آلمان و اروپا، نگران حمله نظامی روسیه به اوکراین

یک هفته پس از ارائه پیشنهاد روسیه برای گفتگو با ناتو و غرب بر سر بحران اوکراین، وزیرخارجه آلمان مذاکره را تنها راه حل این بحران خواند. در همین حال، دولت اوکراین توافقنامه آتش بس سال ۲٠۲٠ خود با جدائی خواهان تحت حمایت روسیه را برای یک سال دیگر تمدید کرد. به رغم این تحولات مثبت، برخی سیاستمداران آلمان همچنان بیمناک حمله روسیه به اوکراین و خواستار قاطعیت برلین در برابر تحرکات نظامی روسیه هستند.

آنالنا بربوک وزیر امور خارجه آلمان AP - Michael Sohn

از زمان استقرار نیروهای مسلح روسیه در مرز اوکراین، در میان سیاستمداران آلمان این نگرانی تشدید شده است که احتمال دارد مسکو طرح یک حمله نظامی بزرگ به اوکراین را داشته باشد.

تجربه تلخ شبه جزیره کریمه

نگرانی ناتو و غرب از الحاق شبه جزیزه کریمه به خاک روسیه سرچشمه می گیرد. مسکو در ماه مارس سال ۲٠۱۴ ابتدا به بهانه حفاظت از جان شهروندان روس کریمه نیروهای مسلح را به این شبه جزیره اعزام کرد و سپس در رفراندومی که از نظر غربی ها دستکاری شده بود، کریمه را به خاک خود ملحق کرد.

اعتراض های پیاپی ناتو، آمریکا و متحدان اروپائی آن به این تعرض ظرف هفت سال گذشته راه به جائی نبرد و حتی روسیه در پی تحریم اقتصادی و سیاسی خود ازسوی اتحادیه اروپا نه تنها حاضر به عقب نشینی از کریمه نشد، بلکه جدائی خواهان شرق اوکراین را نیز مورد پشتیبانی قرار داد تا در این منطقه اعلام استقلال کنند. امری که تاکنون مورد پذیرش دولت اوکراین قرار نگرفته است.

پیشنهاد روسیه و واکنش ناتو

در روزهای اخیر به ویژه پیشنهاد یکی از فرماندهان بلندپایه ناتو برای استقرار نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی در بلغارستان و رومانی بر نگرانی های روسیه افزود. این پیشنهاد تنها چند روز پس از آن مطرح شد که روسیه طرحی را برای مذاکره با ناتو و غرب تسلیم ناتو و آمریکا و متحدانش در اروپا کرده بود. در این طرح که روسیه آن را "طرح امنیت تعهدآمیز" نام نهاده است، از ناتو خواسته شده که اوکراین و لهستان و سایر کشورهای اروپای شرقی و هم مرز با روسیه را به عضویت نپذیرد و به رزمایش های خود در منطقه پایان دهد.

نگرانی وزیران خارجه آلمان و لوکزامبورگ

روز چهارشنبه ۲۲ دسامبر آنالنا بربوک وزیرخارجه آلمان ضمن دیداری با جین آسلبورن همتاری لوکزامبورگی خود در برلین یکبار دیگر نسبت به تحرکات نظامی روسیه در مرز اوکراین ابراز نگرانی کرد، اما در عین حال تاکید ورزید که بازگشت روسیه به میز مذاکره اهمیت زیادی دارد.

وزیرخارجه آلمان درباره پیشنهادها و خواست هائی که روسیه در طرح امنیت تعهدآمیز برای منطقه عنوان کرده گفت: "این پیشنهادها نمی توانند پایه درستی برای حل مشکلات باشند، اما درست به همین دلیل ما باید با روسیه گفت و گو کنیم".

آسلبورن نیز در تکمیل سخنان همتای آلمانی خود گفت که کشورهای اروپائی باید بر تلاش های خود برای گفتگوی سازنده و بنیادی با روسیه بیافزایند. وی افزود که یک گفتگوی متمدنانه باید جای این سروصدای نظامی را بگیرد، زیرا هیچکس خواستار تحریم ها و عملیات نظامی نیست".

سفیر آلمان در اوکراین چه می گوید؟

همزمان با دیدار وزیران خارجه دو کشور آلمان و لوکزامبورگ، آنکه فلدهوزن سفیر آلمان در اوکراین با انتشار بیانیه ای خطاب به آلمانی های ساکن اوکراین کوشید فضا را آرام نگه دارد و تصریح کرد که تحرکات نظامی روسیه در مرز اوکراین را نباید به این معنا گرفت که روسیه قصد دارد در روزهای آینده به اوکراین حمله کند. وی تاکید کرد که شخصا احتمال حمله بزرگ روسیه را ناچیز می داند و اظهار نظر صریح سیاستمداران اروپا و یک هماهنگی به موقع می توانست پیام درستی به روسیه برساند.

سفیر آلمان افزود: "ما در هفته های اخیر شاهد افزایش قابل توجه نیروهای روسیه در مرز اوکراین نبوده ایم". خانم آنکه فلدهوزن افزود: "با این همه آلمان هم مثل همه شرکای خود رفتار روسیه را بسیار جدی می گیرد. در این شرایط باید همانطور که دولت جدید آلمان نشان داده است، آرامش توام با دقت و هوشیاری در دستور کار قرار گیرد".

رزمایش تازه روسیه در مرز اوکراین

به گزارش روزنامه تاگس اشپیگل که در برلین منتشر می شود، روسیه در همین روزها سرگرم تدارک یک مانور نظامی جدید است که می تواند بر نگرانی های اروپا بیافزاید و بحران را تشدید کند. خبرگزاری اینترفکس روسیه گزارش داده است که در چارچوب این رزمایش قرار است صدها تکاور چترباز روسیه در کنار مرز اوکراین به تمرین بپردازند.

اینترفکس به نقل از منابع نظامی نوشته است که در این مانور علاوه بر چتربازان ۱۲٠٠ سرباز روس و ۲۵٠ خودروی نظامی شرکت خواهند کرد.

بحران تازه و خط لوله نورداستریم 2

در این شرایط، رئیس فراکسیون حزب سوسیال دموکرات در مجلس فدرال آلمان ضمن ابراز نگرانی شدید نسبت به بحران اوکراین از آن به عنوان "دور باطل تنش" نام برد و گفت که "ما باید حتما از این دور باطل بیرون بیائیم". این سیاستمدار به اشپیگل گفت: "بر طبل جنگ کوبیدن و تحریکات دولت روسیه قابل تحمل نیست. به این دلیل باید مرزهای این حرکات و عواقب قطعی آن را روشن کرد و همزمان راه خروج از بن بست را هم نشان داد".

رئیس فراکسیون حزب حاکم در باره تاثیر بحران فعلی بر سونوشت خط لوله گاز نورداستریم 2 گفت: "روسیه می داند اقدام های تنش آفرین بیشتر چه معنائی برایش خواهد داشت. این پیام به صورت آشکار به روسیه رسیده است. پوتین اگر مایل باشد می تواند به عواقب کار خود بیاندیشد".  

روسیه با بهانه قرار دادن امنیت روس تباران کشورهای جداشده از فدراسیون روس خود را هنوز در این کشورها صاحب حقوقی می داند. بنابراین بیمناک آن است که با پیوستن این کشورها به ناتو منافع خود را از دست بدهد. پیشنهاد موسوم به "طرح امنیت تعهدآمیز" که هفته گذشته تسلیم ناتو، آمریکا و اتحادیه اروپا شد این نگرانی را به روشنی منعکس کرده است.

البته مخالفت آمریکا، اوکراین و برخی اعضای اتحادیه اروپا با بهره برداری از خط لوله گاز نورداستریم 2 نیز در موضع گیری های مسکو بی تاثیر نیست. این خط لوله ۱۲٠٠  کیلومتری با مشارکت مالی و فنی آلمان احداث شده و در آستانه بهره برداری است، اما تاکنون مجوز تکمیل و بهره برداری نگرفته است. دولت جدید آلمان نورداستریم 2 را یک پروژه اقتصادی می داند و می گوید که سرنوشت آن نباید به سیاست گره بخورد.