دسترسی به محتوای اصلی
اتاق موسیقی

علی نظری: حلقۀ پیوند میان "خراباتی" و "کوچه‌بازاری"

نتشر شده در:

انعکاس رسانه‌ای درگذشت علی نظری چنان ضعیف و کم‌دامنه بود که تقریباً شنیده نشد. با اینهمه، زمانی بود که صدای او و ترانه‌هایی مثل «سوگند» و «سنگ صبور» همه جا و هر روز به گوش می‌رسید. علی نظری از نادر خوانندگان ایرانی بود که ترانه‌هایش را خود می‌سرود و بلد بود که آنها را با عود همراهی کند.

جلد یکی از صفحه‌های ۴۵ دور علی نظری در دهۀ چهل خورشیدی
جلد یکی از صفحه‌های ۴۵ دور علی نظری در دهۀ چهل خورشیدی
تبلیغ بازرگانی

کمتر از سه هفته قبل چند سایت اینترنت ایرانی خبر فوت علی نظری را منتشر کردند. از جمله سایت «موزیک باران» نوشت: "او روز یکشنبه، در تاریخ ٢١ آذر ٩۵ در ٨١ سالگی بر اثر کهولت سن در لس انجلس درگذشت "...
همین سایت در معرفی علی نظری می‌نویسد: "علی نظری متولد ١٣١۴ در اهواز، آهنگساز، ترانه سرا و خوانندۀ مردمی با آهنگهای عربی در لاله زار معروف شد. او از معدود خوانندگان کوچه بازاری بود که به شوهای تلویزیونی دعوت می‌شد".

پیش از درگذشت علی نظری سایت موسیقی‌های کوچه بازاری در بارۀ او نوشته بود: "ترانه‌هایش از نظر آهنگ و شعر در سطح بالایی است و این باعث شد که این خوانندۀ محبوب طرفداران بسیاری پیدا کند که در پیشینۀ موسیقی ایران نام او کنار بزرگانی چون تاجیک، داود مقامی و قاسم جبلی باشکوه یاد می شود. ما بخش بزرگ و با ارزشی از موسیقی کشورمان را مدیون علی نظری هستیم... او استاد بانو سوسن و دیگر پدیده‌های سال‌های اوج هنر در ایران بود"...

اگرچه تعیین "سطح بالا" بودن یا نبودن آثار نظری کار دشواری است اما بدون تردید برخی ساخته‌های او، بعد از نزدیک به پنجاه سال همچنان طرفدار دارد و مثل بعضی کارهای جبلی، تاجیک یا آغاسی، در نوع و سبک خود جزء "کلاسیک"ها محسوب می‌شود.

از خراباتی تا کوچه بازاری

علی نظری خود گفته بود که در جوانی شیفتۀ محمد عبدالوهاب، خوانندۀ بزرگ مصری شده، و سپس تلاش کرده است که مثل او بخواند، عود بنوازد و آهنگ بسازد.

با این حساب، باید علی نظری را در کارش موفق بدانیم. او بلد بود که سوز و گداز لازمۀ سبک کوچه بازاری را نه تنها در شیوۀ خواندن، که با اشعارش منتقل کند.
در ترانه‌های او عبارات و کلماتی تکرار می‌شود که دنیای "خراباتی" را به یاد می‌آورد: مادر، دل شکسته، خیانت در عشق، محرومیت، روز خوش ندیدن... حتی بعضی عبارات او مثل "سوگند به شیر مادرم" مستقیماً از غزل‌های خراباتی گرفته شده است.

نزدیک به پنجاه سال قبل، مجلۀ اطلاعات هفتگی مطلبی در بارۀ علی نظری منتشر کرد که سایت دلواره‌ها قسمتی از آن را نقل کرده است. در این مطلب مورخ ۲۵ اسفند ١٣۴۶ آمده است: "مضمون بیشتر تصنیف‌های ساختۀ او غم انگیز است. اولین ترانۀ نظری که گل کرد «بر مزار مادر» نام داشت. نظری در این ترانه ماجرای جوانی را بازگو می‌کند که از غم از دست دادن مادر ، بر مزارش زانو زده و در رویا سخن می گوید"...

این موضوع، یکی از درونمایه‌های ثابت دنیای خراباتی است. علی نظری را شاید بتوان حلقۀ پیوند میان سبک‌های خراباتی و کوچه‌بازاری دانست. او توانست دنیای سیاه و محزون و یکنواخت خرباتی را کمی رنگین‌ کند و بخصوص به لطف ریتمی که مستقیماً از موسیقی استاد معنوی خود، محمد عبدالوهاب و به طور کلی از موسیقی عربی وام گرفته بود، ترانه‌هایی باب سلیقۀ مردم بسازد.

 

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.