کرونا در جهان: تکلیف اپیدمی و اقتصاد در سال ٢٠٢١ روشن خواهد شد
بعد از بستنی‌فروشی‌های رُم و باشگاه‌های فوتبال آلمان، کافه‌های پاریس هم بزودی کار را از سر خواهند گرفت. اما در حالی که اروپا به تنظیم جزییات "بازگشایی" مشغول است، آمریکای لاتین همچنان شاهد افزایش شمار قربانیان اپیدمی است. مطابق آخرین آمار، شمار کل تلفات در جهان به ٣۵٧ هزار نفر رسیده است. ولی گذشته از مشکلات و چالش‌های کنونی، وضعیت سال آینده مایۀ ابهام و نگرانی است: آیا اپیدمی باز می‌گردد؟ و آیا بحران و رکود اقتصادی حاضر در سال آینده پایان خواهد یافت؟
نتشر شده در:
شمار بیکاران در بسیاری از کشورها به ارقام بی‌سابقه‌ای رسیده است. طی سه ماه اخیر در ایالات متحد آمریکا ۴١ میلیون نفر نام خود را به عنوان بیکار ثبت کرده‌اند. در فرانسه، فقط طی ماه آوریل شمار بیکاران ٢٢درصد افزایش داشته است. روز جمعه ٢٩ مه/٩ خرداد، در لندن گفته شد که طی ماه آوریل – دورۀ اوج اپیدمی – کلّ صنایع خودروسازی بریتانیا فقط ١٩٧ خودرو تولید کرده است! در پاریس، شرکت خودروسازی رنو اعلام کرد که قصد دارد ١۵هزار نفر از کارکنانش را در فرانسه و چند کشور دیگر بیکار کند. شرکت نیسان نیز اعلام کرد که به ناچار یکی از کارخانجات خود را در بارسلون تعطیل می‌کند. تکلیف ٣هزار کارگر و کارمند این کارخانه فعلا معلوم نیست.
وضعیت صنایع هواپیماسازی و حمل و نقل هوایی بهتر از این نیست. شرکت آمریکن ایرلاین بزودی ۵١٠٠ نفر را بیکار خواهد کرد. شرکت هواپیمایی کویت قصد دارد عذر بخش بزرگی از کارکنان خارجی خود – حدود ١۵٠٠ نفر – را بخواهد. و بالاخره شرکت انگلیسی "ایزی‌جت" نیز نزدیک به یک‌سوم از کارکنان خود، یعنی حدود ۴۵٠٠ نفر را بزودی اخراج خواهد کرد.
البته بسیاری از این بیکاری‌ها موقتی است و به احتمال زیاد طی ماههای آینده دوباره جذب بازار کار خواهد شد. اما آنچه دولت‌ها را بیشتر نگران کرده، وضعیت کلی اقتصاد در سال آینده است (٢٠٢١). برای سال جاری، وضعیت روشن است و هیچکس انتظار زیادی از شاخص‌های اقتصادی ندارد. دولت‌ها جبران این وضعیت را با تخصیص میلیادرها و گاه صدها میلیارد دلار پیش‌بینی کرده‌اند. اما پذیرش این ریسک اقتصادی، وام‌های کلان گرفتن و موج بیکاری و رکود را تحمل کردن، همه به این امید ممکن شده که در سال آینده، ماشین اقتصاد با تمام توان جاکَن شود و کسری‌ها و روند نزولی شاخص‌ها را جبران کند. اگر چنین نشود، معلوم نیست که دولت‌ها چه راه‌حلی پیش پای خود خواهند داشت.
گذشته از اوضاع اقتصادی، روند اپیدمی نیز پرسش‌های زیادی را برای ماههای آینده به وجود آورده است: آیا موج دومی در کار خواهد بود؟ آیا چنان که برخی مسئولان گفته‌اند، توأم شدن کووید١٩ و آنفلوآنزای عادی طی ماههای پایانی امسال (نوامبر و دسامبر) می‌تواند "فاجعه‌بار باشد"؟ آیا کووید ١٩ را نیز باید از این پس یک اپیدمی مزمن دانست؟ در این مورد هم کارشناسان معتقدند که اوضاع سال آینده به بیشتر این پرسش‌ها پاسخ خواهد داد.
مصائب آمریکای لاتین: "کرونا دروغ است"
برای بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین، هنوز صحبت کردن از "بازگشایی" و راه‌اندازی اقتصاد کمی زود است.
در این وضعیت، انتشار شایعات غریب در بارۀ اپیدمی یک روستای مکزیکی را به آشوب کشاند. حدود سی نفر که به گفتۀ مسئولان، "همگی اراذل و اوباش" بودند، به شهرداری حمله کردند. حمله‌کنندگان شعار می‌دادند که "کرونا دروغ است"... ظاهراً ریشۀ این رویداد در شایعه‌ای نهفته است که در فیسبوک پخش شد: کسانی ادعا کرده بودند که یک پهپاد که اخیراً سرنگون شده، مشغول پخش یک پودر سفید بر فراز روستاهای منطقه بوده است. به گفتۀ مردم، این پودر باعث "خشکی ریه‌ها" می‌شود. برخی دیگر از "حملۀ شیمیایی" علیه بومیان سرخ‌پوست منطقه سخن گفته‌اند. این نخستین بار نیست که در مکزیک، بروز شایعات و خرافات به درگیری و خشونت می‌ا‌نجامد. در رویداد اخیر کسی کشته نشد.
اما در برزیل،تنها در ٢۴ ساعت گذشته، بیش از هزار نفر به علت ابتلا به ویروس کرونا جان دادند. جامعۀ ٢٠٠ میلیونی برزیل که از تبعیض و اختلاف طبقاتی شدید رنج می‌برد، اپیدمی را نیز عملاً به مناطق فقیرنشین محدود کرده است. در بسیاری از مناطق شمال شرق کشور، مردم حتی به آب لوله‌کشی هم دسترسی ندارند. در حال حاضر به نظر می‌رسد که شیوع اپیدمی در برزیل از مناطق ساحلی به طرف مرزهای غربی در حرکت باشد. کشور کلمبیا که در غرب برزیل قرار دارد، با آگاهی به شدت خطر، دورۀ خانه‌نشینی و محدودیت فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی را تا اول ژوئیه (یک ماه دیگر) تمدید کرد.
کشور پرو که با ٣١ میلیون جمعیت از مرز ۴هزار تلفات فراتر رفته، طی یک هفتۀ اخیر شاهد پیشرفت ناگهانی اپیدمی بود. طی این مدت شمار مبتلایان ناگهان بیش از ۴٠درصد افزایش یافت. در این کشور انزوا و خانه‌نشینی از ٧٠ روز قبل با سخت‌گیری زیاد اعمال شده است. به گفتۀ نخست‌وزیر پرو "اگر قرنطینه را اجرا نکرده بودیم، الان بیش از ٨٠هزار تلفات داشتیم".
در تمامی کشورهای آمریکای لاتین، رابطۀ مستقیم فقر و توسعه‌نیافتگی با میزان شیوع اپیدمی کاملا واضح است. هرقدر سطح درآمد مردم کمتر، مرگ و میر بیشتر است. کشور کوچک اکوادور که در آغاز اپیدمی سخت غافلگیر شد و حتی در جمع‌آوری اجساد جانباختگان درماند، هنوز هم از مهار بیماری عاجز مانده است. به تازگی، در یکی از شهرهای به شدت فقیر اکوادور، ١٢ هکتار زمین به دفن قربانیان کووید١٩ اختصاص یافته است.
بازگشت نگرانی‌‌ها در آسیا
روز گذشته – پنجشنبه ٢٨ مه – دولت کره جنوبی اعلام کرد که طی یک روز ٧٩ مورد ابتلا به ویروس را شناسایی کرده است. ۶٩ نفر از این عده، کارکنان یک شرکت بازرگانی هستند.
دولت سری‌لانکا نیز اعلام کرد که با مشاهدۀ چند کانون جدید ابتلا، وضعیت اضطراری را در برخی مناطق دوباره برقرار می‌کند. ظاهراً کارکنان کشتی‌هایی که از کویت می‌آمده‌اند، بیماری را با خود به بندر کلمبو آورده‌اند.
در عوض پکن که معمولاً خبرهای مربوط به کرونا را با تبلیغات سیاسی مخلوط می‌کند اعلام کرد که در روز جمعه ٢٩ مه هیچ مورد جدید بیماری را شناسایی نکرده است. یک روز قبل، دولت چین از شناسایی دو مورد ابتلا خبر داده بود.
در روسیه شمار تلفات در شبانه‌روز گذشته به ٢٣٢ نفر رسید. حالا از نظر شمار مبتلایان به ویروس کرونا، روسیه بعد از ایالات متحده و برزیل، در ردیف سوم قرار می‌گیرد.
ایالات متحد آمریکا که همچنان از نظر شمار تلفات و تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در ردیف اول قرار دارد، در اوایل هفتۀ گذشته، طی سه روز متوالی شاهد کاهش نسبی تلفات بود، به طوری که میانگین تلفات در این سه روز از ٧٠٠ نفر کمتر بود. اما از دو روز پیش – از چهارشنبه ٢٧ مه – دوباره گرایش منحنی معکوس شد و شمار روزانۀ تلفات از هزار نفر گذشت و حتی به ١۴٠٠ نفر رسید.
مطالعات و بررسی‌های آماری هیچیک قطعیت ندارند
در ایتالیا، برخی کارشناسان مستقل می‌گویند که آمارهای رسمی، به ویژه در منطقۀ لُمباردی که بیش از سایر مناطق ایتالیا دچار اپیدمی بود، به نظر "غیرعادی" می‌آید. آنان اطمینان دارند که شمار بیماران و درگذشتگان بیش از ارقام دولتی است. مدیر یک مرکز پژوهشی می‌گوید: "به نظر می‌رسد که مسئولان سعی می‌کنند آمار را به نحوی منتشر کنند که به روند بازگشایی لطمه‌ای نزند". از ٣٣هزار تلفات اپیدمی در ایتالیا، نزدیک به ١۶هزار نفر در منطقۀ لمباردی جان باختند. اما این منطقه که یکی از صنعتی‌ترین و ثروتمند‌ترین مناطق ایتالیا محسوب می‌شود، برای راه‌اندازی اقتصاد بی‌صبر است.
چند روز قبل، نتایج مطالعات گسترده‌ای که با بررسی وضعیت ٩۶هزار بیمار صورت گرفت و در نشریۀ انگلیسی "لَنست" منتشر شد، بالاخره داروی "هیدروکسی کروروکین" را بی‌اثر و حتی مضر اعلام کرد. اما اینک ده‌ها نفر از پژوهشگران و کارشناسان که در مؤسسات بسیار معتبر جهان - از دانشگاه هاروارد گرفته تا امپریال کالج لندن – مشغول به کارند، نسبت به نتایج آن مطالعات بزرگ ابراز تردید کرده‌اند. آنان روش این مطالعات را در گزینش بیماران و نحوۀ آمارگیری مطمئن نمی‌دانند. پرفسور فرانسوا بالو که نامه را امضا کرده می‌گوید: "من شخصاً اعتقادی به داروی هیدروکسی کروروکین ندارم. اما مایل بودم که بحث و مجادله در این زمینه پایان یابد، ولی متأسفانه مطالعات اخیر باز هم بیشتر به اختلافات دامن زده است".
از آغاز اپیدمی کووید ١٩، تقریباً هر روزه نتایج انواع پژوهش‌های آزمایشگاهی یا آماری توسط مؤسسات کوچک و بزرگ انتشار می‌یابد. اما بسیاری از این مقالات، با اینکه در نظر اول از اعتبار علمی بالایی برخوردارند، بعد از چند روز به حاشیه می‌روند یا فراموش می‌شوند. در واقع اهمیت جهانی اپیدمی باعث شده که مؤسسات پژوهشی، متخصصان و آزمایشگاه‌های خصوصی از فرصتی استثنایی برای مطرح کردن کارهای خود بهره ببرند. به عنوان مثال تنها طی دو روز اخیر – پنجشنبه و جمعه ٢٩ مه - نتایج دو تحقیق در ارتباط با آسیب‌پذیری بیماران سرطانی و مبتلایان به مرض قند منتشر شده است. مقاله‌ای که باز هم در نشریۀ مهم "لَنست" (The Lancet) انتشار یافته و حاصل تحقیقات کارشناسان آمریکایی است می‌گوید که مرگ‌آور بودن ویروس کرونا، نزد بیماران مبتلا به سرطان دوبرابر دیگران است.
خطر بیماری کووید١٩ برای مبتلایان به مرض قند قبلاً مطرح شده بود اما یک تحقیق تازه جزییات بیشتری را در این مورد روشن کرده و به این نتیجه رسیده است که به‌ویژه افراد بالاتر از ٧۵ سال که به بیماری "دیابت نوع ٢" مبتلا هستند، به شدت در مقابل ویروس کرونا آسیب‌پذیرند. به طور متوسط، خطر مرگ نزد این گروه بیماران ١۴ برابر بیشتر از افراد کمتر از ۵۵ سال است.
اما همۀ این پژوهش‌ها دارای اعتبار نسبی‌اند. به معنای دیگر، در شرایط متفاوت و با گزینش گروهی دیگر از بیماران، احتمال دارد که تحقیقات به نتایج دیگری برسد.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید