کارنامه ۵ ساله ریاست جمهوری فرانسوا هولاند

همانگونه که انصراف فرانسوا هولاند از نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه نتیجه منطقی یک سلسه از رویدادهای نامطلوب بود، می توان گفت که رسیدن او به این مقام در ۵ سال پیش، نیز محصول و نتیجه همگرایی یک سلسله از رویدادهای مطلوب برای او بوده است. حذف دومینیک استراوس کان، رییس پیشین صندوق بین‌المللی پول و نامزد بالقوه حزب سوسیالیست فرانسه به اتهام اقدام به تجاوز جنسی در نیویورک؛ چرخش کمپین انتخاباتی نیکلا سارکوزی رئیس جمهوری پیشین به سوی راست و فاصله گرفتن او از ارزش های راست میانه و در همان حال اتخاذ موضع فرانسوا هولاند علیه سرمایه داری مالی و سخنرانی معروف او در "بورژه" در حومه پتریس که اعلام کرد:" ...من فقط یک رقیب در برابر خود دارم و تنها رقیب من سرمایه داری مالی است." زمینه های پیروزی فرانسوا هولاند را هموار کرد. اما همانطور که میدانیم، فرانسوا هولاند هیچگاه به این قول و سخن خود عمل نکرد و سیاست اقتصادی خود را به سوی ارزش های اقتصادی آزاد و اجتماع محور "سوسیال- لیبرال" هدایت کرد.

بیلان اقتصادی فرانسوا هولاند

دوره ۵ ساله ریاست جمهوری فرانسوا هولاند در عرصه اقتصادی با دو رویکرد و استراتژی مهم همراه بوده است.
نخست، استراتژی حمایت از شرکتها و بنگاه های اقتصادی فرانسه، و دوم استراتژی مبارزه با بیکاری و افزایش اشتغال در فضای اقتصادی این کشور. استراتژی حمایت از شرکتها و بنگاه های اقتصادی فرانسه تحت عنوان "سی آی سی ای" که اختصاراً "پیمان مسئولیت پذیری" نامیده می شود، کاهش هزینه های اجتماعی بنگاه های اقتصادی فرانسه را هدف قرار داد. بسیاری از شرکت ها و بنگاه های اقتصادی امضا کننده این پیمان از تسهیلات مالی دولت استفاده کردند. امید دولت با اجرای این استراتژی این بود که حاشیه سود دهی شرکت ها و بنگاه های اقتصادی فرانسه را افزایش داده و میزان آن را به سطح میانه کشورهای منطقه یورو برساند. در همین حال تصویب نسخه جدید قانون کار فرانسه که به قانون "اِل خمری" (وزیر وقت کار فرانسه) معروف شد، تسهیلات جدیدی را درزمینه قرارداد های کار به نفع کارفرمایان و به ضرر کارکنان شرکت ها ایجاد کرد. این قانون با مخالفات نمایندگان جناح چپ حزب سوسیالیست در مجلس روبرو شد و مانوئل والس برای تصویب آن بدون اتخاذ آرای مجلس ناگزیر از استفاده از بند 3 ماده ماده 49 قانون اساسی شد که به دولت اجازه میدهد در مواردی بدون طرح لایحه ای در مجلس آن را تصویب کرده و شکل قانونی بدان بدهد.

فرانسوا هولاند از استراتژی کمک به بنگاه های و شرکت های فرانسوی سه هدف عمده را دنبال می کرد. نخستین هدف، افزایش فعالیت و رقابتی شدن شرکت های فرانسوی در سطح اروپایی و جهانی بود. دوم، با افزایش بازدهی شرکت های فرانسوی، فرانسوا هولاند هدف افزایش تولید ناخالص داخلی فرانسه را دنبال می کرد. و نهایتاً فرانسوا هولاند بر این باور بود که افزایش بازدهی شرکت ها و رشد اقتصادی، زمینه های افزایش اشتغال و کاهش بیکاری را در فرانسه ایجاد می کند.

در واقع میتوان گفت که فرانسوا هولاند بر خلاف دولت ها و حکومت های سوسیالیست گذشته ، یک سیاست مبتنی بر تحرک عرضه را برگزید و آنرا جایگزین سیاست اقتصادی مبتنی بر تحرک تقاضا کرد. در همین حال، با توجه به کاهش متوسط رشد اقتصادی در اتحادیه اروپا، این استراتژی نتوانست در کوتاه مدت به ثمر برسد و در نتیجه، ضمن اینکه برنامه های کاهش بیکاری آقای هولاند به نتیجه نرسید، فشار بر روی طبقات مردمی فرانسه افزایش یافت. این موضوع، نرخ محبوبیت فرانسوا هولاند را در کشور به شدت کاهش داد. شکست و یا بهتر بگوئیم به نتیجه نرسیدن سیاست های اقتصادی او در ظرف زمانی تعیین شده، یکی از عوامل مهم ناکامی او محسوب می شود.

بیلان اجتماعی فرانسوا هولاند

در عرصه اجتماعی، دو رویکرد مهم سیاست های اجتماعی فرانسوا هولاند طی 5 سال گذشته تصویب قانون " ازدواج همجنس" و پیشنهاد رفورم " سلب ملیت فرانسوی از افرادی که فعالیت های تروریستی روی آورده اند" بوده است.
رویکرد تصویب قانون " ازدواج همجنس" ظاهری بسیار فریبنده داشت و ضمن اینکه در وهله نخست به عنوان یک پیروزی در زمینه توسعه اجتماعی برای فرانسوا هولاند و دولت او محسوب شد، اما دیری نپائید و این قانون با مخالف بسیار گسترده و سازمان یافته مخالفان روبرو شد. مخالفان با این قانون در فرانسه توانستند بیش از 1 میلیون فرانسوی را به خیابانها بکشند. این موضوع تأثیرات عمیقی در جامعه فرانسه بر جای گذاشت. میتوان گفت که هزینه آن در زمینه همبستگی اجتماعی برای دولت آقای هولاند بسیار گران تمام شد.

موضوع قول و قرار فرانسوا هولاند در فردای عملیات تروریستی نوامبر 2015 در پاریس ایجاد رفورم " سلب ملیت فرانسوی از افرادی که فعالیت های تروریستی روی آورده اند"، بود. در باره این رفورم، در وهله نخست افکار عمومی فرانسه از اجرای آن حمایت می کرد، اما با توجه به ایمکه مجازات ترک ملیت فقط شهروندان دو تابعیتی را هدف قرار می داد، این موضوع موجب برخورد با یکی از اصول مهمی شد که دمکراسی فرانسه بر پایه آن بنیان نهاده شده است. یعنی اصل برابری در جمهوری فرانسه.
باری، فرانسوا هولاند در هنگام اعلام این رفوم به ابعاد مهم ونمادین اصل برابری فکر مکرده بود. تجهیز ومخالفت طیف گسترده روشنفکران فرانسوی علیه این رفورم و مخالفت ها در بطن دولت آقای هولاند موجب رها کردن آن شد.

بیلان فرانسوا هولاند در زمینه مبارزه با تروریسم

به رغم تلاش های بسیار گسترده فرانسوا هولاند از آغاز ریاست جمهوری خود در این زمینه، کشته شدن ۲۴۰ فرانسوی و زخمی شدن صدها نفر فرانسوی دیگر در اثر حملات تروریستی طی مدت ۵ سال گذشته بیلان انسانی بسیار سنگینی داشته است. این بیلان سنگین انسانی تمامی اقدامات گسترده دولت او علیه تروریسم را کم رنگ می کند. یاد آور می شویم که از سال ۲۰١۲ به بعد ۵ پروژه قانونی بزرگ در زمینه امنیتی و ضد تروریستی در کشور فرانسه به تصویب رسیده است. در این قوانین مهم، بسیاری از پیش بینی ها برای مبارزه مؤثر با تروریسم در فرانسه انجام گرفته است. با این وجود، بسیاری از فرانسوا هولاند ایراد می گیرند که می توانست اقدامات بیشتری علیه تروریسم در فرانسه انجام دهد.

بیلان سیاست خارجی فرانسوا هولاند

برگزاری بزرگترین کنفرانس تغییرات آب وهوایی و مبارزه با گرمایش کره زمین موسوم به کاپ 21 در 12 دسامبر سال 2015 و تأیید 195 کشور شرکت کننده در این کنفرانس، یکی از بزرگ ترین موفقیت های فرانسوا هولاند و دولت او در عرصه سیاست خارجی بوده است.

عملیات نظامی فرانسه موسوم به "سِروال"برای مقابله با تروریست ها در کشور مالی که استقلال و تمامیت ارضی این کشور را تهدید می کرد، یکی از موفقیت های فرانسوا هولاند در عرصه سیاست خارجی محسوب می شود. پس از نجات مالی، از فرنسوا هولاند در این کشور به عنوان یک قهرمان و ناجی استقبال شده است.

عملیات نظامی "سانگاریس" در کشور آفریقای مرکزی یکی دیگر از برنامه های موفقیت آمیز فرانسوا هولاند در عرصه سیاست خارجی بوده است. این عملیات که موفق به ایجاد نظم در این کشورشد، برای فرانسه با اعتبار بین المللی همراه بوده است.

در زمینه اتحادیه اروپا، بیلان سیاست خارجی آقای هولاند میانه و حتی میتوان گفت که سست بوده است. او در زمینه مذاکره با اتحادیه اروپا برای پیمان بودجه ای که اجازه تحرک و رشد اقتصادی را به فرانسه و کشورهای عضو می دهد، توفیق چندانی نداشته است. او در زمینه کمک برای بهبود وضعیت یونان، یکی از روسای جمهوری کلیدی اروپا بوده است. به رغم این موفقیت، او در زمینه مدیریت امواج پناهجویان در اتحادیه اروپا موفقیت چندانی نداشته است. در همین حال، اقدام یگانه آلمان و فرانسه در مینسک در برابر روسیه برای رسیدن به توافق آتش در اوکراین ازجمله موفقیت های آقای هولاند در عرصه سیاست اروپایی او بوده است.

اما بزرگ ترین شکست آقای هولاند در عرصه سیاست خارجی طی 5 سال اخیر در سوریه بوده است. در نتیجه سیاست های نا مناسب فرانسه در سوریه، پاریس هم اکنون یکی از بازیگران غایب در فرآیند گفتگوهای صلح سوریه است.