اختلافات افغانستان با کشورهای همسایه که ریشه‌های تاریخی دارد، با رقابت‌های داخلی در میان اقوام افغانستان در ارتباط است. یکی از طرزالعمل‌های موجود اینست که برای تحکیم وحدت ملی، حس بدگمانی در مورد همسایگان ترویج شود.
در بررسی هویت و فرهنگ مردم افغانستان، ارتباط میان مشکلات قومی و مسایل منطقه‌ای مهم است و این سؤال را که چرا افغان‌ها برای تحکیم هویت ملی خود ضرورت به دشمن تراشی دارند، این هفته با آقای مهدیزاده کابلی، نویسنده و مسئول دانشنامۀ آریانا، در میان گذاشتم.
آقای مهدیزاده کابلی، میگوید که بحث هویت ملی، نسبتاً بحث جدیدی است؛ این بحث از زمانی مطرح شد که افغانستان داخل یک پروسۀ ملت سازی شد و این موضوع برمیگردد به زمان امیر عبدالرحمن خان. ولی مشکلاتی که افغانستان با کشورهای همسایه دارد، گاهی ریشه‌های تاریخی دارند.
بطور مثال افغانستان با ایران، با وجود زبان، فرهنگ و علایق مشترک، یک مقدار کشیدگی‌های عمیق تاریخی هم دارد که از زمان صفویان آغاز میشود و تا امروز ادامه دارد. ایرانیان، با وجود به رسمیت شناختن افغانستان، نمیتوانند از دخالت در امور داخلی این کشور خود داری کنند.
افغانستان با پاکستان، بدلیل اینکه قبل از ایجاد این مملکت، مقداری ازخاک افغانستان را انگلیس ها تصرف کرده بودند و بعد از بوجود آمدن پاکستان، این خاک به آنان تعلق گرفت، مشکل دارد. این موضوع منتهی به یک ادعای ارضی از جانب افغان‌ها و یک نوع هراس و بی اعتمادی از جانب پاکستانی‌ها شد.
این مشکلات که در اصل سیاسی بوده اند، به مرور زمان وارد فرهنگ مردم هم شده اند؛ یکی از این مشکلات فرهنگی، میراث های تاریخی و ملکیت آن است. شخصیت‌های تاریخی که مردم به آنان افتخار میکنند، توسط ایرانی‌ها ایرانی معرفی میشوند و افغان ها آنان را از خود میدانند؛ ولی این را مشخص نمیکنند که این شخصیت ها، اگر ایرانی هستند یا اگر افغان هستند، به چه معنی است و مقصد از ایرانی یا افغان چیست؟
بالاخره از آقای مهدی زاده کابلی، در مورد زبان های پشتو و فارسی میپرسم که باوجود مشکلات فعلی، در اصل ریشه‌های مشترک دارند.
او میگوید که از سانسکریت تا فارسی، به شمول گویش‌های باستانی فارسی و زبان‌های دیگر منطقه، همه ریشه‌های مشترک دارند و برمیگردند به زبان های اوستایی. مهاجرت‌های این مردم بسوی جنوب و شرق و غرب، باعث پدید آمدن تغییراتی در زبان‌ها شده و بالاخره این گویش ها شکل زبان مستقل را بخود گرفته اند.
در نهایت، تفاوت‌های زبانی که امروز از آن به شکل ابزار سیاسی استفاده میشود، در گذشته وجود نداشته‌اند.
به گفتگو با مهدیزاده کابلی- نویسنده و مسئول دانشنامۀ آریانا گوش کنید.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید