تحریم دیوان کیفری بین‌المللی توسط آمریکا؛ مایک پمپئو این نهاد قضایی را "دادگاه تقلبی" خواند
در واکنش به تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر تحریم دیوان کیفری بین‌المللی، این نهاد قضایی پاسخ داد که اقدام رئیس جمهوری آمریکا "زورگویی" و عملی غیرقابل قبول در جهت مداخله در "هنجارهای حقوقی" است. عصبانیت دونالد ترامپ به این دلیل است که دیوان کیفری بین‌المللی قصد دارد برخی عملیات نظامی آمریکایی در افغانستان را با معیارهای "جنایت جنگی" یا "جنایت علیه بشریت" بسنجد. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل نیز که از "مداخلات" دیوان کیفری خشمگین است، از تصمیم دونالد ترامپ بسیار خوشنود شد.
نتشر شده در:
روز پنجشنبه ١١ ژوئن/ ٢٢ خرداد، دیوان کیفری بین‌المللی اعلام کرد که تصمیم اخیر دونالد ترامپ، مرحلۀ دیگری از سلسله حملات "بی‌سابقه"ای است که علیه این دیوان به راه افتاده است.
دونالد ترامپ با امضای فرمانی به دولت خود اجازه داد که دارایی‌های قضات دیوان کیفری بین‌المللی را مسدود کند و همچنین مانع ورود کارکنان این نهاد به خاک آمریکا شود.
در سال ٢٠١٨، جان بولتون که مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ بود، صریحاً گفته بود که خواستار نابودی و انحلال دیوان کیفری بین‌المللی است. نزدیک به یکسال قبل، واشنگتن ویزای خانم فاتو بنسوده، دادستان کل این دیوان را لغو کرد. این اقدام درست زمانی انجام گرفت که دیوان کیفری رسیدگی به برخی خشونت‌های سربازان آمریکایی در افغانستان را شروع کرده بود.
تصمیم تازۀ ترامپ نیز به تلافی اتهام "جنایات جنگی" است که از سوی دیوان کیفری بین‌المللی، علیه سربازان آمریکا در افغانستان طرح شده است. این اتهامات البته هنوز اثبات نشده. اما واشنگتن به طور کلی با "مداخلۀ" یک نهاد خارجی در امور نظامی‌اش شدیداً مخالف است. از نظر دونالد ترامپ "تحقیق در بارۀ نظامیان آمریکایی و یا تلاش برای متهم کردن آنها بدون موافقت واشنگتن"، تجاوز به حقوق کشور محسوب می‌شود. حتی مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا که به تازگی در چند مورد با دونالد ترامپ اختلاف نظر داشته و احتمال برکناری‌اش مطرح شده، از تحریم دیوان کیفری بین‌المللی حمایت کرد.
"دادگاه تقلبی" و مسئلۀ اسرائیل و فلسطین
بعد از امضای فرمان ترامپ، مایک پمپئو وزیر امور خارجۀ آمریکا گفت: "نمی‌توانیم دست روی دست بگذاریم تا یک دادگاه تقلبی سربازان ما را تهدید کند".
دفتر ریاست جمهوری آمریکا معتقد است که فساد، در "در بالاترین سطوح" دیوان کیفری رخنه کرده است. کاخ سفید اعلام کرد که "اقدامات این نهاد قضایی حمله به ملت آمریکا محسوب می‌شود و حاکمیت ملی ما را به خطر می‌اندازد".
آقای ویلیام (بیل) بار، وزیر دادگستری آمریکا نیز دیوان کیفری را به همدستی با روسیه متهم کرد و گفت: "ما واقعاً نگرانیم که قدرتهای خارجی مثل روسیه، دیوان کیفری بین‌المللی را در جهت منافع خود آلت دست قرار دهند".
با اینحال خانم فاتو بنسوده، حقوقدان اهل کشور گامبیا که اینک دادستان کل دیوان کیفری است، عزم جزم کرده تا فعالیت‌های نظامیان آمریکایی در افغانستان را به دقت زیر نظر بگیرد. او همچنین مشغول تحقیق در مورد بازداشتگاه‌های پنهانی سازمان سیا در چند کشور اروپایی است.
