آلمان ۲۶پناهجوی افغان را به کابل بازگرداند

به رغم اعتراض‌های شدید مدافعان حقوق بشر و بسیاری از سیاستمداران، دولت آلمان ۲۶ پناهجوی افغانستانی را با یک پرواز ویژه به کابل بازگرداند. هواپیما بامداد امروز، چهارشنبه ۱۳ ژانویه/ ۲۴ دیماه در فرودگاه کابل بر زمین نشست.

تظاهرات اعتراضی بر ضد بیرون راندن پناهجویان افغان از آلمان در فرودگاه دوسلدورف. ١٢ سپتامبر ٢٠۱٧ Photo Bernd Thissen. AFP

ظرف یک ماه گذشته این دومین بار است که دولت آلمان در اوج ناامنی‌های افغانستان و خطر انتقال بیماری کرونا پناهجویان افغانستانی را به این کشور باز می‌گرداند. روند استرداد پناهجویان که از ماه دسامبر سال ۲۰۱۶ آغاز شده بود، در فاصله مارس تا دسامبر ۲۰۲۰ به دلیل گسترش کرونا متوقف و در این ماه بار دیگر از سر گرفته شد.

اعزام پناهجو به میدان مین؟

به گزارش خبرگزاری آلمان این کشور تاکنون ۹۶۳ پناهجوی افغان را با ۳۵ پرواز ویژه به کابل بازگردانده است. آخرین هواپیمای حامل ۲۶ پناهجو امروز از فرودگاه دوسلدورف در ایالت نوردراین وستفالن به پرواز درآمد.

استرداد پناهجویان به مناطق بحرانی جهان که افغانستان در صدر آن ها قرار دارد، اعتراض‌های گسترده‌ای را در آلمان برانگیخته است. مدافعان حقوق پناهندگان می‌گویند این اقدام مثل آن است که پناهجویان را روی میدان مین بفرستند، زیرا در سراسر افغانستان بمب گذاری‌ها، عملیات انتحاری، آدم ربائی و حمله به شهروندان عادی بیش از همیشه شدت گرفته است. به گزارش نشریه سایت آلمان تنها در ده سال گذشته بیش از ۱۰۰ هزار غیرنظامی در جنگ میان طالبان و نیروهای دولتی به قتل رسیده‌اند.

این انتقادها در شرایطی متوجه برلین است که وزارت کشور آلمان تاکید می‌کند همه جای افغانستان ناامن نیست و بازگشتگان می‌توانند در نقاط امن‌تر سکونت اختیار کنند. وزارت کشور آلمان مدعی است که هنگام بازگرداندن پناهجویان کمک‌های مالی در اختیار آن‌ها گذاشته می‌شود تا بتوانند زندگی عادی خود را از سر بگیرند، اما تاکنون هیچ منبع رسمی یا غیررسمی جزئیات چنین برنامه‌ای را توضیح نداده است.

تنها مجرمان؟ یا همچنین بی گناهان؟

از سوی دیگر مقام‌های آلمانی ادعا می‌کنند پناهجویانی را به کشورشان باز می‌گردانند که مرتکب جرائمی شده و نظم و امنیت آلمان را به خطر انداخته باشند. اما تاکنون نهادهای مدافع حقوق پناهندگان موارد بی شماری از استرداد افراد بی گناه را ثابت کرده‌اند. حتی جوانانی در میان افراد بازگردانده دیده شده‌اند که در آلمان مشغول به کار یا گذراندن دوره‌های فنی و حرفه‌ای بوده‌اند.

بازگشت قربانیان خشونت به دنیای پرخشونت

به گفته  «شورای پناهندگان» برلین، در پرواز روز چهارشنبه یک جوان ۲۱ ساله افغان به کابل بازگردانده شده که تا چند روز پیش به علت ارتکاب جرمی در دوران نوجوانی زندانی بوده و دوران زندان خود را سپری کرده است.

این شورا ضمن انتقاد از دولت آلمان نوشته است: «ما نمی‌خواهیم گناه این جوان را انکار کنیم، اما استرداد کسی که در دوران کودکی از یک منطقه جنگ زده به برلین آمده، پیشینه دردناکی داشته و در دوران نوجوانی خلافی مرتکب شده، به یک کشور سرشار از خشونت، انسانی نیست».

مدافعان حقوق پناهندگان می‌گویند: «در هر هواپیمائی که به مقصد افغانستان به پرواز در می‌آید ممکن است تعداد معدودی مجرم هم وجود داشته باشند، اما این ادعای دولت که تنها مجرمین و افراد خطرناک برای امنیت آلمان را به کشورشان برمی‌گرداند، دروغ است. بیشتر پناهجویان تنها به این دلیل که درخواست پناهندگی شان رد شده است با روشی غیرانسانی به زور سوار بر هواپیما می‌شوند».

کمیته ضد شکنجه اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۹ پلیس آلمان را به شکنجه پناهجویان متهم کرد. بر اساس گزارش این کمیته یک مامور پلیس گردن پناهجوئی را که به استرداد خود اعتراض کرده بود در داخل هواپیما تا آنجا زیر بازوی خود فشرد که او به آستانه مرگ رسید.

روز ۱٧ دسامبر سال ۲۰۲۰ پس از استرداد ۳۰ پناهجو به افغانستان کلاودیا روت معاون مجلس فدرال به خبرگزاری آلمان گفت: «حمله‌ها، عملیات انتحاری و قتل عام‌های بی‌شماری که هر روز در افغانستان اتفاق می‌افتند، اجازه بازگرداندن پناهجویان به این کشور را به ما نمی‌دهند. جسم و جان این افراد آنجا در خطر است».

سیما ثمر وزیر زن امور حقوق بشر در دولت افغانستان نیز با اشاره به این که خشونت در این کشور به اوج خود رسیده است، از کشورهای میزبان پناهجویان افغان خواسته است که مانع استرداد این پناهجویان شوند.

استرداد اجباری در اوج کرونا

این بار بازگرداندن پناهجویان به ویژه از این جهت انتقاهای بیشتری را برانگیخته که این کار همزمان با تشدید کم سابقه خطر کرونا در آلمان انجام شده است. نهاد «برای پناهندگان» آلمان اعلام کرده است: «این بی مسئولیتی کامل است که در اوج محدودیت‌های سراسری آلمان بر بازگرداندن پناهجویان اصرار ورزیده شود».

در مقابل، مسئولان آلمانی می‌گویند که از پناهجویان پیش از پرواز تست کرونا گرفته شده و همه تست‌ها منفی بوده است.

آلمان تنها کشوری نیست که تاکنون پناهجویان افغان را به کشورشان بازگردانده است. در گذشته چند هواپیما از اتریش و بلغارستان نیز در فرودگاه کابل بر زمین نشسته‌اند. درباره شمار پناهجویان بازگردانده شده از این دو کشور آماری منتشر نشده است.

در ماه جولای سال ۲۰۱۸ یک پناهجوی افغان که همراه با ۶۸ پناهجوی دیگر از آلمان به کابل بازگردانده شده بود، یک هفته بعد از ورود به افغانستان خودکشی کرد. این خبر بیش از همیشه افکار عمومی آلمان را نسبت به استرداد پناهجویان افغان حساس کرد.