در مکزیک، خشونت قاچاقچیان به مرز جنگ نزدیک می‌شود

جمعه شب (٣٠ ژوئن/٩ تیر)، کاروان مردان مسلح با نیروهای پلیس شهر مازاتلان برخورد کرد و تیراندازی شروع شد. چهار اتوموبیل با ١٩ سرنشین شدیداً زیر آتش پلیس قرار گرفت و در نهایت همۀ این سرنشینان کشته شدند. ۵ مأمور پلیس نیز زخمی شدند. علاوه بر چهار خودرو، ٢٢ قبضه سلاح گرم به دست پلیس افتاد.

این درگیری، یکی از خشن‌ترین درگیری‌های ماه‌های اخیر میان پلیس و جنایتکاران مکزیکی است که اکثراً به کارتل‌های مواد مخدر تعلق دارند. از حدود یک سال پیش که خوآکین گوزمان، رهبر کارتل معروف به "سینالوآ" (Sinaloa) دستگیر شد، جنگ قدرت در درون این سازمان نیز اوج گرفته و بسیاری از درگیری‌ها و جنایت‌های یک سال اخیر در شمال مکزیک، نتیجۀ تصفیه حساب‌های بین قاچاقچیان بوده است.

خوآکین گوزمان ملقب به "اِل چاپو" که از سوی واشنگتن "خطرناک‌ترین قاچاقچی جهان" توصیف شده بود، نخست در سال ٢٠١۴ دستگیر شد اما پس از چند ماه، با حفر یک تونل یک کیلومتری، از زندان گریخت. اما دوباره در ژانویۀ ٢٠١۶ توسط نیروهای ویژۀ مکزیکی بازداشت شد.

کارتل - یا مجتمع گروه‌ها و تشکل‌هایی که تحت رهبری گوزمان بود، به دلیل فعالیت در ایالت شمالی "سینالوآ"، به همین اسم معروف شده است. با اینحال حوزۀ نفوذ این سازمان جنایتکار که به "کارتل پاسیفیک" نیز شهرت دارد، از مرزهای مکزیک بسیار فراتر رفته است. وزارت دفاع آمریکا تخمین می‌زند که کارتل "سینالوآ" و دیگر کارتل بزرگ قاچاقچیان مکزیکی موسوم به کارتل "گلف" (خلیج)، روی هم نزدیک به صد هزار مرد مسلح در اختیار دارند.

ابعاد جنایت و اختیارات این سازمان‌ها به قدری گسترده شده که مراجع بین‌المللی میزان قربانیان خشونت‌های مکزیک را با جنگ سوریه مقایسه می‌کنند. تنها طی سال ٢٠١۶، بیش از ٢٣هزار نفر در این کشور قربانی خشونت‌های جنایتکارانه شده‌اند.

کشته شدن شش روزنامه‌نگار طی یک سال اخیر، باعث شده که اخیراً رسانه‌ها و سازمان‌های غیردولتی در اعتراض به این جنایات و بخصوص بی‌مجازات ماندن آنها، تظاهرات و برنامه‌های متعددی برگزار کنند.

معترضان می‌گویند که بخش بزرگی از پلیس و حتی قوۀ قضاییه و دولت، دچار فساد است و پیوسته تحت تطمیع یا تهدید قاچاقچیان مواد مخدر قرار دارد و در نتیجه، پرونده‌های این جنایات به طور جدی پیگیری نمی‌شوند.