فرانسه: ترمیم کابینه و اصلاح قانون اساسی

چه کسی وزیر خارجۀ فرانسه خواهد شد؟ این پرسش در لابلای خطوط و یا به طور صریح در روزنامه‌های فرانسه دیده می‌شود.
این روزها در فرانسه صحبت از ترمیم کابینه است و طبیعتاً شایعات، حدس‌ها و تحلیل‌های سیاسی در این باره رایج است.

ترمیم کابینه

همین امروز صبح (چهارشنبه ١٠ فوریه)، لوران فابیوس وزیر خارجۀ فرانسه رسماً اعلام کرد که از دولت کنار می‌رود. اما هنوز ریاست جمهوری و دفتر نخست‌وزیری در این باره اظهار نظر نکرده‌اند.

روزنامۀ فیگارو در مطلبی تحت عنوان «آخرین شایعات قبل از تغییرات» خبر می‌دهد که دو روز قبل، رئیس جمهور فرانسوا هولاند فهرستی چند نفره را برای بررسی دقیق وضعیت مالی‌شان به نهادهای مربوط داده است. به نظر می‌رسد که فرانسوا هولاند مایل نیست تجربۀ تلخ گذشته تکرار گردد و برخی اعضای دولت بعد از انتصاب، به سوءاستفادۀ مالی یا فرار از مالیات متهم، و سرانجام در جنجال‌های رسانه‌‌ای ناچار به استعفا شوند.

با اینحال هنوز به جز کناره‌گیری لوران فابیوس، خبر دیگری در مورد تغییر کابینه منتشر نشده است.
به نوشتۀ روزنامه فیگارو حتی شایعۀ تغییر نخست وزیر هم اینجا و آنجا شنیده می‌شود که نباید چندان جدی گرفت. همچنین گفته می‌شود که شاید نخست‌وزیر قبلی، آقای ژان مارک ارو برای تصدی یک وزارتخانۀ کلیدی مثل امور خارجه یا کشور به دولت بازگردد.

تجدید نظر در قانون اساسی
 
فیگارو گوشزد می‌کند که امروز مجلس ملی کار تجدیدنظر در قانون اساسی را به پایان می‌برد و در نتیجه فرصت مناسبی برای ترمیم کابینه به وجود می‌آید.
روند اصلاح یا تجدید نظر در قانون اساسی فرانسه به مجلس ملی تمام نمی‌شود و مراحل دیگری خواهد داشت. ولی به هر حال انتقاد از این اقدام در مطبوعات فرانسه زیاد به چشم می‌خورد.

روزنامۀ اقتصادی لزکو می‌نویسد که جناح چپ و جناح راست هر دو بر سر این موضوع دچار اختلافات درونی شده‌اند. این روزنامه حتی از قول یکی از رهبران جریان‌های سبز از «شکست اخلاقی» دولت سخن می‌گوید. آخر، پیشنهاد سلب تابعیت فرانسوی از افراد چند ملیتی که در تروریسم دست دارند و پیشنهاد افزودن این اصل به قانون اساسی از سوی دولت مطرح شد. اما به نوشتۀ لزکو این تغییر در قانون اساسی نه از جانب چپ و نه از جانب راست، با اشتیاق چندانی مواجه نگردید. روزنامۀ فیگارو هم از فرانسوا فیون، نخست‌وزیر دوران نیکلا سارکوزی نقل می‌کند که «بازنگری در قانون اساسی نه ضروری است و نه مفید»...

٢٠١٧: انتخابات ریاست جمهوری فرانسه
 
سال آینده انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه برگزار خواهد شد. از بحث‌های سیاسی روز در این کشور یکی هم مسئلۀ انتخابات مقدماتی درون حزبی است که چندان در فرانسه مرسوم نبوده است. بدین معنا که هر حزب برای معرفی کاندیدای نهایی خود، به انتخابات متوسل گردد.

مسئله اینست که در هر دو جناح اصلی، شخصیت‌هایی هستند که به آسانی زیر بار انتخابات مقدماتی نمی‌روند. به عنوان مثال در جناح راست، نیکلا سارکوزی می‌پندارد که کس دیگری جز او لیاقت نمایندگی حزبش را ندارد و نامزد شدنش را برای ریاست جمهوری –بدون این که به صراحت بگوید- امری طبیعی می‌داند.
در جناح چپ هم کسانی معتقدند که برای نامزدی حزب سوسیالیست کسی بهتر از رئیس جمهور کنونی یعنی فرانسوا هولاند نیست. اما همه با این نظرها موافق نیستند.

روزنامۀ لیبراسیون در صفحۀ اول تیتر زده است: «انتخابات مقدماتی برای همه». این روزنامه می‌افزاید: «٨١ درصد طرفداران چپ خواهان انتخابات مقدماتی هستند»... لیبراسیون در مقام روزنامۀ چپ و بر پایۀ نظرسنجی‌هایی که مستقلاً انجام داده می‌نویسد که نه تنها اکثریت فرانسوی‌ها، که اکثریت طرفداران چپ علاقه‌ای به ادامۀ ریاست جمهوری فرانسوا هولاند ندارند. چاره چیست مگر گزینش کاندیدایی دیگر؟ و آیا برای این گزینش، بهترین راه رای‌گیری مستقیم نیست؟

علاو بر لیبراسیون که به سوسیالیست‌ها نزدیک است، روزنامۀ کمونیست هومانیته هم از برگزاری انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری دفاع می‌کند. پیر لوران دبیر حزب کمونیست فرانسه در این روزنامه از "بسیج مردمی" سخن می‌گوید و خواهان تلاش همۀ گروه‌ها و احزاب چپ برای برگزاری انتخابات مقدماتی در همۀ جناح‌هاست.

انتخابات مقدماتی آمریکا
 
برنی ساندرز اسم تازه‌ای است که رسانه‌های جهان کم‌کم با آن خو می‌گیرند. موجودی سیاسی که در چشم‌انداز سیاست آمریکا غیرعادی، اگر نگوییم عجیب‌الخلقه، به نظر می‌رسد. روزنامۀ لوموند تیتر زده است: برنی ساندرز، انقلاب در حرکت.

در انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری آمریکا مردم ایالت نیوهمپشایر به پای صندوق رفتند و برنی ساندرز را به عنوان کاندیدای دموکرات و دونالد ترامپ را به عنوان نامزد جمهوری خواه برگزیدند.

روزنامۀ لوموند می‌نویسد که پیروزی ساندرز برای هیلاری کلینتون، دیگر کاندیدای حزب دموکرات خبر بسیار بدی است. خانم کلینتون در آغاز، رقابت ساندرز را خیلی جدی نمی‌گرفت اما حال می‌بیند که ساندرز ٧٤ سالۀ سوسیالیست که بیشتر به استادان روشنفکر دانشگاه‌های چپی آمریکایی شباهت دارد تا به سیاستمداران واشنگتن، کم‌کم از او سبقت می‌گیرد.
البته هنوز تا پایان مراحل مقدماتی راه طولانی است اما لوموند می‌نویسد که میزان کمک‌های مالی مردم به ساندرز بسیار زیاد شده و حتی رکورد باراک اوباما را هم شکسته است. قدرت پول در انتخابات آمریکا و شاید در همه جای دنیا، می‌تواند گاه معجزه‌آسا باشد.