کرونا در جهان: کشورهای فراموش‌شده، مردم طغیان‌زده

توجه بیشتر به اروپا و آمریکا باعث شده که وضعیت شیوع اپیدمی کووید ١٩ در برخی مناطق جهان کم و بیش ناشناخته مانده باشد. به تازگی، دولت روسیه پذیرفته است که وضعیت در داغستان "بسیار وخیم است". همچنین در کشور شیلی، شیوع اپیدمی و محدویت‌های ناشی از آن بار دیگر به اعتراض و تظاهرات انجامیده است. در این وضعیت، سخنان دونالد ترامپ مبنی بر مصرف داروی "هیدروکسی کلروکین" جنجال تازه‌ای در آمریکا آفرید.

محلۀ "اِل بوسکه" در حومۀ سانتیاگو شاهد تظاهرات خشن بود REUTERS - IVAN ALVARADO

یکی از عواملی که طی دو روز اخیر نگاه بین‌المللی را به وضعیت داغستان جلب کرد، پیام‌های حبیب نورماگومدوف، قهرمان ورزش‌های رزمی ترکیبی (MMA) بود که شهرت جهانی دارد و بخصوص در روسیه دارای طرفداران زیادی است. او در یک پیام ویدئویی که در شبکه‌های اجتماعی پخش شد، گفت: "بیمارستان‌ها پر شده، خیلی از مردم مریض‌اند، خیلی‌ها مرده‌اند. بیش از ٢٠ نفر از نزدیکان و اقوام من در بخش مراقبت‌های ویژه بستری‌اند"... نورماگومدوف که قهرمان ملی داغستان محسوب می‌شود از مردم خواست که در خانه‌ها بمانند و به حرف پزشکان گوش دهند.

داغستان که یکی از جمهوری‌های فدرال روسیه است حدود سه میلیون جمعیت دارد و در شمال قفقاز، در ساحل خزر واقع است. مقامات حکومتی تاکنون حدود ٣۵٠٠ مورد ابتلا و ٢٩ مرگ را گزارش کرده‌اند. اما ناظران غیردولتی می‌گویند که "وضعیت در داغستان به کلی از کنترل خارج شده"...

نخست‌وزیر جدید روسیه بهبود یافت

وضعیت اپیدمی در کشورهای آسیای میانه نیز نامعلوم است. ترکمنستان یکی از معدود کشورهای جهان است که رهبرانش وجود هرگونه ابتلا به ویروس کرونا را انکار می‌کنند. دولت تاجیکستان نیز خیلی دیر ناچار به پذیرش واقعیت شد. مقامات تاجیک فعلاً وجود ١۵٠٠ مورد ابتلا را پذیرفته‌اند. به نظر می‌رسد که در این منطقه، قزاقستان بیش از سایر کشورها تلفات داده باشد (حدود ۴٠ نفر؟). به طور کلی در آسیای مرکزی تعداد قربانیان کووید ١٩ نسبت به جمعیت زیاد نبوده است.

در مسکو، نخست‌وزیر تازه‌نفس میخائیل میشوستین که از چهار ماه قبل به این سمت منصوب شد، بعد از ابتلا به ویروس کرونا و نقاهت سه هفته‌ای به سرکار بازگشت و اعلام کرد که روسیه از رشد اپیدمی جلوگیری کرده، اما وضعیت همچنان "بغرنج" است. به نوشتۀ خبرگزاری فرانسه کمتر کسی در روسیه رقم ٢٨٣٧ نفر را به عنوان شمار تلفات اپیدمی باور می‌کند.

تظاهرات در شیلی: به جای قرنطینه، نان می‌خواهیم

در کشور شیلی، نیمی از  سناتورها (حدود ٢۵ نفر) به اضافۀ چهار وزیر در قرنطینه قرار گرفتند. همۀ این افراد قبلاً با برخی از نمایندگان پارلمان که به کووید ١٩ مبتلا بوده‌اند، تماس داشته‌اند.

شیلی که قبل از آغاز اپیدمی و طی سال گذشته دچار آشوب‌های شدید اجتماعی و سیاسی بود، اینک بار دیگر شاهد اعتراضات و درگیری پلیس با مردم است. روز گذشته – دوشنبه – ساکنان یکی از حومه‌های فقیر سانتیاگو در اعتراض به کمبود مواد غذایی دست به تظاهرات زدند و علیه دولت شعار دادند. تظاهرکنندگان می‌گفتند: "ما قرنطینه نمی‌خواهیم، کمک و غذا می‌خواهیم". از چند روز قبل وضعیت اضطراری و خانه‌نشینی در شهر پنج میلیونی سانتیاگو و حومۀ آن اجباری شده است.

دونالد ترامپ دارو می‌خورد

شب گذشته – دوشنبه ١٨ مه - دونالد ترامپ گفت که برای پیش‌گیری از بیماری کووید ١٩، داروی "هیدروکسی کلروکین" مصرف می‌کند. او گفت: "من از ده روز قبل، روزی یک قرص می‌خورم".

