در انتظار پیشنهادات ایران، برای لغو احتمالی تحریم‌ها

روزنامه اقتصادی لز اکو، با این عنوان که «همه بی‌صبرانه در انتظار پیشنهادات ایران برای پرونده اتمی این کشور هستند» می نویسد: شاید ما شاهد از سرگیری روابط عادی ایران با غرب در کنفرانس ژنو باشیم که در روزهای سه شنبه و چهارشنبه آینده برگزار می شود. جال این پرسش پیش می آید که ایران چه تضمینی به غرب خواهد داد؟

بنا به گفته دیپلمات ناشناسی که روزنامه "وال اتسریت جورنال" روز گذشته سخنان وی را منتشرکرد و گفت که او این روزها بسیار با مقامات ایران در تماس بوده است، رهبران ایران آماده اند با پیشنهادات جدی به کنفرانس ژنو بروند. مطلب، سپس وارد بحث بر سر غنی‌سازی اورانیوم و میزان لازم برای ساختن یک بمب اتمی می شود. نویسنده آنگاه می‌نویسد که در ازای تضمین به غربی‌ها و رفع نگرانی آنها، تهران می خواهد هرچه زودتر به تحریم‌هائی پایان داده شود که اقتصاد این کشور را در تنگنا قرار داده، سبب کاهش 50% صادرات نفت کشوری شده که در گذشته چهارمین کشور صادر کننده به شمار می آمد. این تحریم همچنین باعث کاهش ارزش ریال و تورم بسیار بالا شده است.

انتظار می رود که کشورهای ١+٥ بار دیگر در ژنو همان پیشنهادی را بکنند که در قزاقستان کردند، یعنی خودداری از غنی کردن 20درصد اورانیوم وذخیره کردن مواد سوختی اتمی در خارج از ایران. از دیگر مواردی که در کنفرانس ژنو به آن پرداخته خواهد شد شمار سانتریفوژوزهای است که شمارشان 15000 برای نخستین نسل و 1000 برای مدرن ترین آنها تخمین زده می‌شود. البته در این میان واشنگتن از ایران دعوت کرد که در یک کنفرانس دیگر درژنو بر سر تنش سوریه شرکت کند اما تهران شرایط این دعوت را نبذیرفت.

لوموند، در مطلبی زیر عنوان «خاورمیانه: نیتی بکینیم» به قلم "آلن فراشون" می نویسد: بر خلاف آن چه گفته می شود که باید در مورد خاورمیانه، همواره بدترین سناریو را محسم کنیم، عیبی هم ندارد که گاه خوش‌بین باشیم و به خود بگوئیم آیا این منطقه در آستانه یک دگرگونی بزرگ قرار ندارد؟ رؤیائی که شماری اندک، پیش از واژگونی شوروی پیشین به خود راه داده بودند.

این بارقه کوچک امید که در خاور میانه سوسو می زند، برخاسته از امکان گرم شدن روابط میان ایران و آمریکاست. در ایران لحن تغییر کرده، اکنون سخنانی پیرامون عادی ساختن روابط با آمریکا در صورت کسب توافق برسر پرونده اتمی ایران شنیده می شود. البته راه دراز خواهد بود چرا که روابط از سال 1979 قطع شده اند.

در همین حال، منفی‌بافان می گویند ایران چند امتیاز خواهد داد تا بتواند تحریم‌های حفقان آور را لغو کند، اما بعد آمریکائیان را در دام مذاکرات بی پایان خواهد انداخت.

آنها می افزایند که جمهوری اسلامی هویت خود را بر پایه رودرروئی با آمریکا ساخته است. این کشور از گروه‌های تروریست در سراسر جهان حمایت کرده و درباره برنامه اتمی خود دروغ گفته است. البته پاره ای از این سخنان درست است اما یک چنین سخنانی در سال‌های 1970 درباره چین هم زده می شد، اما این کشور در سال 1972 از "ریچارد نیکسون" استقبال کرد چون دفاع از منافعش ایجاب می کرد که روابط خود با واشنگتن را عادی سازد و همانگونه که نزدیکی آمریکا و چین، مسکو را منزوی ساخت و چهره جنگ سرد را تغییر داد، عادی شدن روابط میان ایران و آمریکا هم همه داده ها را در خاورمیانه درهم خواهد ریخت.

جمهوری اسلامی ایران، هم اگر بر این باور باشد که منافعش در نزدیکی با آمریکاست، می بایستی در زمینه هسته ای از خود گذشتگی نشان دهد و ازدادن شعارهای انقلابی بپرهیزد. ایران با چنین کاری برد بزرگی خواهد داشت؛ تحریم ها کم‌کم برداشته می شوند، از انزوا بیرون می آید و موقعیت او در منطقه به رسمیت شناخته خواهد شد. حال اگر بگوئیم که رژیم ایران مالیخولیائی است، نباید فراموش کنیم که بازاریان حساب و کتاب سرشان می شود و اگر این سناریوی امیدوار کننده پیاده شود و ایران از بی‌ثبات‌سازی منطقه دست بردارد، امید ممکن خواهد بود.

اما یکی از کشورهائی که از این سناریو خوشش نمی آید، اسرائیل است.

کشور دیگر عربستان سعودی، سردمدار شاخه اکثریت اسلام، یعنی سنی‌گری است که پرچمدار اقلیت شیعه را در جهان اسلام دشمن خود می داند. این در حالی است که عربستان سعودی، بسیار بیشتر از ایرانیان به تروریسم اسلامی وجهادگرائی افراطی کمک کرده است.

اما بزرگترین دشمنی با این نزدیکی، در درون ایران انجام می گیرد، یعنی همه آن گروه‌های فشاری که اختیار برنامه اتمی را در دست دارند که رژیم در آن پول‌های کلانی را خرج کرده است.

در واشنگتن نیز لابی طرفدار اسرائیل- "آیپاک"، که در میان نمایندگان جمهوریخواه و دمکرات هواداران بسیاری دارد علیه این گشایش بسیح شده است. بنابراین می تواند در رأی کنگره برای لغو تدریجی تحریم ها علیه ایران فشار وارد کند.

بدین ترتیب می بینیم هنوز نتیجه‌ای بدست نیامده، اما آنچه مسلم است این است که راه آرامش در خاورمیانه از تهران و واشنگتن می گذرد.