کشف حجاب در زمان سلطنت، روز های جمعه در باغ زنانه کابل برای زنان کنسرت میداده است و بگفته خودش از این طریق در " نهضت آزادی زنان" سهم می گرفته است.

هماهنگ در دوره جنگهای داخلی دهه نود، بسان صد ها تن از هنرمندان دیگر افغان مجبور به ترک کشور گردید اما با سقوط طالبان دوباره به وطن برگشت و آوازخوانی را از سر گرفت، با این تفاوت که به اقتضای عمر و زمان، این بار بیشتر به اجرای آهنگ هایی به سبک استادان غزل پرداخت. شاید در دوران دوری از وطن و بیماری قلبی که در اواخر عمر بدان مبتلا شده بود، هماهنگ ، بدور از آشفته بازار موسیقی امروز، آرامش روحی خود را در غزلخوانی جستجو می کرد.