"هیدروکسی کلروکین" از سالها قبل برای مقابله با مالاریا تجویز می‌شده، اما تأثیر آن بر ویروس کرونا ثابت نشده و به بحث‌های فراوان دامن زده است. با اینکه متخصصان در مورد عوارض جانبی این دارو بارها هشدار داده و گفته‌اند که مصرف آن خطر آسیب‌های قلبی را افزایش می‌دهد، ترامپ به خبرنگاران گفت: "من حرف‌های بسیار مثبتی در مورد این دارو شنیده‌ام... به قول معروف، ضرر ندارد".

در واکنش به سخنان رئیس‌جمهوری، نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان و یکی از مخالفان اصلی ترامپ گفت: "من ترجیح می‌دادم که او چیزی را که از سوی متخصصان تأیید نشده مصرف نکند، آنهم در این سن و سال و با این چاقی بیمارگونه"...

چاک شامر رهبر فراکسیون دموکرات در مجلس سنا نیز سخنان ترامپ را خطرناک دانست و گفت که وی به مردم "امیدهای دروغین" می‌دهد. اما ترامپ ادعا کرد که "بسیاری از پزشکان این دارو را می‌خورند". او گفت که مصرف "هیدروکسی کلروکین" تصمیم شخصی وی بوده ولی با "چراغ سبز" پزشک انجام گرفته است. چند ساعت بعد از این سخنان، پزشک کاخ سفید نیز تأیید کرد که "مزایای این دارو بر خطرهای احتمالی آن می‌چربد".

تأثیرات ویروس بر اقتصاد کلان

شب گذشته، رهبران فرانسه و آلمان برای راه‌اندازی اقتصاد اتحادیۀ اروپا یک برنامۀ ۵٠٠ میلیارد یورویی پیشنهاد کردند. اما معلوم نیست که سایر کشورهای عضو اتحادیه این پیشنهاد را بپذیرند.

در این وضعیت، رئیس یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های آمریکایی خواستار "اقتصاد عادلانه" شد. آقای جیمز (جیمی) دایمون، مدیرعامل بانک آمریکایی "جی.پی. مورگان چیس" گفت که بحران کرونا باید به منزلۀ "یک شوک الکتریکی" برای جهان باشد و دولت‌ها و شرکت‌ها را وا دارد که "برای منافع عمومی و رشد اقتصادی عادلانه‌تر بیشتر تلاش کنند". گفته می‌شود که بانک "جی.پی. مورگان چیس" از بحران بزرگ سال ٢٠٠٨ برای تصاحب بانک‌های کوچک‌تر بهره برد. نام این بانک همچنین در پروندۀ کلاه‌برداری‌های عظیم برنارد میداف مطرح بوده است.

در اینحال، استیون منوچین وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز گفته است که برخی زیان‌ها و خسارات اپیدمی کووید ١٩ شاید در درازمدت ماندگار باشد.

ازسرگیری پروازها

شرکت هواپیمایی ایرفرانس اعلام کرد که پروازهای خود را به تدریج از سر می‌گیرد و امیدوار است که تا اواخر ماه ژوئن (یک ماه و نیم دیگر) به وضعیتی کم و بیش عادی برسد. شرکت هواپیمایی فنلاند نیز اعلام کرد که پروازهای میان اروپا و آسیا را در ماه ژوئیه برقرار خواهد کرد، به شرطی که کشورهای مقصد نیز مرزهای خود را بگشایند.

بررسی‌های یک مؤسسۀ خصوصی نشان می‌دهد که اپیدمی کووید ١٩، حمل و نقل عمومی را در بسیاری از شهرهای جهان به یک "بن‌بست اقتصادی" تبدیل کرده است. پایین آمدن تعداد مسافر، درآمد سازمان‌های حمل و نقل را به شدت کاهش داده، اما هیچ راهی برای جبران این کمبود درآمد وجود ندارد. به عنوان مثال تنها در شهر پاریس، حمل و نقل عمومی تا پایان سال جاری ۴ الی ۵ میلیارد یورو کسری خواهد داشت.

معمای کشتارگاه‌ها

به دنبال افزایش موارد ابتلا در کشتارگاه‌های اروپا و آمریکا، یکی از اتحادیه‌های مهم کشاورزی و دامداری فرانسه اعلام کرد که به طور کلی "کشتارگاه‌های صنعتی" با تدابیر بهداشتی که در شرایط کنونی الزامی است، هم‌خوانی ندارد. از نظر این اتحادیه که گرایش سیاسی چپ و دلمشغولی‌های زیست محیطی دارد، باید کشتارگاه‌های کوچک و منطبق با موازین بهداشتی جدید را در مناطق مختلف کشور تأسیس کرد.