باندهای تبهکار، کشور اکوادور را به آشوب کشیدند؛ خطر جنگ داخلی؟

در حالی که دولت اکوادور وضعیت اضطراری اعلام کرده، برخی از رهبران بزرگ‌ترین گروه‌های جنایتکار از زندان گریخته‌اند. بروز انفجارهای متعدد در چند شهر و همچنین هجوم یک گروه مسلح به تلویزیون دولتی، باعث شده که اکوادور به وضعیت جنگ داخلی نزدیک شود.

بعد از حمله مسلحانه به تلویزیون دولتی اکوادور، پلیس تعدادی از مهاجمان را در مقابل ساختمان دستگیر کرد AP - Cesar Munoz

روز سه‌شنبه ۱٩ دی، دانیل نوبوآ، رئیس‌جمهوری اکوادور از نیروهای مسلح و پلیس کشور خواست تا «برای حفظ حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشور، علیه سازمان‌های تبهکار، تروریسم و گروه‌های مسلح بسیج شوند.»

وی یک روز قبل در سراسر کشور «وضعیت اضطراری» اعلام کرده بود. دانیل نوبوآ که ۳۶ سال دارد و جوان‌ترین رئیس‌جمهوری تاریخ اکوادور محسوب می‌شود، از سه ماه قبل به این مقام دست یافته است. او فهرستی دقیق از ۲۲ گروه‌ تبهکار ارائه کرده و از ارتش و نیروهای انتظامی خواسته است که در برابر آنها با قاطعیت و در عین حال با احترام به حقوق بشر مقابله کنند.

یک روز قبل از آن که وضعیت اضطراری در اکوادور اعلام شود، آدولفو ماسیاس، مشهور به «فیتو»، رهبر باند قاچاقچیان «لُس چونروس»، از زندان گریخت. هنوز معلوم نیست که وی به چه شکل از زندان خارج شده. فرار وی با آشوب‌هایی در چند زندان همراه بود.

همچنین روز سه‌شنبه اعلام شد که فابریسیو کولون پیکو، رهبر گروه تبهکار «لُس لوبوس» نیز از زندان فرار کرده است.

دولت معتقد است که انگیزۀ اصلی آشوب و خشونت، طرح رئیس‌جمهوری برای ساخت یک زندان جدید فوق‌امنیتی است، با این هدف که رهبران اصلی باندهای قاچاق و جنایت را در خود جای دهد. ظاهراً «فیتو» نیز با آگاهی از این طرح، تصمیم به فرار از زندان گرفته است.

رئیس ستاد مشترک ارتش اکوادور اعلام کرد که «رویدادهای دو روز اخیر نشان می‌دهد که اقدامات دولت، سازمان‌های تبهکار را جداً به خطر انداخته. در نتیجه آنها با به‌راه انداختن موج خشونت قصد ارعاب مردم را کرده‌اند.»

روز سه‌شنبه، در حالی که برنامه‌های شبکۀ تلویزیون دولتی به طور مستقیم پخش می‌شد، ناگهان یک گروه مسلح وارد ساختمان تلویزیون شد و بعد از کتک زدن کارمندان، مقداری مواد منفجره (دینامیت) در محل باقی گذاشت. بعد از این واقعه پلیس سیزده نفر را با اسلحه و مواد منفجره دستگیر کرد.

Des hommes armés et cagoulés ont fait irruption mardi 9 janvier sur le plateau d'une télévision publique à Guayaquil (sud-ouest de l'Equateur), prenant en otage des journalistes et d'autres employés.
→https://t.co/woqNUfNNHN pic.twitter.com/SlfYVEa5hc

— Le Figaro (@Le_Figaro) January 10, 2024

در همین روز، هفت مأمور پلیس در سه استان مختلف ربوده شدند. همچنین در دو شهر دیگر انفجارهایی رخ داد که هنوز تلفات احتمالی آن معلوم نیست. جنایتکاران ویدئوهایی از قتل دو نگهبان زندان منتشر کرده‌اند که مردم را سخت وحشت‌زده کرده است.

شهرداری شهر کیتو – پایتخت – نیز اعلام کرده که انفجارهایی در شهر رخ داده است. در مورد علل انفجارها هیچ خبری مخابره نشده و هنوز هیچ گروهی مسئولیت این کار را به عهده نگرفته است.

اهالی اکثر شهرهای بزرگ اکوادور که از این اوضاع وحشت کرده‌اند، بیشتر مغازه‌ها و مدارس را بسته و به خانه‌ها پناه برده‌اند. به گفتۀ رئیس‌جمهوری، کشور گرفتار «یک درگیری مسلحانۀ داخلی» است. به درستی معلوم نیست که این «درگیری مسلحانه» تا یک «جنگ داخلی» چقدر فاصله دارد.

اکوادور که حدود ۱٨ میلیون جمعیت دارد، زمانی کشور آرامی بود. اما قاچاق کوکائین آتش خشونت را شعله‌ور کرد. اکوادور کم‌کم به یکی از پایگاه‌های صدور کوکائینی تبدیل شد که اساساً در پرو و کلمبیا تولید می‌شد. بین سالهای ۲٠۱٨ تا ۲٠۲۳، تعداد قتل‌های خیابانی هشت برابر افزایش یافت. تنها در سال ۲٠۲۳،  بیش از ۲۲٠ تن مواد مخدر ضبط و ۷٨٠٠ نفر در خشونت‌ها کشته شدند.

برخی کشورهای اروپایی از شهروندان خود خواسته‌اند که از سفر به اکوادور خودداری کنند. روسیه نیز اعلام کرده «به دولت اکوادور برای بازگرداندن آرامش اعتماد دارد و نیازی به مداخلۀ خارجی نیست.»

دولت‌های برزیل، شیلی، کلمبیا و پرو نیز اعلام کرده‌اند که پشتیبان دولت اکوادور هستند.