بشار اسد و زلنسکی در جدّه: عربستان به دنبال ایفای نقش درجه اول در صحنۀ جهانی است
محمد بن سلمان با پذیرایی هم‌زمان از ولودیمیر زلنسکی و بشار اسد می‌خواهد نقش خود را به عنوان یک عامل سیاسی درجه‌اول در صحنۀ جهانی بنمایاند. او که در پی قتل فجیع جمال خاشقجی گرفتار انزوای بین‌المللی شده بود، اینک تلاش می‌کند تا با میانجیگری در جنگ اوکراین و با پشتیبانی از رژیم دمشق، بر استقلال سیاسی عربستان در برابر واشنگتن و مسکو تأکید کند.
نتشر شده در: : روزآمد شده در
عربستان در مقام میزبان اجلاس اتحادیۀ عرب، روز گذشته – جمعه ۲٩ اردیبهشت – رؤسای جمهور اوکراین و سوریه را در شهر جدّه، در یک سالن کنفرانس واحد گرد آورد.
به نظر می‌رسد که هدف اصلی از این نمایش سیاسی، تأکید بر نقش مثبت محمد بن سلمان باشد. علاوه بر پروندۀ قتل خاشقجی که سابقۀ بن سلمان را سیاه کرده بود، چهرۀ عربستان سعودی در افکار عمومی جهانی، به ویژه از نظر احترام به حقوق بشر، چندان دلپسند نیست. اما به عقیدۀ یک پژوهشگر آمریکایی موسوم به کریستیان اول‌ریشن، «هدف اصلی رهبران سعودی، ارائۀ محمد بن سلمان به عنوان یکی از چهره‌های اصلی در جغرافیای سیاسی کنونی است.» به گفتۀ او انزوای سیاسی محمد بن سلمان عملاً با جنگ اوکراین به کلی فراموش شد.
به نوشتۀ خبرگزاری فرانسه، حضور هم‌زمان زلنسکی و بشار اسد در جدّه، توانست بسیاری از انتقادها را علیه ریاض خنثی کند. به گفتۀ خانم رابحة سيف علام، پژوهشگر مرکز مطالعات استراتژیک قاهره، «حضور زلنسکی البته عیش بشار اسد را منغص کرد، زیرا رئیس جمهوری اوکراین مدام جنایات روسیه را یادآوری می‌کند»، و طبعاً این نوع سخنان برای بشار اسد که به لطف ولادیمیر پوتین در قدرت مانده دلپذیر نیست، اما همین حضور تؤامان دو رهبر از دو جبهۀ متضاد – یکی دشمن سرسخت و دیگری دوست وامدار مسکو – به احتمال زیاد خواسته و طرح بن‌سلمان بوده است تا از این طریق بی‌طرفی خود را در سطح جهانی به نمایش بگذارد.
بر خلاف ادعای برخی رسانه‌های سعودی، دعوت از زلنسکی یک تصمیم ناگهانی نبوده و با هماهنگی واشنگتن انجام گرفته است. حضور اسد نیز بعد از تدارکات و محاسبات دقیق میسر شده است.
برای رئیس جمهوری سوریه که رسماً ۱۲ روز قبل به اتحادیۀ عرب پذیرفته شد، حضور یافتن در اجلاس جدّه یک پیروزی بزرگ محسوب می‌شود. حتی رسانه‌های عرب گزارش دادند که روز گذشته، بشار اسد دست امیر قطر را فشرده و با وی گفتگو کرده است. قطر که در زمان جنگ داخلی سوریه یکی از سرسخت‌ترین دشمنان اسد به شمار می‌آمد، قبلاً خواستار رسیدگی به «جنایات جنگی رژیم دمشق» شده بود.
برخی کارشناسان - از جمله خانم کریستین دیوان عضو انستیتوی مطالعات حوزۀ خلیج فارس در واشنگتن – گفته‌اند که قطر در ابتدا مخالف بازگشت سوریه به اتحادیۀ عرب بوده اما در نهایت ریاض خواستۀ خود را به کرسی نشانده است.
اما به نوشتۀ خبرگزاری فرانسه شاید حضور زلنسکی در عربستان با مخالفت‌های بیشتری همراه بوده است. چرا که رئیس جمهوری اوکراین قبلاً برخی کشورهای عرب را صریحاً متهم کرده بود که «چشم بر جنایات روسیه می‌بندند». با اینحال در این مورد نیز، محمد بن سلمان توانسته نظر خود را به سایر دولت‌های عرب تحمیل کند.
بدین ترتیب، ولیعهد عربستان که اینک علناً همه‌کارۀ کشور است، موفق شده تا با برگزاری یک نمایش سیاسی معتدل و انتخاب دو بازیگر در دو نقش متضاد – یکی از جناح روسیه و دیگری از جناح غرب – خود را به عنوان یک داور بین‌المللی بی‌طرف معرفی کند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید