"رقص سایه ها" روایت تبعید و تنهایی، اثر مهدی دادستان

رمُان روایت "تجربۀ تبعید" و تنهایی از خلال زندگی شخصیت اصلی داستان، سعید، پزشک و فعال سیاسی، است و در عین حال دو دورۀ حساس تاریخ معاصر ایران را دربرمی گیرد : یکی آخرین سال های منتهی به سقوط سلطنت پهلوی که می توان از آن با عنوان "تجربۀ توهم و زندان" یاد کرد و دیگری روی کار آمدن استبداد مذهبی در ایران که از جمله پی آمدهایش تبعید و سرگردانی بی سابقۀ نسل های متعددی از زنان و مردان این کشور بوده است.
در توصیفی عمومی، "رقص سایه ها" روایت شکست و فروریختن توهمات شخصیت اصلی داستان و رویارویی مداوم او با گذشته، خاطرات گذشته و این پرسش کلیدی است که آزادی چیست و امکان و دامنۀ انتخاب های حقیقی آدمی کدام ها هستند.
"سایه ها" یا "رقص سایه ها" به تعبیر خود نویسنده ادامۀ حیات گذشته است که در زندگی انسان تبعیدی به تنها زمان حقیقی یا واقعی می ماند.
استمرار و سنگینی گذشته در زمان حال که بعضاً به حسرت یا "نوستالژی" شباهت دارد تصویر آینده، امید به ساختن آینده را به انتظاری موهوم و بی اساس در نزد انسان تبعیدی به ویژه تبعیدی ایرانی بدل می سازد. خود مهدی دادستان این ناامیدی را ویژگی انسان تبعیدی ایرانی می داند که، به گفتۀ او، در قیاس با دیگر تبعیدیان بیشتر میل به ادغام شدن در جامعۀ میزبان دارد تا تشکیل انجمن و جماعت تبعیدیان دور از مرکز.
مهدی دادستان کتاب "رقص سایه ها" را به خاطرۀ خانم "آن اوبرسفلد" (Anne Ubersfeld) نویسندۀ برجسته و فقید فرانسوی اهداء کرده که به اعتراف دادستان نقشی مهم در ترغیب او به نوشتن به طور کلی و نوشتن رُمان به طور خاص داشته است.
"آن اوبرسفلد" که پیش از مرگش دست نوشتۀ رُمان "رقص سایه ها" را خوانده بود در توصیف آن از جمله نوشته است : "کتاب بسیار زیبای مهدی دادستان با ما از آسیب های باورنکردنی شکنجه و تبعید سخن می گوید که مانع بزرگ میل به زندگی است. در "رقص سایه ها" مرگ همانند چمدانی اجتناب ناپذیر که هر کس با خود حمل می کند و همچنین دلبستگی به زندگی از خلال آشنایی با زن، طبیعت و فرهنگ نمودار می شوند. "رقص سایه ها" در حقیقت نبرد سایه ها و اسراری است که نویسندۀ با قلمی سحرآمیز و دلنشین با خواننده در میان می گذارد."
خود مهدی دادستان در توصیف عنوان کتابش از جمله گفته است : "رقص سایه ها" ادامۀ خاطرات گذشتۀ انسان تبعیدی است صرف نظر از فضا و مکانی که این انسان به عنوان تبعیدی در آن پرتاب شده است.