ریخت و پاش اسلحۀ آمریکایی در افغانستان به نفع طالبان تمام می‌شود

 جان سوپکو¹ بازرس ویژۀ آمریکایی که پروندۀ "بازسازی افغانستان" را بررسی کرده، می‌نویسد که آمریکا بیش از حد نیاز به نیروهای افغان اسلحه داده است. یکی از دلایل این وضعیت ظاهراً اینست که طی بیش از ده سال،  محتوای "تقاضا" یا سفارش‌های مسئولان افغان همراه با تحولات کشور و با گذشت زمان چندین بار تغییر کرده است.

 به عبارت ساده‌تر، به نظر می‌رسد که حساب سلاح‌ها از دست واشنگتن و کابل در رفته باشد.
بدین ترتیب از سال ٢٠٠۴ به بعد، وزارت دفاع آمریکا –پنتاگون بیش از ٧۴٧ هزار قبضه اسلحۀ سبک و نیم‌سبک از قبیل کالاشنیکف، مسلسل، نارنجک‌انداز... مجموعاً به ارزش ۶۲۶ میلیون دلار به افغانستان تحویل داده است.
اما نه دولت آمریکا و نه دولت افغانستان، حساب دقیق این سلاح‌ها را نگاه نداشته‌اند. به عقیدۀ بازرسی کل، ممکن است که "ده‌ها هزار سلاح ناپدید شده باشد".

آقای جان سوپکو در گزارش خود می‌نویسد: «با توجه به ظرفیت محدود دولت افغانستان در امور حساب‌رسی و همچنین در روند حذف صحیح سلاح‌های فرسوده، این خطر جدی وجود دارد که اسلحه به دست شورشیان بیفتد».
واشنگتن و کابل بارها دشواری نظارت بر کار تحویل سلاح را تجربه کرده‌اند.
از شروع روند تحویل تا زمانی که اسلحه به دست افراد ارتش افغانستان برسد، مراحل مختلفی باید طی شود که کنترل همۀ آنها برای آمریکایی‌ها تقریباً غیرممکن است. همچنین مسئولان پادگان‌ها و پایگاه‌های نظامی فهرست‌های دقیق از موجودی خود تهیه نکرده و در انبارداری با سهل‌انگاری عمل کرده‌اند. بالاخره، رواج فساد و نفوذ طالبان در دستگاه‌های دولتی و نظامی افغانستان باعث می‌شود که در هر مرحله از انتقال، امکان خروج سلاح از مدار قانونی بسیار زیاد باشد.

علاوه بر این‌ها، گزارش می‌افزاید که ارتش و پلیس افغانستان، ١١۲هزار قبضه اسلحه بیش از تعداد سفارش اولیه دریافت کرده‌اند. به نظر می‌رسد که شوق افغان‌ها برای داشتن سلاح‌های نو و اکراه در تعمیر سلاح‌های کارکرده، یکی دیگر از دلایل سفارش‌های تکراری و بی‌حساب بوده باشد.

گزارش بازرسی ویژۀ آمریکا نتیجه می‌گیرد که باید قبل از هر چیز فهرست دقیقی از سلاح‌های تحویل داده‌شده تهیه کرد و در مرحلۀ بعد، سلاح‌های استفاده‌نشده را باز پس گرفت.

پیش از این گزارش، جان سوپکو در مورد ریخت و پاش و هدر رفتن کمک‌های آمریکایی در افغانستان اخطار داده بود.
جان سوپکو بازرس ارشد (سرمفتش خاص) نهادی است به نام "بازرسی کل ویژه برای بازسازی افغانستان²".
به دنبال حملۀ آمریکا به افغانستان و سپس روند "بازسازی" که از سال ٢٠٠٢ با کمک‌های زیاد بین‌المللی شروع شد، کنگرۀ آمریکا تصمیم گرفت که نهاد مستقلی را برای نظارت بر بودجه‌ها، هزینه‌ها و طرح‌های آمریکا در افغانستان ایجاد کند. در سایت اینترنت این سازمان که "سیگار" نام دارد، در صفحۀ معرفی به زبان دری آمده است: «دفتر مفتش خاص برای بازسازی افغانستان تفتیش و تحقیق را بمنظور ارتقای موثریت و مثمریت در برنامه‌های بازسازی براه انداخته است. همچنین این دفتر در راستای شناسایی حیف ومیل، تقلب وسوء استفاد در پروژه های تمویل شده آمریکا کار مینماید».

1 – John Sopko
2 –SIGAR : Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction
http://www.sigar.mil/