توافق نتانیاهو و گانتس برای تشکیل دولت: چه کسی کوتاه آمد؟
سرانجام بعد از شانزده ماه انسداد سیاسی، سه انتخابات عقیم و هفته‌ها مذاکره و چانه‌زنی، حوالی ساعت هفت شب گذشته – دوشنبه ٢٠ آوریل/اول اردیبهشت – بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل و رقیب سیاسی‌اش بنی گانتس توافقی را برای تشکیل دولت امضا کردند. هدف اصلی و عاجل این دولت وحدت ملی، مقابله با شیوع ویروس کرونا و مدیریت جامعه در دوران بحران اعلام شده است.
نتشر شده در:
با اینکه جزییات توافق هنوز روشن نیست اما به نظر می‌رسد که این مصالحه نوعی عقب‌نشینی یا به قولی شکست بنی گانتس باشد زیرا نتانیاهو بیشتر شروط خود را به وی قبولانده است. ساعاتی قبل از امضای توافق، چند هزار نفر از اهالی تل‌آویو، با رعایت "فاصله‌گذاری اجتماعی"، دست به تظاهرات زدند با این امید که از توافق دو رقیب جلوگیری کنند.
اما بالاخره هر دو طرف در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که "رهبر حزب لیکود (نتانیاهو) و رهبر حزب آبی-سفید (گانتس)، در جهت تشکیل دولت ملی اضطراری به توافق رسیدند".
نتانیاهو همچنان نخست‌وزیر می‌ماند
بر اساس توافق امضاشده، نتانیاهو در هجده ماه آینده نخست‌وزیر باقی می‌ماند و سپس جای خود را به بنی گانتس خواهد داد. طی این ١٨ ماه، بنی گانتس وزارت دفاع را بر عهده خواهد داشت. پیش‌بینی شده است که در دوران بحران کرونا، کابینه با ٣٢ وزیر، و سپس با ٣۶ وزیر تشکیل گردد. دو حزب رقیب وزارتخانه‌ها را با یکدیگر قسمت خواهند کرد.
بدین ترتیب نتانیاهو که سخت درگیر پرونده‌های فساد است، بالاخره توانست کاری کند که در زمان محاکمه همچنان نخست‌وزیر باشد. مخالفان او ماه‌ها پافشاری کرده بودند تا این اصل را بر کرسی بنشانند که فرد متهم به فساد، نباید نخست‌وزیر باشد. نتانیاهو تاکنون برای تعویق محاکمۀ خود به بهانه‌های گوناگون متوسل شده است. در این مورد ویروس کرونا هم او را یاری کرد و با بسته شدن دادگاه‌ها، محاکمه بار دیگر به تعویق افتاد. فعلاً قرار است که دادگاه در ماه مه (اردیبهشت – خرداد) تشکیل شود اما این هم قطعی نیست.
آیندۀ نتانیاهو
با توجه به سماجت سیاسی نتانیاهو و خستگی‌ناپذیری‌اش در زورآزمایی‌های سیاسی، بعید به نظر می‌رسد که او هجده ماه دیگر کرسی صدارت را به آسانی تحویل دهد. همچنین هنوز روشن نیست که بعد از هجده ماه، سمت و عنوان رسمی نتانیاهو چه خواهد بود: "نخست‌وزیر منتظر خدمت" یا احیاناً وزیر کابینه؟
اما کارشناسان سیاسی اسرائیلی حدس می‌زنند که نتانیاهو برنامه‌ها و خیال‌های دیگری در سر داشته باشد: با توجه به پایان یافتن دورۀ ریاست جمهوری آقای رووِن ریو‌لین در تابستان سال ٢٠٢١، بعید نیست که نتانیاهو در فکر جانشینی او باشد تا از این طریق خود را از گرفتاری پرونده‌های قضایی نیز برهاند. آخر در اسرائیل، فقط رئیس جمهوری دارای مصونیت قضایی است.
و فلسطینیان؟
توافق گانتس – نتانیاهو علاوه بر مبارزه با اپیدمی کووید ١٩ و مدیریت بحران، یک محور دیگر نیز دارد که اجرای طرح دونالد ترامپ و دامادش برای حل اختلاف با فلسطینیان است. طبق این طرح، بخشی دیگر از شهرک‌های یهودی‌نشین واقع در سرزمین‌های اشغالی، رسماً به خاک اسرائیل خواهد پیوست. سیاست بنی گانتس در این مورد چندان روشن و صریح نیست. برخی رسانه‌های غربی می‌گویند که در توافق دیشب، بنی گانتس در این مورد نیز کاملاً تسلیم نتانیاهو شده و الحاق شهرک‌های واقع در درّه اردن را پذیرفته است. این سیاست الحاق که مطابق خواستۀ نتانیاهو و بخصوص محافل تندرو جناح راست است، با حقوق و قطعنامه‌های بین‌المللی مغایرت دارد. با اینحال گفته می‌شود که به رغم همۀ مخالفت‌های بین‌المللی و داخلی، دولت اسرائیل در اواسط تابستان رسماً الحاق شهرک‌های دره اردن را اعلام خواهد کرد.
یهودیت و دموکراسی
روزنامۀ فرانسوی لیبراسیون خبر می‌دهد که بنی گانتس در توافق با نتانیاهو، از مواضع قبلی خود در مورد "یهودیت و دموکراسی" نیز عقب نشسته است. جناح راست و مذهبی‌های اسرائیل اصرار دارند که هویت یهودی اسرائیل، ویژگی بنیادین حکومت و کشور است. در حالی که در گرایش‌های متعادل‌تر، اعتقاد بر اینست که تأکید باید بر دموکراسی و "دولت-ملت" به معنای مدرن آن باشد.
در این باره البته هیچ اعلامیه‌ای منتشر نشده و مواضع رسمی بنی گانتس در این مورد و در مورد الحاق شهرک‌های یهودی‌نشین قطعی نیست. با اینحال فرستادۀ روزنامۀ لیبراسیون به تل‌آویو می‌نویسد: "با امضای توافق با نتانیاهو، ژنرال کهنه‌کار (بنی گانتس)، که طی ده سال اخیر سرسخت‌ترین رقیب نتانیاهو بود، از همۀ مواضع خود عقب‌نشینی کرده است. او نه تنها تعهد انتخاباتی خود مبنی بر کاستن از نفوذ احزاب و جناح‌های مذهبی را نادیده گرفته که مهم‌ترین اصل اعتقادی و تبلیغی خود یعنی مبارزه با فساد را هم عملاً کنار گذاشته است: نتانیاهو به رغم پرونده‌های فسادش، حتی یک قدم هم عقب‌نشینی نکرد".
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید