برائت دوبارۀ ترامپ، حاکی از دودستگی عمیق میان جمهوری‌خواهان است

چنان که انتظار می‌رفت، دونالد ترامپ در دومین استیضاح نیز تبرئه شد.  شب گذشته – شنبه ۱۳ فوریه – از مجموع صد سناتور، ۵۷ نفر به محکومیت دونالد ترامپ رأی دادند. اما طبق قوانین ایالات متحده، برای محکوم کردن رئیس جمهوری باید آراء دوسوم سناتورها (۶۷ نفر) را کسب کرد. بدین ترتیب از نظر مجلس سنا، ترامپ هیچ نقشی در رویدادهای روز ششم ژانویه و حمله به ساختمان کنگره نداشته است.

سنای آمریکا رأی به برائت دونالد ترامپ داد U.S. Senate TV via REUTERS - U.S. Senate TV

شب گذشته، ۷ سناتور جمهوری‌خواه علیه ترامپ رأی دادند. در استیضاح قبلی، تنها یک سناتور جمهوری‌خواه (میت رامنی) رأی به محکومیت داده بود. روزنامۀ فرانسوی لوموند معتقد است که اگر رأی‌گیری شب گذشته به صورت مخفی انجام می‌گرفت، بدون تردید شمار بیشتری از جمهوری‌خواهان علیه ترامپ رأی می‌دادند.

در عین حال اجلاس دیشب به وضوح نشان داد که اکثریت جمهوری‌خواهان همچنان از دونالد ترامپ پشتیبانی می‌کنند. نفوذ ترامپ در این حزب تازگی ندارد. او دست‌اندازی خود بر ساختارهای حزب جمهوری‌خواه را حداقل  از آغاز کارزار انتخاباتی‌اش در سال ۲٠۱۵ آغاز کرد. بعد از پیروزی نیز، با جابه‌جایی افراد و سپردن مسئولیت‌های جدید به طرفدارانش، نفوذ خود را بر حزب افزایش داد.

انتخابات ریاست جمهوری اخیر، به رغم پیروزی جو بایدن، نشان داد که ساختار حزبی به خوبی به نفع ترامپ عمل کرده، زیرا ۷۴٫۲ میلیون رأی به نام او به صندوق‌ها ریخته شد. تاکنون هیچیک از نامزدهای جمهوری‌خواه به این میزان رأی دست نیافته بود. بسیاری از ناظران معتقدند که فقط نفرت عمیق بخشی از جامعۀ آمریکایی نسبت به ترامپ باعث شد که جو بایدن بیشتر از او (٨۱٫۲ میلیون) رأی بیاورد.

اما ترامپ به جای پذیرش صریح شکست، به آخرین حربۀ خود، یعنی اعتراض به نتایج انتخابات متوسل شد و بالاخره کار را به جایی رسانید که روز ششم ژانویۀ گذشته، گروهی از طرفدارانش به ساختمان کنگره حمله بردند.

اگرچه اینک ترامپ از اتهام "تحریک به شورش" تبرئه شده، اما مخالفان وی یقین دارند که بدون سخنان تحریک‌آمیز و تشویق‌های غیرمستقیم او، مردم جرأت هجوم به ساختمان کنگره را پیدا نمی‌کردند.

استیضاح عجولانه

روزنامۀ لوموند می‌نویسد که دموکرات‌ها و مخالفان ترامپ ناچار بودند اتهام او را رسماً تا قبل از پایان دورۀ ریاست جمهوری‌اش تفهیم کنند. به همین دلیل تشکیل پرونده بسیار عجولانه انجام شد. همچنین در آخرین روز استیضاح، امکان احضار شهود در مجلس سنا، بعد از کمی بحث و جدل کنار گذاشته شد. گفته می‌شود که در این مورد، فشارهای کاخ سفید بی‌اثر نبوده است. شاید جو بایدن نیز صلاح دیده که استیضاح را هرچه زودتر به پایان برساند تا ترامپ نتواند باز هم از جنجال‌ها و  حضور رسانه‌‌ای بهره ببرد. در پایان استیضاح، رای‌گیری مخفی نیز کنار گذاشته شد. همۀ این عوامل کاری کرد که رأی نهایی با عجله و بدون بررسی کافی صادر شود. در غیر این صورت، حتی اگر شمار آراء به محکومیت ترامپ منجر نمی‌شد، تعداد سناتورهای جمهوری‌خواه که علیه ترامپ موضع می‌گرفتند قطعاً افزایش می‌یافت.

شاید در نهایت، آنچه در این استیضاح برای حزب جمهوری‌خواه مهم‌تر از همه بود، پنهان کردن دودستگی و اختلافات عمیقی است که در درون حزب ریشه دوانده است. برای دولت بایدن نیز شاید فعلاً سکوت ترامپ و به حاشیه رفتنش، بهتر از سایر راه حل‌ها باشد.

با اینحال، گذشته از دو حزب اصلی و دولت، جامعۀ مدنی آمریکا هنوز پرونده را رها نکرده و پیامدهای رویدادهای حیرت‌انگیز ششم ژانویه هنوز به پایان نرسیده است. اگرچه دونالد ترامپ از سوی کنگرۀ آمریکا "بی‌گناه" شناخته شده، اما بعید است که فعالان مدنی‌ و دشمنان قسم‌خوردۀ رئیس جمهوری پیشین وی را به حال خود رها کنند. حتی تشکیل یک کمیسیون تحقیق پارلمانی و یا ورود دادگاه‌های عادی به پرونده غیرممکن نیست. طرح شکایات خصوصی از سوی شهروندان نیز می‌تواند با تشویق دموکرات‌ها به مشکلاتی دست و پاگیر برای ترامپ تبدیل شود.

دونالد ترامپ به طرفداران خود قول داده است که "مبارزۀ سیاسی" را ادامه خواهد داد. فرض تشکیل یک حزب جدید و یا یک شبکۀ تلویزیونی توسط او بارها مطرح شده. در هر صورت تردید نیست که مخالفان او نیز – حتی در درون حزب جمهوری‌خواه – برای طرح پرونده‌های متعدد علیه وی مترصد فرصت‌ها هستند.