۴٠ میلیارد دلار، زیان ناشی از تأخیر دراجرای فازهای ۱۵و۱۶پارس جنوبی
نتشر شده در:
گوش کنید - ۰۹:۳۳
فازهای ۱۵و ۱۶ پارس جنوبی، دیروز در حالی توسط حسن روحانی رئیس جمهوی اسلامی ایران افتتاح شد که پیش از این برای اولین بار در مردادماه سال ٩۲ توسط محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری وقت رسماً افتتاح شده بود. اجرای این پروژه در تیرماه ٨۵ از سوی وزارت نفت ایران به شرکت "سپانیر" از شرکت‌های تابعه قرارگاه خاتم‌الانبیا سپاه پاسدران سپرده شد. اجرای پروژه فازهای ۱۵و ۱۶ پارس جنوبی بیش از دو برابر حد متعارف برای ملت ایران هزینه برداشته و زیان ناشی از ۶٩ ماه تأخیر در اجرای آن، حدود ۴٠ میلیارد دلار برآورد میشود.
فازهای ۱۵و۱۶ پارس جنوبی، پروژه‌ای که رسماً دوبار افتتاح شد
حسن روحانی دیروزبه هنگام مراسم افتتاح فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی گفت: «برايم مهم است هر پروژه يك بار افتتاح شود». منظور حسن روحانی، همين دو فاز پارس جنوبی بود. این طور به نظر میرسد که در کشور ما ایران، پروژه ها دوبار و گاهی سه بار افتتاح میشوند. اگر بار سومی در بین نباشد و پروژه فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی، این بار واقعاً اجرایی شود و مورد بهره برداری قرار گیرد، جای شکرش باقی است.
افتتاح فازهای ۱۵و۱۶ پارس جنوبی، افتتاح نمایشی
همانطور که اشاره شد، اولین گشایش رسمی فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی، صرفاً جنبه نمایشی داشت. در روز چهارشنبه نهم مرداد ماه سال ١٣٩٢، محمود احمدی‌نژاد نسبت به افتتاح نمايشی اين فازها اقدام كرد. طرح توسعه فاز ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی در هفتاد و سومين ماه توسعه خود در حالی در مرداد ماه سال ١٣٩٢ رسماً افتتاح شد كه هنوز چاه‌ها، سكوها و خطوط لوله دريايی، ۳ واحد شيرين‌سازی پالايشگاهی آن آماده راه‌اندازی نبود.
حکایت از این قرار بود که محمود احمدی‌نژاد در آخرين سفر كاری خود به عنوان رييس‌جمهوری به عسلويه سفر کرد تا آخرين وضعيت توسعه فازهای پارس جنوبی را مورد ارزيابی قرار دهد. شگفت آنکه برنامه بازدید و بررسی به افتتاح فاز ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی تغيير يافت. اين در شرايطی بود كه هيچ يك از ۲۴ حلقه چاه دريايی،٢سكوی اصلی فراساحلی، خط لوله انتقال گاز از دريا به پالايشگاه ساحلی، ۳ واحد شيرين‌سازی گاز، در پالايشگاه آماده راه‌اندازی نبودند.
ظرفیت تولید فازهای ۱۵و۱۶ پارس جنوبی
مهدی صحرائیان، مدیر ارشد پروژه اجرای فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی میگوید که پالایشگاه فازهای ١۵و ١٦ پارس جنوبی با هدف تولید روزانه بیش از ۵٠ میلیون متر مکعب گاز شیرین، ٢٩٠٠ تن پروپان و بوتان، ٢٧٠٠ تن اتان، ٧٧ هزار بشکه میعانات گازی و ٤٠٠ تن گوگرد، اجرا شده است.
٦ میلیارد دلار، برآورد درآمد سالانه فازهای ۱۵و۱۶ پاریس جنوبی
در همین حال، رکن الدین جوادی مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و معاون وزیر نفت میگوید که این پروژه، سالانه ٦ میلیارد دلار برای کشور درآمد خواهد داشت که به معنی بازگشت اصل سرمایه در کمتر از مدت یک سال است.
