جلال نورانی: معیاری کردن و سچه‌سازی زبان‌های ملی، دشمنی با زبان‌های خارجی نیست

مقامات وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان تأکید می‌کنند که اقدام آنان در مورد بررسی لهجه‌ها و زبان‌های غیر معیاری، چنانکه تصور میرود، فقط متوجه کلمات و لهجه فارسی ایرانی در این کشور نیست و زبان پشتو و لهجه‌های آنسوی خط دیورند در پاکستان و هند را نیز در بر می گیرد.

وزارت اطلاعات و فرهنک افغانستان، می گوید کمیسیونی را بمنظور بررسی کار برد لهجه‌ها و  کلمات غیرمعمول در زبان‌های دری و پشتو در رسانه‌های این کشور، ایجاد کرده است.

 
جلال نورانی- مشاور وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان، به رادیوی بین المللی فرانسه گفت: این کمیسیون به این دلیل ایجاد شده که ناهنجاری‌هایی، هم در لهجه‌ها و هم در کاربرد کلمات این زبان‌ها، در رسانه‌ها وجود دارد.

اقدام وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان، برای ابجاد کمیسیون بررسی کاربرد لهجه‌ها و کلمات نامانوس بعد از آن صورت می گیرد که حامد کرزی- رئیس جمهور افغانستان، در اوایل هفته گذشته فرمان صادر کرد که از «بکار گیری  لهجه‎های غیرمعیاری و کلمات نامأنوس» و «زبان‎ها و لهجه‎های بیگانه» در رسانه‌های این کشور جلوگیری شود.

جلال نورانی، افزود یکی از دلایل کاربرد لهجه‌ها و لغات نامأنوس در رسانه‌های افغانستان این است که شماری از رسانه‌ها افرادی را استخدام کرده اند که در جریان سی سال اخیر در کشورهای همسایه، ایران و پاکستان و یا کشورهای خارجی زندگی کرده و در این کشورها آموزش دیده اند و به همین دلیل لهجه این کشورها را دارند.

 وی گفت: «این افراد تحصیلات خوبی دارند و بسیار خوب است که در رسانه‌ها جذب شده اند و کار می کنند اما ما توقع داریم آنها به تدریج لهجه خود را اصلاح کنند. رسانه ها وظیفه دارند تا در سرویس‌های خبری و برنامه‌های رسمی از جوانانی کار بگیرند که لهجه نداشته باشند.»

مشاور وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان، افزود زبان و لهجه معیاری در بسیاری از کشورها زبان و لهجه پایتخت کشورها است و در افغانستان نیز نزدیک به شصت پیش، رادیوی افغانستان، زبان و لهجه معیاری پایتخت یعنی کابل را در زبان‌های دری و پشتو رعایت میکرده است.

مقامات وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان، تأکید می کنند که اقدام آنان در مورد بررسی لهجه‌ها و زبان‌های غیرمعیاری، چنانکه تصور میرود فقط متوجه کلمات و لهجه فارسی ایرانی در این کشور نیست و زبان پشتو و لهجه‌های آنسوی خط دیورند در پاکستان و هند را نیز در بر می گیرد. بگفته آنان این اقدام به هیچوجه به معنی «ایران ستیزی، پاکستان ستیزی، هند ستیزی ، عرب ستیزی و انگلیسی ستیزی» نیست بلکه هدف از آن «سچه سازی» زبان‌های این کشور است.

دیدبان رسانه‌های آزاد افغانستان به تشکیل کمیسیون "لهجه شناسی" از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ اعتراض کرده و آن را غیر قانونی خوانده است.

صدیق الله توحیدی- رئیس دیدبان رسانه‌های آزاد، نی، هفته گذشته به رسانه ها گفت: «هیچگاه ما لهجه‌های معیاری را نمی‌توانیم تشخیص دهیم و هیچ کس حق ندارد کسی را ممانعت کند که به کدام لهجه صحبت کند و به کدام لهجه صحبت نکند».