چرا نقش هزاره ها در تصمیم گیری های کلان دولتمداران افغانستان کم رنگ است؟

روز 29 سپتامبر در مجلس سنای فرانسه در پاریس همایشی برگزار شد که موضوع آن هزاره های افغانستان بود. در این همایش که سناتور "ژان لوئی تورن" رئیس گروه دوستی میان فرانسه و افغانستان مسئولیت آنرا بعهده داشت عده ای از شخصیت های فرانسوی و نیز صاحب نظران افغان (بطور عمده هزاره) شرکت داشتند.

در این همایش نکات جالب و پر اهمیتی درباره وضعیت و موقعیت هزاره جات در افغانستان مطرح شد وسخنرانان هر کدام با تکیه به مطالعات و تجارب خود، عرصه های مختلف زندگی هزاره ها در افغانستان را مورد بررسی قرار دادند.
در این همایش که با سخنان سناتور ژان لوئی تورن و نیز طاهر شاران رئیس شورای جهانی هزاره ها آغاز شد، خانم فاخره موسوی و اقایان کریم پاکزاد، اکرم گیزابی، عنایت الله قاسمی و اسماعیل جاوید در کنار چند تن از کارشناسان فرانسوی به سخنرانی پرداختند.

در یک میز گرد رادیوئی، از سه تن از شرکت کنندگان این همایش دعوت کردیم تا درباره مسائل و مشکلات هزاره ها در افغانستان گفتگوئی داشته باشیم. کسانی که در این گفتگوها شرکت کردند عبارتند از:
خانم فاخره موسوی دکترای علوم سیاسی و جامعه شناس مقیم فرانسه
دکتر کریم پاکزاد پژوهشگر مرکز ملی مطالعات استراتژیک و بین المللی فرانسه
آقای حسن سرکش فعال سیاسی و یکی از مسئولان شورای جهانی هزاره ها در استرالیا

درباره وضعیت اجتماعی هزاره ها و حضور جوانان هزاره در جنبش های اجتماعی افغانستان خانم فاخره موسوی عقیده دارد که در مجموع هزاره ها در عرصه فعالیت های اجتماعی نقش برجسته ای بعهده دارند. او می گوید بسیاری از فعالان مدنی در افغانستان را زنان جوان هزاره تشکیل می دهند که بویژه با فاصله گرفتن از دیدگاههای سنتی، از زاویه ای نو به حوادث اجتماعی می نگرند.

موسوی درباره مبارزات زنان افغانستان برای رفع نابرابری های جنسیتی معتقد است که زنان هزاره در این مبارزات حضوری فعال دارند. او یاد آوری می کند که در مجموع زنان افغان در این مبارزات فعالیت های زیادی دارند و اضافه می کند که نقش زنان هزاره در میان بقیه فعالان زن جایگاه برجسته ای است.

فاخره موسوی می گوید در عرصه سینما، در بسیاری از انواع هنر، موسیقی، ورزش و حتی فعالیت های اقتصادی زنان و مردان هزاره نقش فعالی بعهده دارند.

در مورد نقش اقتصادی هزاره ها حسن سرکش یاد آوری می کند که در جریان جنگ های داخلی کشور در مناطق مرکزی افغانستان که خود آنرا هزارستان می نامد، آسیب های فراوانی به اقتصاد بومی وارد آمد و پدیده خود کفائی هزاره ها که تولیدات بسیار محدود و معینی داشتند از میان رفت و بنیاد اقتصادی مردم هزاره از هم پاشید. از این رو مردم مجبور شدند به مناطق دیگر و بیشتر به کشورهای همسایه مهاجرت کنند. او عقیده دارد که تلفات مردم هزاره در جریان جنگ های داخلی و نیز موج وسیع مهاجرت جوانان هزاره به دیگر نقاط جهان در عمل حضور آنان در اقتصاد کشور را بسیار محدود کرد.

در این گفتگوها کریم پاکزاد در پاسخ به پرسشی درباره سهم هزاره ها در قدرت سیاسی کشور، می گوید گرچه پس از سال 2001 و سرنگونی طالبان هزاره ها هم مانند اقوام دیگر افغانستان در حکومت سهم گرفتند، ولی این سهم همواره کمرنگ بوده و هزاره ها هم اکنون هم از این نقش ناچیزی که در دولت از نظر تصمیم گیری های سیاسی دارند ناخشنودند.

بعقیده پاکزاد امروز نسل کنونی هزاره نسلی است که خیلی به علم و آموزش توجه دارد. یعنی که امروز تناسب تحصیل کرده های دانشگاهی هزاره در داخل افغانستان چشم گیر است. او اضافه می کند که سطح بالای فرهنگی هزاره هائی که در ایران زندگی میکردند و بعدها به افغانستان بازگشتند پدیده مثبتی بوده است و هم اکنون بخش وسیعی از روزنامه نگاران، ادبا، فعالان جامعه مدنی را هزاره ها تشکیل می دهند.

با این حال بعقیده کریم پاکزاد نقش هزاره ها در تصمیم گیری های کلان دولتمداری در افغانستان چه در بخش اقتصادی، چه در بخش سیاسی و نیز اجتماعی و فرهنگی خیلی کم رنگ است.

کریم پاکزاد معتقد است که در بین اقوام مختلف افغانستان این تنها هزاره ها هستند که گرفتار نسل کشی شده اند. او از امیر عبدالرحمن خان یاد می کند که در اواخر قرن نوزدهم هزاره ها را قتل عام کرد و گفته می شود که بیش از 62 در صد جمعیت آن زمان هزاره ها را از دم تیغ گذرانید و بقیه مجبور به مهاجرت شدند.

دکتر کریم پاکزاد، آنچنان که در سخنرانی اش در مجلس سنای فرانسه هم مطرح کرد، پیشنهاد می کند که هزاره ها در یک اتحاد وسیع می توانند خواستار برسمیت شناخته شدن نسل کشی هزاره ها شوند. مطالبه ای که باید در نهادهای بین المللی ارائه گردد.

به این گفتگو گوش کنید.