یاد آور میشویم که طرح توسعه فاز ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی بر اساس اعلام مسئولان وزارت نفت طی ١١٣ ماه که از آغاز کار این پروژه می گذرد، حدود ۵ میلیارد و ۵٠٠ میلیون دلار هزینه داشته است.
۴٠ میلیارد دلار، زیان ناشی از تأخیر ٦٩ماهه در اجرای فازهای ۱۵و۱۶پارس جنوبی
درباره مدت اجرای این پروژه، قرارداد این پروژه که در تیرماه سال ۱٣۸۵ امضا شد، قرار بود تا پائیز سال ۱٣۸٩ یعنی ظرف مدت ۴۴ ماه به مرحله بهره‌برداری برسد. اما اجر و بهره‌برداری این پروژه، مدت ۶٩ ماه به تأخیر افتاد؛ این تأخیر ۶٩ ماهه، با توجه به درآمد سالانه برآورد شده این پروژه که رکن الدین جوادی مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران آن را سالانه ۶ میلیارد دلار برآورد می کند، موجب یک زیان کلان در حدود ۴٠ میلیارد دلار برای ملت ایران شده است.
هزینه اجرای فازهای ۱۵و۱۶پارس جنوبی،٢ برابر حد متعارف
در همین حال، بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت در سخنان دیروز خود به صراحت میگوید که هزینه اجرای پروژه‌ها در سال‌های اخیر، چند برابر میزان متعارف بوده است. او میگوید به دلیل محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها، اجرای پروژه فازهای ۱۵ و ۱۶ پاریس جنوبی، ٢ برابر بیش از مقدار متعارف هزینه بر کشور تحمیل کرده است.
زنگنه دیروز گفت: «به دلایل شرایط تحریم هزینه اجرای پروژه‌ها چند برابر شده است و این هزینه‌ها به کشور تحمیل شد و انجام این پروژه با نصف این رقم قابل اجرا بوده است».
۲٫٧ میلیارد دلار هزینه اضافی در اجرای فازهای ۱۵و۱۶پارس جنوبی
اگر سخنان وزیر نفت جمهوری اسلامی را ملاک قرار دهیم، اجرای این قرارداد توسط شرکت های تابعه قرارگاه خاتم‌الانبیا سپاه پاسدران بیش از ۲٫٧ میلیارد دلار بیشتر از حد متعارف برای ملت ایران هزینه برداشته است.
در این رابطه، یادآور میشویم که امضای قرار داد طرح توسعه فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی به سال ۱٣۸۵ بازمی‌گردد، یعنی زمانی که کشور در شرایط تحریمی قرار نداشت و بر اساس توافق صورت گرفته با پیمانکاران این فاز گازی مقرر شده بود که تا پاییز سال ۸٩ شاهد تولید روزانه ۵٠ میلیون متر مکعب گاز از این فازها باشیم.
بنا براین، ٢برابر شدن هزینه اجرای این پروژه (حداقل، بخش هایی از آن که تا سال ۱٣٩٠ هزینه شده است)، هیچ توجیه اقتصادی ندارد.
در واقع، از مجموع ۵٫۵ میلیارد دلار هزینه اجرای این پروژه، ۴٫۸میلیارد دلار آن در زمان ریاست جمهوری آقای محمود احمدی نژاد هزینه شده است. این در حالی است که پیشرفت واقعی پروژه تا هنگام اولین افتتاح نمایشی آن در سال ۱٣٩۲، کمتر از ٧٠ درصد بوده است.
در این رابطه، رکن الدین جوادی مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران گفته که برای تکمیل پروژه و پیش راه اندازی فازهای ١٥ و ١٦ در دولت یازدهم در طول ٢٨ ماه گذشته، جمعاً ٧٠٠ میلیون دلار هزینه شده است.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس قطر كه در حال حاضر روزانه ٢٢ ميليارد فوت مكعب گاز برداشت می‌كند، گفت: با افزايش توليد گاز در پارس جنوبی، توليد گاز ايران به ١٧ ميليارد فوت مكعب میرسد و فاصله ايران و قطر در توليد گاز كاهش می‌يابد. در این شرایط تازه، ایران بازهم کمتر از قطر از میادین گازی پارس جنوبی بهره برداری میکند، اما اختلاف تولید به ۵ ميليارد فوت مكعب خواهد رسید.
٣٢۵ تريليون فوت مكعب گاز طبيعی، ذخیره گاز پارس جنوبی
ميدان پارس جنوبی بر اساس برآوردها حداقل ٣٢۵ تريليون فوت مكعب گاز طبيعی را در شکم خود جای داده است. این ذخیره گازی برای تأمين گاز ١٦ سال آينده كل اروپا كافی به نظر میرسد.
روزنامه انگليسی "ديلی‌تلگراف" پیش‌تر نوشت:
ايران عمليات استخراج از پارس جنوبی را ١١ سال ديرتر از قطر شروع كرد و قطر ٣ برابر بيشتر از ایران از این میدان بزرگ مشترک گاز برداشت می‌كند.
یادآور میشویم بر اساس آمارهای وزارت نفت، سال ٩١ ايران حدود ٨۵ ميليارد متر مكعب گاز طبيعی و بيش از ١١٧ ميليون بشكه ميعانات گازی از تمامی فاز های مورد بهره برداری پارس جنوبی استخراج كرد كه معادل ٤٠ ميليارد دلار درآمد نصيب اقتصاد ملی شده است.
١٢میلیارد دلار در سال، نیاز سرمایه‌گذاری برای توسعه فازهای پارس جنوبی
ركن‌الدين جوادی، معاون وزير نفت گفته است: برای تحقق اهداف توسعه‌ای پارس جنوبی بايد ماهانه يك ميليارد دلار منابع مالی و اعتباری هزينه شود. اگر درآمد هر فاز از پارس جنوبی حدود ۵/٢ ميليارد دلار در سال باشد، از مجموعه ١٢ فاز توسعه نيافته پارس جنوبی سالانه ٣٠ ميليارد دلار درآمد حاصل میشود.
درآمد حاصل از توسعه فقط ١٢ فاز توسعه نيافته پارس جنوبی از درآمد کل صادرات نفت بیشتر خواهد بود
همانطور که ملاحظه میشود، در آمد ایران از تولید ١٢فاز توسعه نيافته پارس جنوبی میتواند بیش از درآمد صادرات نفتی ایران باشد. با فرض صادرات ۲٫۵ میلیون بشکه در روز و قیمت هر بشکه ٣٣ دلار، درآمد ایران صادراتی نفت ایران کمتر از ٣٠ میلیارد دلار خواهد بود.
مدیریت ناکارآمد و فقدان شفافیت، اقتصاد ملی را به زانو درآورده است
با نگرش عمیق به مدیریت اقتصادی ده سال گذشته، ابعاد زیان‌های هنگفت ناشی از ناکارآمدی این مدیریت بیشتر آشکار میشود. طی ۸ سال ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، علیرغم درآمدهای سرشار از نفت گران قیمت در بازارهای جهانی، اقتصاد ملی ایران به زانو نشست. مدیریت ناکارآمد کلان اقتصادی، عدم شفافیت در روابط اقتصادی، ورود و تسلط نهادهای امنیتی و نظامی بر اقتصاد کشور، توسعه بی‌سابقه نظام رانت خواری و ویژه‌خوار ضربات غیر قابل جبرانی را بر پیکر اقتصاد ملی ایران وارد آورده است.
امیدها به بازگشت توسعه و رشد اقتصادی
دولت آقای حسن روحانی طی دو سال گذشته، تلاش می کند تا اقتصاد به زانو نشسته ایران را دوباره سر پا قرار دهد، اما عمق تخریب تا اندازه ایست که سال ها طول خواهد کشید که اقتصاد ملی دوباره احیا شده و راه رشد بهینه و توسعه پایدار اقتصادی را باز یابد.
توسعه اقتصادی با توسعه سیاسی میسر میشود
اجرایی شدن "برجام" در روزهای آینده، امیدهای تازه ای را برای اقتصاد ملی ایران ترسیم می کند. این امیدها در صورتی به واقعیت خواهند پیوست که روند توسعه سیاسی و شفافیت در مدیریت اقتصادی کشور نهادینه شود.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید