دور تازه مذاکرات اتمی: امیدهای ایران و بدبینی غرب

کشورهای ١+٥، موکداً انتظار دارند در این مذاکره، ایران به پرسش‌های اساسی غرب در مورد برنامه‌های اتمی‌اش پاسخ درخور دهد.

دفتر کاترین آشتون، هفته گذشته با انتشار بیانیه ویژه ای در مورد مذاکرات آلماتی، تأکید کرد که «١+٥ امیدوار است مذاکرات سازنده باشد و پیشرفتی قاطع به سوی یافتن راه حلی جهت برطرف کردن نگرانی‌های جامعه جهانی از برنامه‌های اتمی ایران صورت گیرد.»

رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در مورد ارجاع مجدد پرونده اتمی ایران به شورای امنیت در صورت شکست مذاکرات آلماتی گفت: این روشی اشتباه است که تاکنون از سوی برخی کشورها دنبال شده است و اساس این حرکت غیرمنطقی و غیرقانونی است.

برخی منابع خبری احتمال داده اند که در صورت شکست مذاکرات ٢٦ فوریه، آژانس بار دیگر تصمیم گیری را به شورای امنیت محول نماید.

رامین مهمانپرست می گوید: چشم انداز رسیدن به توافق میان ایران و آژانس روشن است؛ کافی است بر اساس "ان. پی. تی." حقوق ایران در بحث هسته‌ای به رسمیت شناخته شود.

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، درباره اخبار منتشر شده مبنی بر این که ایران بخشی از ذخیره اورانیوم ٢٠ درصد خود را به سوخت برای مصرف در راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کرده است گفت: این کار در حال انجام است و گزارش‌های آن به صورت کامل برای آژانس انرژی اتمی ارسال شده است.

رامین مهمانپرست، در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اظهارات در مورد سایت نظامی پارچین تنها ادعاست و باید در توافق بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی، در برابر رفع نگرانی‌ها، حقوق هسته‌ای ما به صورت کامل به رسمیت شناخته شود.

مهمانپرست، در مورد اجازه دیدار از پارچین گفت: باید مشخص شود که اگر ما یک مورد نگرانی رفع کردیم، بار دیگر نگرانی‌های مستمری به وجود نیاید؛ همچنین ابزار توقف این نگرانی‌ها چیست؟.

سخنان رامین مهمانپرست در حالی انتشار می یابد که قرار است هئیت نمایندگی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دور تازه مذاکرات خود را با مقامات اتمی ایران، به انجام برساند.
قبلاً قرار بود این نشست، امروز سه شنبه برگزار گردد، ولی یک روز به تأخیر افتاده است.

بنا بر گزارش‌ها، نتایج مذاکرات فردا چهارشنبه در تهران، می تواند به عنوان پیش‌درآمدی برمذاکرات ایران و ١+٥ ، در ٢٦ ماه میلادی جاری- فوریه، درآلماتی تأثیرگذارد.

علی اکبرصالحی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، درباره جو مذاکرات آلماتی به خبرگزاری روسی آلماتی گفته است: «پیش از این، ایران بسته پیشنهادی، شامل ٥ گام و بر اساس طرح اولیه دو سال پیش وزیر امور خارجه روسیه ارائه کرده بود.»

لازم به یادآوری است که روسیه در سال گذشته خورشیدی، با هدف حل و فصل مناقشات مربوط به پرونده اتمی ایران یک طرح "گام به گام"، برای تشویق ایران به پاسخگوئی به پرسش‌های مربوط به پرونده اتمی ایران ارائه کرده بود که در آن پاسخ‌های قانع کننده ایران از یک سو و اقدامات جامعه بین المللی در ایجاد تسهیلاتی در تحریم‌های تصویب شده ازسوی دیگر، پیش بینی شده بود.

***

از دیدارهای آینده نمی توان انتظار زیادی داشت

سعید محمودی، استاد حقوق بین المللی  در سوئد، درباره دستاوردهای احتمالی مذاکراتی که قرار است میان ایران و کشورهای ١+٥ انجام گیرد، اعتقاد دارد که برای داوری در این مورد باید در نظر داشت که اکنون جو سیاسی در برخی کشورها عوض شده است، بویژه هم در فرانسه و هم در آمریکا رؤسای جمهوری که بر سر کار هستند با دید دیگری به این مسئله می نگرند و انتظار می رود که خواسته صمیمانه‌ترشان این باشد که قضیه به نحو مطلوب حل شود.

محمودی، میگوید به همین دلیل ایران امیدوار است که آن شرایطی که از قبل مطرح کرده است، یعنی حفظ امنیت کشور در قبال تضمین‌ غیرنظامی بودن  برنامه اتمی ایران، همه بصورت یکپارچه با یکدیگر مطرح و حل و فصل شوند.

با این حال سعید محمودی امید چندانی به موفقیت این جلسات ندارد. بعقیده او جو نسبت به گذشته قدری مشکل‌تر شده است. او میگوید باید گفت که بخشی از مشکل‌تر شدن جو بخاطر شخص آقای" آمانو"ست که ظرافت‌های البرادعی را بعنوان یک حقوق‌دان خوب ندارد.
بعقیده سعید محمودی بخاطر این جوی که ایجاد شده ما انتظار زیادی از دیدارهائی که در پیش است نباید داشته باشیم.

تردید پیرامون اظهارات خوشبینانه مقامات ایرانی

رضا تقی زاده، تحلیلگر مسایل بین‌المللی نیز اعتقاد دارد که علامت هایی که از جانب ایران  دیده میشود مثبت است اما ما باید به این علامت ها با دیده احتیاط نگاه کنیم. جدا از تبدیل بخشی از انبار اورانیوم غنی شده به میله های سوختی، اظهارات مثبت مقامات ایرانی طی روزهای اخیر از جمله آقای مهمانپرست و همچنین آقای آهنی، سفیر ایران در فرانسه، با شروطی همراه بوده است؛ به همین خاطر باید با دیده احتیاط این اخبار مثبت را نگاه کرد.

محک این اظهارات مثبت مقامات ایرانی، روز چهارشنبه خواهد بود که آیا تهران اجازه بازدید از سایت پارچین را خوهد داد و یا حداقل تاریخی برای آن تعیین خواهد شد، یا خیر؟»

باید گفت که طی روزهای اخیر نشانه های مثبتی از سوی جمهوری اسلامی ایران پیرامون برنامه هسته‌ای این کشور به جامعه جهانی ارسال میشود، از جمله تبدیل اورانیوم با غلظت ٢٠ درصد به میله‌های سوخت راکتور...

 رضا تقی زاده، بخشی از اظهارات رامین مهمانپرست را مورد اشاره قرار داد: «باید در توافق کامل بین دو طرف (ایران و آژانس) مشخص شود که در مقابل رفع نگرانی آنها آیا حقوق هسته‌ای ما در راستای اهداف صلح‌آمیز به شکل کامل به رسمیت شناخته می‌شود؟ اگر قرار باشد نگرانی آنها را برطرف کنیم، آیا مجدداً نگرانی‌هایی را مطرح خواهند کرد؟ ابراز نگرانی‌ها تا چه خواهد بود؟ اگر قرار باشد هر روز با ادعای یک کشور یا یک فرد فعالیت نظامی کشور ما مورد بهانه قرار گیرد و به همین خاطر بخواهند مراکز نظامی ما را مورد بازرسی قرار دهند، هیچکس چنین اجازه‌ای را نخواهد داد. سایت پارچین پیش از این دو بار مورد بازرسی قرار گرفته.»

رضا تقی زاده، دراین رابطه گفت: «آقای مهمان پرست به این نکته دقت نمیکنند و یا مطرح نمیکنند که مسئولیت‌های آژانس بین المللی اتمی، مسئولیت هایی دائمی است. اگر در تاریخی در پارچین آزمایشی صورت بگیرد که تردید برانگیز باشد آژانس ازاین محل بازدید خواهد کرد و این بدان معنا نیست که دیگر تردیدی ایجاد نمیشود. اگر تردیدی ایجاد شود باز هم باید اجازه بازرسی به آژانس داده شود، نتیجه این که مأموریت‌های آژانس پایان پذیر است.»