ایران، کرۀ شمالی، پاکستان: خرده‌فروشان بازار جهانی اسلحه
جنگ اوکراین تاکنون پیامدهای غیرمنتظره‌ای داشته است. با طولانی شدن جنگ، طرفین باید در اسرع وقت اسلحۀ لازم را تهیه کنند؛ حتی اگر لازم باشد که برای تأمین نیازهای اضطراری به کشورهایی چون ایران یا پاکستان متوسل شوند.
نتشر شده در:
ناظران بازار اسلحه شاهد پدیدۀ تازه‌ای هستند: فروشندگانی جدید وارد بازار شده‌اند: کرۀ شمالی، ایران، ترکیه یا پاکستان کم‌کم برای خود جای کوچکی در این بازار پرمنفعت پیدا کرده‌اند.
کشورهای فقیر سازندۀ اسلحه البته پدیدۀ تازه‌ای نیستند: کوبا به کمک شوروی به این مرحله رسیده بود. ترکیه نیز از چهل سال پیش گامهایی در این راه برداشته بود. اما هدف این کشورها در درجۀ اول تأمین نیازهای اولیۀ خود بود و نه صدور اسلحه.
اما همین هفتۀ گذشته روزنامۀ نیویورک تایمز مدارکی به دست آورد که نشان می‌داد روسیه در حال خرید "میلیون‌ها راکت و گلولۀ خمپاره از کرۀ شمالی است". اگرچه جزییات معامله فاش نشده، اما آمریکایی‌ها اطلاع دارند که کره شمالی توان ساخت گلوله‌های مورد استفادۀ ارتش روسیه را دارد. تمامی این سلاح‌ها ظاهراً برای ارسال به جبهه‌های اوکراین خریداری شده است.
اواسط تابستان گذشته نیز جیک سالیوان مشاور امنیت ملی جو بایدن گفته بود که تهران در تدارک تحویل چند صد پهپاد به روسیه است. سپس سخنگوی پنتاگون خبر داد که "پهپادها در یک فرودگاه ایرانی به داخل هواپیماهای باری روس منتقل شده. این هواپیماها طی چند روز (در ماه اوت) به سوی روسیه پرواز کردند".
احتمال داده می‌شود که این پهپادها از نوع "شاهد ۱۲۹" و "مهاجر ۶" بوده باشد. اما منابع آمریکایی گفته‌اند که هنوز هیچیک از این پهپادها را در جبهه‌های اوکراین مشاهده نکرده‌اند. ظاهراً عیب و ایرادهای فنی به روسها اجازه نداده که از خریدهای ایرانی خود بهره ببرند.
اما فقط روسیه نیست که با فروشندگان تازه‌وارد معامله می‌کند. یک سایت دیدبان اوکراینی مشاهده کرده که گلوله‌های پاکستانی به سمت نیروهای روس شلیک شده است. در برخی تصاویر ویدئویی، سربازان اوکراینی در حال استفاده از مهماتی دیده شده‌اند که روی آنها علامت "POF" (Pakistan Ordnance Factories) کاملا مشخص است. این مؤسسه، سازندۀ اصلی سلاح‌های پاکستانی است.
یک دیپلمات آمریکایی به روزنامۀ لوموند گفته است که تحویل اسلحۀ پاکستانی به اوکراین احتمالاً با وساطت آمریکا صورت گرفته. در ازای این کار، آمریکا برای دریافت یک وام ۱٫۷ میلیارد دلاری به اسلام‌آباد کمک کرده است. ظاهراً در این بده و بستان‌ها بریتانیا نیز نقشی داشته زیرا فرود و پروازهای مکرر هواپیماهای باری نیروی هوایی انگلیس در فرودگاه راولپندی مشاهده شده است.
اگرچه ترکیه نیز به سهم خود از جنگ اوکراین استفاده کرده و به ارتش اوکراین هواپیمای بدون سرنشین تحویل داده، اما تلاش آنکارا برای تولید اسلحه به چند دهه قبل باز می‌گردد.
سال گذشته رجب طیب اردوغان با افتخار گفت: "ترکیه یکی از ده کشور دنیاست که می‌تواند کشتی جنگی طراحی کند، بسازد و تعمیر کند".
ترک‌ها از سال ۲٠۱٠ برنامۀ گسترده‌ای را در جهت "خودکفایی نظامی" به راه انداختند که موفقیت‌هایی هم داشته که شاید چشمگیر‌تر از همه ساخت پهپاد باشد. در سال‌های اخیر، پهپادهای "بیرقدار" از جمله در جنگ‌های داخلی لیبی و در جنگ آخر ارمنستان و آذربایجان حضور مؤثری داشته‌اند. وجه تسمیۀ این هواپیماهای بدون سرنشین، نام مهندس طراح آنست: آقای سلجوق بیرقدار (Selçuk Bayraktar) که فارغ‌التحصیل دانشگاه آمریکایی ام.آی.تی است امروزه با لقب "قهرمان ملی" و البته به عنوان داماد اردوغان شناخته می‌شود.
البته به رغم ورود این "خرده‌فروشان"، بازار اسلحه همچنان در دست قدرت‌های بزرگ است. در سال ۲٠۲۱، پنج فروشندۀ نخست اسلحه در جهان به ترتیب از این قرار بودند: آمریکا، روسیه، فرانسه، چین و آلمان. باید در پایان سال جاری میلادی دید که آیا شروع جنگ اوکراین در این رده‌بندی تغییری داده است یا خیر.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید