تهران در حال افتادن به سیاه‌چال بی‌آبی است

سد "ماملو" به گزارش ایسنا، تا سال گذشته قرار بود با هدف ارتقای کیفیت وارد مدار شود اما به خاطر بحرانی که گریبان‌گیر تهران شده است حقابه تهران نه برای افزایش کیفیت، بلکه برای جبران کمبود منابع به سمت پایتخت جاری می‌شود.
البته این سد با وجود ورود به مدار، از نیمه مهرماه همچنان در انتظار گشایش رسمی آن توسط رئیس جمهوری است.
ایسنا می افزاید: ماملو سرانجام به مدار آمد اما نه برای آنچه پیش‌بینی شده بود و نه برای یکسان سازی کیفیت آب تهران، بلکه برای نجات پایتخت نشینان از ریاضت آبی.

مدیرعامل شرکت آب‌منطقه ای تهران، با بیان این‌که حجم ذخایر پنج سد "امیرکبیر"، "لتیان"، "لار"، "طالقان" و "ماملو"، در پایان آذرماه جمعاً 370 میلیون متر مکعب بوده است گفت که حجم مخازن این سدها در سال گذشته 426 میلیون مترمکعب بوده، لذا 56 میلیون متر مکعب از حجم ذخایر سدها نسبت به زمان مشابه در سال گذشته و 300 میلیون مترمکعب نسبت به دراز مدت کاسته شده است.

مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای تهران، با در نظر گرفتن این‌که همه بارندگی‌ها تبدیل به روان آب نشده اند می گوید: دست کم باید 10 تا 15 میلیمتر بارندگی صورت گیرد تا تبدیل به روان آب شود بنابراین اکنون شاهد کاهش 40 درصدی حجم روان‌آب‌ها نسبت به سال های گذشته (90 و 91) که سال‌های نرمال آبی بودند هستیم.

خسرو ارتقایی با اشاره به این‌که درحال حاضر سد "لار" 15 میلیون مترمکعب، سد "لتیان" 30 میلیون مترمکعب، سد "امیرکبیر" 76 میلیون مترمکعب، سد "ماملو" 102 میلیون مترمکعب و سد "طالقان" 147 میلیون مترمکعب ذخیره دارند گفت: براساس تخصیص‌ها در طول یک سال می توان تنها 70 میلیون مترمکعب از سد "ماملو" برای تهران برداشت کرد.

وی در مورد وضعیت سد "لار" نیز گفت: از این سد می توان تا زمانی که ذخیره به حدود 12 میلیون مترمکعب رسید برداشت داشته باشیم.

مدیرعامل شرکت آب‌منطقه ای تهران، با تأکید بر این‌که درحال حاضر وضعیت آبی به هیچ وجه مناسب نیست گفت: گمان می‌شد با توجه به نرمال بودن بارش‌ها بتوان 10 تا 15 درصد کمبود منابع را جبران کرد اما بارش‌ها به طور قابل توجه تبدیل به روان‌آب نشده و مقداری نیز که مربوط به برودت هوا است به صورت برف باریده است.

وی با اشاره به این‌که حدود 45 درصد از آب مورد نیاز از طریق چاه‌ها و 55 درصد از طریق سدها تأمین می شود، گفت: 15 تا 20 درصد از چاه های تازه مجوز گرفته حفر شده‌اند و قرار است در غرب و شرق تهران مجموعاً حدود 80 حلقه چاه به خاطر بحران خشکسالی حفر شود.

علیرضا نوذری‌پور، معاون مهندسی و توسعه شرکت آب و فاضلاب استان تهران، درمورد وضعیت سد "ماملو" نیز با اشاره به این‌که از ماملو حدود 1000 لیتر در ثانیه آب برداشت می شود گفت: تمام تلاشمان این است که با مدیریت تولید و توزیع در کنار بارندگی بتوانیم شرایط را مدیریت کنیم؛ البته مردم هم باید کمک کنند و فکر نکنند که با وقوع بارندگی می‌توانند مصرف را افزایش دهند چرا که همچنان مخازن وضعیت عادی ندارند.

شماری راه برخورد با کم آبی را مدیریت درست آب و پاره ای دیگر متعادل شدن بهای آب و حتا برق می‌دانند اما پروفسور حسین باهر، فوق دکترای رفتارشناسی و استاد دانشگاه شهید بهشتی و عضو فرهنگستان علوم پزشکی شاخه سلامت اجتماعی، می گوید: «اگر همه چیز واقعی باشد، به گونه‌ای که پست‌ها، حقوق، مشاغل و ... به طور واقعی تخصیص یابند، آنگاه می توان گفت پول آب و برق را نیز واقعی بدهید؛ اما هنگامی که پول واقعی در دست مردم نیست چگونه قیمت آب واقعی باشد؟.

این عضو فرهنگستان علوم پزشکی شاخه سلامت اجتماعی، می افزاید: کسی که استخر را با آب شیرین پر می‌کند قیمت آب برایش مهم نیست، اما با تعدیل قیمت تنها به طبقه نیازمند فشار می آید. این طبقه نوشابه نمی‌خورند، اما باید آب بر سر سفره داشته باشند.

حسین باهر، با اشاره به این که در شهرهای کم‌آب کشور، در سالن منازل و طبقه زیرین برج ها، استخر است گفت: ایران کشوری نیست که ویلاها به استخر و سونا و جکوزی مجهز باشند؛ باید به مصارف جزئی نیز توجه کنیم
وی افزود: برای مثال هنگام وضو گرفتن حداقل یک لیتر آب را هدر می دهیم درحالی که در سایر کشورها از شیرهای هوشمند استفاده می کنند تا هدر رفت آب کاهش یابد، همچنین ماشین‌ها را به مکان‌های مخصوص شست و شو می برند و از آب شیرین برای شست و شوی حیاط و ماشین‌ استفاده نمی کنند، درحالی است که ما حتی در اوج مصرف، حیاط، در و دیوار و ماشین را با آب شیرین می شوریم!

او همچنین به تعداد کم تصفیه خانه های فاضلاب به عنوان یکی دیگر از مشکلات منابع آب اشاره کرد و گفت: همچنین باید سعی می‌کنیم سهم آب را از رودخانه های اطراف به درستی دریافت کنیم، به طور مثال چند رودخانه بزرگ مانند اترک، ارس، کارون و ... در اطراف ایران هستند.

با در نظر گرفتن این که ذخایر سدها کاهش پیدا کرده ، میزان کم بارندگی، افزایش جمعیت، هدر رفت آب، به ویژه آب‌های شیرین و تخصیص آن‌ها به کشاورزی بر منابع آبی تأثیر گذاشته، آلودگی‌های هوا نیز باعث زدودگی ابرهای باران‌زا می‌شود و بسیاری از محصولات کشاورزی ایران آب‌بر هستند؛ به نظر نمی آید اقدامی جدی انجام گرفته باشد و علیرغم سخن بسیار و تکراری درباره خطر بی آبی در کشوری که با خشکسالی های بسیار روبروست، باز هم روزی نیست که این معضل به گونه ای مطرح نشود.

از ناصر کرمی، اقلیم شناس و کارشناس محیط زیست پرسیدم علت این بی تفاوتی چیست و این پدیده کی مردم و مسئولان را دربرابر فاجعه ای جبران‌ناپذیر خواهد گذاشت؟

ناصر کرمی می گوید، بیش از مشکل بی آبی که تا دو سه سال دیگر حادتر خواهد شد، مسئله آلودگی آب است؛ چراکه بر مبنای خبرهائی که به تازگی منتشر شده، 45 درصد آب تهران که پیش تر، از آب سدها تأمین می شد در حال حاضر از چاه ها تأمین می شود؛ این بدین معناست که آب تهران به یک آب آلوده تبدیل شده است و شهروندان تنها مزیتی را که در گذشته داشتند، آن را هم از دست داده اند.