دلایل و بهانه‌های مشکلات معارف در افغانستان

مشکل اصلی که وزرای افغانستان به آن مواجه هستند، کمبود ظرفیت‌هاست که منتهی به عدم صرف بودجه‌های آنان میشود. این مشکل را ورازتخانه‌های مختلف افغانستان دارا هستند و در بسیاری از موارد، طی استیضاح‌های مجلس شورای ملی، آنان دلایل این کم ظرفیتی را گفته‌اند. ولی دلایل ارائه شده، گاهی بیشتر به بهانه شباهت دارد تا دلیل واقعی.

در گفتگویی با فیض‌الله جلال- استاد حقوق و علوم سیاسی در دانشگاه کابل، این مسایل را بررسی میکنیم.

آقای جلال میگوید که مشکل معارف افغانستان در شبکه‌های چون فیس‌بوک نیست. این یک گریز است از انتقادات بجا و معقولی که سنای افغانستان در مورد معارف مطرح کرده است.

وزیر معارف افغانستان، مثل همیشه میخواهد دلیل مشکلات را در آنسوی مرزها یا در اینترنت جستجو کند در حالیکه واقعیت امر اینست که او یک وزیر ناکام است،  نه تنها آقای فاروق وردک، بلکه از ده سال به اینسو، هیچ یک از وزرای معارف افغانستان نتوانستد کار خوبی را به پیش ببرند.

با ابراز اینکه مهمترین وظیفۀ معارف، در کشورهای غربی، آموزش خواندن و نوشتن و حساب است، ولی در افغانستان مسایل دینی و اخلاقی و همچنان آموزش زبان های دیگر داخلی جای زیادی را میگیرد. از آقای فیض الله جلال میپرسم که چرا معارف افغانستان، بیشتر روی خواندن و نوشتن و حساب تمرکز نمیکند؟

او میگوید که در افغانستان، از نساب درسی و نساب حاضری، تا مشکل کمبود معلم، مشکلات فراوانی در معارف وجود دارد. معلمین مسلکی و فنی کمیاب هستند و بیشتر مسئولیت تدریس در مکاتب، به دوش ملاهاست. این ملاها هم همان چیزهایی را به مردم میاموزند که خود آنان آموخته‌اند.

مسئولین سیاسی افغانستان، بر عکس در تلاش هستند تا برای رقابت با مدارس اسلامی پاکستانی که بیشتر در پرورش طالب مفید بوده اند، در داخل افغانستان مدارس اسلامی ایجاد کنند.