روزنامۀ فرانسوی لوموند معتقد است که انگیزۀ اصلی حملۀ اخیر ترامپ به دیوان کیفری، اقدامات این نهاد در ارتباط با فلسطین و اسرائیل است. نزدیک به شش ماه قبل (دسامبر ٢٠١٩)، فاتو بنسوده اعلام کرد که تحقیق در مورد شهرک‌سازی‌های اسرائیل در سرزمین‌های فلسطینی را آغاز می‌کند. اما برای این کار، دادستان کل از همۀ قضات خواست که صلاحیت قانونی دیوان کیفری را در این پرونده بررسی و تأیید کنند. ولی برخی قضات در این امر تردید کردند و گفتند که چون فلسطین یک کشور مستقل به حساب نمی‌آید، دیوان بین‌المللی صلاحیت قانونی برای رسیدگی به پرونده را ندارد. اما این بحث هنوز به پایان نرسیده و دیوان کیفری بین‌المللی تصمیم نهایی خود را اعلام نکرده است. به نوشتۀ لوموند، در چنین شرایطی است که دونالد ترامپ اعلام کرد "مقابله با تهدید دیوان کیفری یک امر اضطراری و ملی است".
خبرگزاری فرانسه نیز می‌نویسد: واشنگتن مطلقاً مایل نیست که عملیات سربازان اسرائیلی در سرزمین‌های فلسطینی تحت عنوان "جنایت جنگی" مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد.
نتانیاهو: دیوان بین‌المللی کیفری چرا با جمهوری اسلامی کاری ندارد؟
در اسرائیل، بنیامین نتانیاهو از تصمیم اخیر دونالد ترامپ بسیار قدردانی کرد و با انتقاد تند از دیوان کیفری بین‌المللی گفت: "این دادگاه سیاست‌زده است. تمام فکر و دغدغه‌اش تعقیب ایالات متحده و اسرائیل و همۀ دموکراسی‌هایی است که به حقوق بشر احترام می‌گذارند. در عوض، چشم بر اعمال بدترین گورکَنان حقوق بشر در دنیا - از جمله رژیم تروریست ایران - می‌بندد"...
بسیاری از سازمان‌های مدافع حقوق بشر از فشارهای آمریکا بر دیوان کیفری بین‌المللی انتقاد کردند. به عقیدۀ سازمان دیدبان حقوق بشر، فرمان اخیر ترامپ عملاً "به ضرر قربانیان و به نفع دولت‌هایی تمام می‌شود که حقوق بشر را زیر پا می‌گذارند".
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز تأکید کرد که این اتحادیه با قاطعیت از دیوان کیفری بین‌المللی حمایت می‌کند. او گفت: "حمله به دیوان کیفری بین‌المللی به معنای نفی دادخواهی برای قربانیان جنایات سنگین در اسرائیل، افغانستان یا فلسطین است".
نزدیک به دو هفته قبل، فاتو بنسوده، دادستان کل دیوان کیفری بین‌المللی در سخنانی که از راه دور برای پارلمان اروپا ایراد کرد، تهدیدها علیه این نهاد قضایی را "غیرقابل قبول" دانست و گفت که اروپاییان باید از "عدالت بین‌المللی" دفاع کنند.
دیوان کیفری بین‌المللی که کار خود را از سال ٢٠٠٢ شروع کرد، در لاهه (هلند) مستقر است. این نهاد، نخستین دادگاه بین‌المللی است که به جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت رسیدگی می‌کند. دیوان کیفری بین‌المللی رسیدگی به پنج پروندۀ بزرگ را در کارنامۀ خود دارد که همگی به آفریقا مربوط می‌شود. قبلاً سازمان ملل متحد چند دادگاه بین‌المللی به راه انداخته که موقتی بوده‌اند (مثل دادگاه رسیدگی به جنایات جنگ‌های یوگسلاوی پیشین).
تاکنون بیش از ١٢٠ کشور به عضویت دیوان کیفری بین‌المللی درآمده‌اند. آمریکا، اسرائیل، روسیه، چین و ایران هنوز به این نهاد نپیوسته‌اند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید