تاجیکستان نسبت به آب شدن یخچال‌های طبیعی خود هشدار می‌دهد
امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان، نسبت به از میان رفتن یخچال‌های طبیعی این کشور هشدار داد و خواستار ایجاد یک بنیاد بین‌المللی برای حفاظت از یخچال‌های طبیعی و گزینش سال ٢٠٢۵ به عنوان سال بین‌المللی یخچال‌های طبیعی شد. تاجیکستان در چهل سال اخیر ١٠٠٠ یخچال طبیعی از ١٤٠٠٠ پیریَخ خود را از دست داده است.
نتشر شده در:
رئیس جمهوری تاجیکستان در همایش عالی در بارۀ آب و اقلیم که روز ٢ نوامبر از سوی سازمان ملل متحد تشکیل شده بود، یکبار دیگر خواستار توجۀ جامعه بین‌المللی به «کاهش فزایندۀ شمار یخچال‌های طبیعی شد که سرچشمۀ اصلی آب آشامیدنی در تاجیکستان است».
اگر ۶ درصد خاک تاجیکستان پوشیده از یخچال‌های طبیعی است که در رشته کوه‌های پامیر قرار گرفته، این میزان بطور پیوسته در حال کاهش یافتن است، چنانکه بگفتۀ رئیس جمهوری این کشور «در چهل سال اخیر ١٠٠٠ یخچال طبیعی از مجموع ١٤٠٠٠ از میان رفته است». شمار یخچال‌های طبیعی در جهان اینک به ٢٠٠ هزار بالغ می‌شود.
یکی از مهمترین موارد آب شدن یخچال‌ها، بگفتۀ عبدالحمید قیوم‌اُف، رئیس مرکز تحقیقات در بارۀ پیریخ‌های تاجیکستان، در سرچشمۀ رودخانۀ کافرنهان، از مهمترین شاخه‌های آمودریا، و رود وخش قرار دارد.
نتایج این روند بسیار گسترده است و کمبود آب برای ساکنان و کشاورزی، از میان رفتن دام‌ها و کمبود برق که تولید بخشی از آن در سدهای آبی صورت می‌گیرد را به دنبال دارد.
جاری شدن سیل و ریزش و لغزش فزاینده زمین و خسارات چند صد میلیون دلاری ناشی از آن از دیگر عوارض همین پدیده است. کارشناسان یادآوری می‌کنند که ۶٠ درصد منابع آب آسیای مرکزی در تاجیکستان قرار دارد و از میان رفتن یخچال‌های طبیعی این کشور، تمام منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
دلیر عثمانوف، از فعالان محیط زیست تاجیکستان تاکید می‌کند که کشور او «به تنهائی قادر به رویاروئی با این مشکل نیست». از همین رو، رئیس جمهوری این کشور خواستار ایجاد یک بنیاد بین‌المللی برای حفاظت از یخچال‌های طبیعی و اعلام سال ٢٠٢۵ به عنوان سال بین‌المللی برای حفاظت از یخچال‌های طبیعی شده است.
پیش از این عبدالحمید قیوم‌اُف در بارۀ روند آب شدن پیریخ‌ها در تاجیکستان هشدار داده و گفته بود هر چند روند آب شدن همه جا یکسان نیست و حتی یخچال‌های تازه نیز پدید آمده‌اند، اما در ٣٠ سال اخیر میزان پیریخ‌های تاجیکستان ١٠ درصد کاهش یافته است. او بویژه در بارۀ آب شدن کلاهک یخی پامیر در این کشور خواستار همکاری بین‌المللی شده و تاکید کرده بود که جلوگیری از این روند بدون بکار گرفتن تکنولوژی‌های نوین ممکن نیست.
تاجیکستان با تجهیز مرکز تحقیقات در بارۀ پیریخ‌ها و بکار گرفتن پهپاد و دیگر ابرازهای دیده‌بانی و اندازه گیری، توانائی کافی برای ارزیابی روند تغییرات بدست آورده است، اما برای جلوگیری از روندهای زیان بار، نیازمند همکاری‌های بین‌المللی است.
یکی از خطرات آب شدن شتابناک یخچال‌های طبیعی، علاوه بر از میان رفتن منابع آب حاصل از آنها، افزایش شدید ریزش بهمن و خسارات ناشی از آن است.
بگفتۀ عبدالحمید قیوم‌اُف سهم یخچال‌های طبیعی در آب جاری در رودخانه‌های تاجیکستان بطور معمول ٢۵ درصد است، اما در دوره‌های خشکسالی به ٧۵ درصد نیز می‌رسد و همین اهمیت حفاظت از آنها را برای سراسر آسیای مرکزی نشان می‌دهد.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید