تلاش‌های پاریس برای به دست گرفتن ابتکار عمل در پروندۀ سوریه و مقابله با سلاح‌ شیمیایی

روز سه‌شنبه ٢٣ ژانویه/٣ بهمن، نشست پاریس در بارۀ سلاح‌های شیمیایی در حالی آغاز به کار کرد که قرار است دو روز بعد، مذاکرات وین در بارۀ سوریه شروع شود. همچنین هفتۀ آینده – ٣٠ ژانویه – مذاکرات صلح سوریه که به ابتکار مسکو طراحی شده، در شهر سوچی برگزار خواهد شد.

روز گذشته – دوشنبه ٢٢ ژانویه – سازمان دیدبان حقوق بشر سوریه از یک حملۀ شیمیایی تازه خبر داد که در منطقۀ غوطه رخ داده و طی آن ٢١ نفر، از جمله چند کودک، آسب دیده و دچار مشکلات تنفسی شده‌اند. در پی این خبر، دولت آمریکا از مسکو انتقاد کرد که "نتوانسته در سوریه سلاح‌های شیمیایی را از میان بردارد".

نشست سلاح‌های شیمیایی که نمایندگان ٢٩ کشور در آن شرکت دارند، تلاش می‌کند که فهرست دقیقی از عاملان و آمران کاربرد سلاح‌های شیمیایی در سوریه تهیه نماید. این اقدامات که به ابتکار امانوئل ماکرون به راه افتاده در واقع واکنشی به کارشکنی‌های مسکو است: روسیه تاکنون دو بار مأموریت کارشناسان سازمان ملل به سوریه را در شورای امنیت وتو کرده است. هر بار که انگشت اتهام کشورهای غربی بشار اسد را به عنوان مسئول اصلی جنایات شیمیایی نشان داده، مسکو به حمایت از رژیم دمشق برخاسته است. مقامات روسی می‌گویند که کارشناسان بین‌المللی سلاح شیمیایی در مورد سوریه "بی‌طرف" نبوده‌اند.  به نظر می‌رسد که برگزارکنندگان نشست امروز پاریس می‌خواهند راهی بیابند تا بتوانند خارج از چارچوب شورای امنتیت به رژیم سوریه فشار بیاورند.

تحریم شرکت‌های سازندۀ سلاح شیمیایی

یکی دیگر از اقدامات جدید فرانسه در پروندۀ سلاح‌های شیمیایی، مسدود کردن دارایی‌های ٢۵ مؤسسه و شخصیت حقیقی است که اکثراً مدیران شرکت‌هایی هستند که به نحوی در طراحی و ساخت سلاح‌های شیمیایی دست داشته‌اند. برخی از این شرکت‌ها در بازار فلزات یا الکترونیک فعالند. این شرکت‌ها سوری، فرانسوی، لبنانی و چینی هستند و دفاترشان در شهرهایی چون بیروت، دمشق یا پاریس مستقر است. با اینحال مجازات‌های که به ابتکار پاریس اعمال شده هیچکدام شامل مسئولان دولتی سوریه نمی‌شود.

نشستی "کوچک" در بارۀ سوریه

نشست پاریس در بارۀ سلاح‌های شیمیایی و کاربرد آن از سوی رژیم دمشق، در آخرین ساعات روز سه‌شنبه با کنفرانس دیگری در بارۀ سوریه ادامه می‌یابد. در این نشست کوچک که به ابتکار وزرای خارجۀ آمریکا و فرانسه برنامه‌ریزی شده، نمایندگان "چند کشور دیگر" در سطح وزیر نیز حضور خواهند داشت که رسماً نام برده نشده‌اند اما منابع غیررسمی گفته‌اند که "کشورهای منطقه به طور محدود" در این اجلاس شرکت دارند. امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه از چند ماه پیش تلاش می‌کند که ابتکار عمل را در مذاکرات سوریه به دست گیرد. او اصرار دارد که پنج عضو دائمی شورای امنیت همراه با کشورهای منطقه یک گروه ویژه برای رسیدگی به پروندۀ سوریه تشکیل دهند.