سفر تاریخی مسعود بارزانی به ترکیه

نخست وزیر ترکیه پیشتر ابراز امیدواری کرده بود که این سفر تاریخی سرآغاز موفقیتی برای گفتگوهای صلح میان دولت آنکارا و حزب کارگران کردستان ترکیه باشد. به بیان دیگر، رجب طیب اردوغان امیدوار است که با بهره برداری از نفوذ مسعود بارزانی در نزد ده، پانزده میلیون کرد ترکیه آنان را نسبت به جدیت و ارادۀ خود مبنی بر به سرانجام رساندن گفتگوهای صلح متقاعد کند.

تانر یلدیز، وزیر انرژی ترکیه، در اظهاراتی جداگانه در خصوص سفر مسعود بارزانی به ترکیه گفت که از نظر مردم این کشور اهمیت مسعود بارزانی نقش او در یاری رساندن به گفتگوهای صلح میان دولت آنکارا و حزب کارگران کردستان ترکیه است.

در هفتۀ جاری، مسعود بارزانی در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه، از راه حل صلح آمیز منازعۀ دولت مرکزی ترکیه و حزب کارگران کردستان این کشور پشتیبانی کرد و افزود: «تأسیس دولت مستقل حق طبیعی کردهاست، اما نمی توان با خشونت این مهم را متحقق کرد.»

حزب کارگران کردستان ترکیه، در ماه مارس سال گذشته با دولت این کشور اعلام آتش بس کرد و دو ماه بعد نیز نیروهای خود را به پایگاه هایش در داخل کردستان عراق منتقل نمود، اما سرخوردگی حزب کارگران کردستان ترکیه نسبت به واکنش دولت مرکزی باعث شد که این سازمان در نهایت آتش بس خود را لغو کند.

در سپتامبر گذشته، رجب طیب اردوغان با آموزش خصوصی زبان کردی در ترکیه موافقت کرد. اما اقدام او فاصلۀ بسیاری با مطالبات حزب کارگران کردستان ترکیه به ویژه در زمینۀ خودگردانی و به رسمیت شناختن هویت کردها دارد.
منازعۀ دولت مرکزی و حزب کارگران کردستان ترکیه از سال 1984 تاکنون 45 هزار کشته به بار آورده است.

روند گفتگوهای صلحی که از سال گذشته میان دولت آنکارا و حزب کارگران کردستان ترکیه آغاز شده بیش از هر زمان شکننده به نظر می رسد. ارتش ترکیه اعلام کرده است که یک کاروان از نیروها و خودروهای آن جمعه گذشته از سوی جدایی طلبان کرد هدف حمله قرار گرفته است.

با این حال، کردهای ترکیه بعضاً سفر مسعود بارزانی به ترکیه را به دیدۀ تردید نگریسته و آن را نوعی اقدام سیاسی حساب شده از سوی رجب طیب اردوغان در آستانۀ انتخابات شوراهای شهر ترکیه توصیف نموده اند. با این حال، برخی از نمایندگان کرد مجلس ترکیه اقدام رجب طیب اردوغان را امیدبخش دانسته اند. وضعیت کردهای سوریه نیز که در شمال این کشور منطقه ای خودگردان تشکیل داده اند و نیروهای اسلامگرای افراطی را از آن بیرون رانده اند، از جمله موضوع‌های گفتگو میان مسعود بارزانی و رجب طیب اردوغان است.

با این حال، عبدالله گل، رییس جمهوری ترکیه، دیروز تشکیل منطقۀ خودگردان در شمال سوریه را مورد انتقاد قرار داد و نسبت به خطر تجزیۀ سوریه هشدار داد. در این حال، تقویت همکاری‌های اقتصادی ترکیه و اقلیم خودگردان کردستان عراق به ویژه در زمینۀ انرژی از جمله موضوع های گفتگو میان مسعود بارزانی و رجب طیب اردوغان است. قراردادهایی که دولت آنکارا برای خرید نفت با حکومت خودگردان کردستان عراق به امضا رسانده باعث رنجش دولت بغداد شده که اختلافات جدی با دولت خودمختار مسعود بارزانی بر سر حق بهره برداری از چاه های نفت اربیل دارد.

رجب طیب اردوغان، آمادگی خود را برای میانجیگری میان حکومت خودگردان کردستان عراق و دولت نوری المالکی اعلام کرده است.